Właśnie kwitną wrzosy. Zachęcają wspaniałymi kolorami, aby je kupić i stworzyć w ogrodzie wrzosowisko. Powstanie piękny zakątek, ozdobny przez cały rok, zwłaszcza jeśli dosadzimy wrzośce (kwitną wiosną) i miniaturowe iglaki. Wrzesień to również idealna pora sadzenia roślin cebulowych, kwitnących wiosną np. krokusy, przebiśniegi, narcyzy, tulipany, hiacynty. Pomyślmy jesienią o wiośnie, aby cieszyć się łanami kwitnących tulipanów.

Pomimo, że jeszcze ciepło i żal pożegnać lato – to jednak te kolory: żółć, purpura, fiolet - zwiastują nadejście jesieni. Również nasze nowe pourlopowe balkonowe aranżacje w donicach ( chryzantemy, wrzosy ) o tym świadczą. Ogrodnicy we wrześniu nie próżnują.

Nagrodą za włożony trud są zbiory owoców i warzyw. Żadne inne nie są tak smaczne, jak te wyhodowane samodzielnie.

W tym miesiącu rozpoczynamy przygotowania ogrodu do zimowego odpoczynku. Od naszej pracy zależeć będzie, jak rośliny przetrwają zimę. Zapoznajmy się z listą najważniejszych wrześniowych zajęć w ogrodzie.

Ogród

• sadzimy rośliny cebulowe, kwitnące wiosną np. tulipany, narcyzy, krokusy, szafirki, hiacynty, przebiśniegi do gruntu lub do donic.
• donice z cebulami dołujemy w ziemi. Wiosną, gdy grunt rozmarznie, donice wyjmujemy. Jeśli je przeniesiemy do cieplejszego pomieszczenia ( weranda, namiot foliowy, oranżeria ), rośliny zakwitną wcześniej. Wystawiamy je na miejsce docelowe w momencie wykształcenia pąków kwiatowych.
• jeśli lubimy kwiaty w trawniku, możemy wykonać łąkę z przebiśniegów lub krokusów. Cebulki siejemy na trawniku i sadzimy tam, gdzie spadną. Wyglądają wtedy bardzo naturalnie.

• dosadzamy w puste miejsca rośliny sezonowe, kwitnące jesienią np. chryzantemy
• zmieniamy dekoracje z roślinami sezonowymi. Z reguły te letnie nie wyglądają już estetycznie, albo zaschły, albo mają mączniaka, więc je wyrzucamy. Sadzimy w to miejsce chryzantemy lub wrzosy w połączeniu np. z karłowymi iglakami, bluszczem o pstrokatych liściach i bylinami o kolorowych liściach np. żurawki.
• przez podział dzielimy byliny, które kwitły wiosną i latem. Posadzone rośliny obficie podlewamy.
• jeśli mamy pomysł na nową rabatę bylinową, możemy wykopać i przesadzić niepotrzebne rośliny w inne miejsce, a wolną przestrzeń zapełnić nowymi roślinami. Przed zimą ukorzenią się i na wiosnę rabata będzie już ładniejsza. Po posadzeniu obficie podlewamy nowe rośliny
• ograniczamy podlewanie roślin już rosnących, chyba że wrzesień jest upalny
• wysiewamy rośliny na zielony nawóz np. łubin, żyto, facelia
• przygotowujemy pelargonie i fuksje do zimowania. Krótko przycinamy pędy tych egzemplarzy, które będą zimowane i przenosimy do chłodnego pomieszczenia (12 – 15 st.) i profilaktycznie opryskujemy przeciwko szkodnikom np. Talstar

• po pierwszych przymrozkach wykopujemy bulwy mieczyków, begonii bulwiastej, karpy dalii i kanny
• starannie zbieramy obumarłe części roślin i opadające liście. Składamy je na pryzmie kompostowej. Tych porażonych przez grzyby nie kompostujemy
• przerzucamy pryzmę kompostową drugi raz. Przesypujemy gotową szczepionką bakterii np. Komposter Radivit, aby szybciej przebiegało dojrzewanie kompostu
• przenosimy rośliny wrażliwe ( eonium drzewiaste, zielistki, kaktusy, kordyliny, tęgosze, agawy, oleandry) pod osłony lub na werandy. Aukuby, kordyliny australijskie mogą jeszcze zostać do końca września.
• obficie podlewamy rośliny zimozielone np. iglaki, różaneczniki
• kończymy nawożenie roślin w ogóle lub zasilamy nawozem potasowym, aby przyspieszyć drewnienie pędów
• wykonujemy sadzonki zdrewniałe z krzewów liściastych
• regularnie usuwamy przekwitające kwiatostany kwiatów jednorocznych. Nie dopuszczamy do zawiązywania nasion, wtedy będą wytwarzać nowe pąki kwiatowe. Jeśli chcemy zebrać trochę swoich nasion na następny sezon, oczywiście część kwiatów zostawiamy

• przesadzamy rośliny iglaste np. tuje, cisy, świerki
• dzielimy zioła np. miętę, melisę, szczypiorek
• sadzimy czosnek na zbiór w przyszłym roku
• chłodne noce i dużo wilgoci sprzyjają rozwojowi chorób grzybowych, a szczególnie mączniaka (biały nalot na liściach), dlatego wykonujemy oprysk preparatem grzybobójczym np. Bravo
• zbieramy zgniłe owoce spod drzew i zakopujemy je głęboko (około 50 cm)
• zbieramy warzywa korzeniowe i dyniowate
• impregnujemy meble z drewna, zanim trafią do magazynku
• puste doniczki po letnich aranżacjach czyścimy i szorujemy wodą z dodatkiem szarego mydła. Jeśli chcemy usunąć wapienny osad, dodajemy octu i soli kuchennej. Uporczywe porosty można usunąć alkoholem. Ja osobiście wolę donice z patyną starości i myję je tylko z resztek starej ziemi
• opryskujemy jałowce przeciwko zamieraniu wierzchołków pędów ( Amistar 250 SC, Topsin M 500 SC, Dithane)

Trawnik

• wrzesień ( wilgotny i ciepły ) to najlepszy miesiąc na zakładanie nowego trawnika z siewu
• stosujemy w dalszym ciągu herbicydy selektywne (np. Bofix, Mniszek) na chwasty dwuliścienne w trawniku, co najmniej jednorocznym
• przycinamy i naprawiamy krawędzie trawnika
• możemy wykonać jesienną wertykulację ( usuwanie filcu)
• ostatni raz przed zimą nawozimy trawnik specjalnym nawozem jesiennym, o mniejszej zawartości azotu, aby zwiększyć odporność na szkody mrozowe i choroby
• nadal regularnie kosimy trawnik
• łąkę kwietną kosimy po raz drugi w tym sezonie

Staw

• usuwamy opadłe liście z powierzchni wody, gdyż zagrażają one jakości wody w stawie. Jeżeli zaczną gnić na dnie, zużywają duże ilości tlenu, potrzebnego rybom i innym organizmom. Ponadto wzbogacają wodę w składniki odżywcze, co spowoduje na wiosnę rozwój nadmiernej ilości glonów
• jeżeli w pobliżu stawu rosną duże drzewa, powinniśmy zainstalować siatkę chroniącą przed liśćmi
• możemy rozmnażać grążele żółte ( oddzielamy boczne kłącza)
• dzielimy i przesadzamy rośliny wodne
• rośliny tropikalne (hiacynt wodny, piscja, salwinia) wyławiamy i część przenosimy do akwarium na zimę. Temperatura około 22 stopni, pomieszczenie bardzo jasne. To samo robimy z egzotycznymi gatunkami ryb
• ścinamy i usuwamy martwe liście i kwiatostany, aby nie gniły w wodzie
• czyścimy dno stawu z mułu, aby rozkładająca się materia organiczna nie zatruła ryb w zimie

Dom

• ograniczamy podlewanie roślin domowych do czasu włączenia centralnego ogrzewania, gdyż ich potrzeby są teraz mniejsze
• kończymy nawożenie, aby nie zmuszać roślin do ciągłego wzrostu. Utrudniłoby to im przetrwanie zimy
• usuwamy pożółkłe i suche liście
• przeschnięte bryły korzeniowe zanurzamy na kilka minut w wodzie, jeśli wcześnie zapomnieliśmy podlać rośliny lub byliśmy na urlopie i nikt nimi się nie opiekował

Sad

• zbieramy jesienne maliny
• wykopujemy ziemniaki
• czyścimy okna w szklarni
• siejemy szpinak i różne sałaty na zbiór późnojesienny

Fot. Danuta Młoźniak - Gardenarium