Trytoma groniasta  (Kniphofia uvaria) tworzy wzniesione kępy o długich liściach i groniastych kwiatostanach Podczas naszego ostatniego pobytu w Anglii, w zeszłym roku w sierpniu, największe wrażenie w ogrodzie Coleton Fishacre wywarła na mnie ognista rabata z roślinami, które choć w naszym klimacie nie zimują, są w naszych ogrodach dość często wykorzystywane. Nigdy jednak nie widziałam ich wszystkich razem w jednym ogrodzie, a co dopiero na jednej rabacie!

Mało kto wie, że wszystkie razem połączone w duże grupy, z wykorzystaniem mocnych kolorów (czerwony, pomarańczowy, żółty) z niewielkim dodatkiem ciemnych, prawie czarnych liści, dadzą niespotykany i niezwykle atrakcyjny efekt.

Obok takich roślin w tak dużym natężeniu kolorów i w takiej ilości, nie sposób przejść obojętnie. Co więcej, taka rabata rzuca się w oczy już z daleka, bo wygląda jakby płonęła.

Jednak musimy wiedzieć, że egzotyczne nasadzenia to ciężka ogrodowa praca, ponieważ wykorzystujemy rośliny, które nie będą zimowały w gruncie, a więc co roku musimy je wykopywać i przechowywać w mroźne zimowe dni w specjalnym pomieszczeniu, gdzie mamy temperatury na plusie. Może to być weranda, oranżeria, piwnica lub garaż.

Większość z egzotycznych okazów zapewnia soczyście zielone lub kolorowe efekty przez długi czas (od maja do przymrozków), ale nawet kilka stopni mrozu może je zniszczyć całkowicie. Niektóre rośliny, szczególnie o dużych liściach, wyglądają bardziej egzotycznie (kanny, kordyliny, len nowozelandzki), a inne mniej.

Prawdziwe, egzotyczne okazy wymagają cieplarnianych wprost warunków (bananowce) i tych nie polecam.

Crocosmia (Montbretia) Crocosmia (Montbretia) żółta i pomarańczowa

Jak zapewnić dobre warunki roślinom na rabacie?

Egzotyczna rabata wymaga dobrej gleby. Całość powierzchni na takiej rabacie należy głęboko przekopać i wzbogacić dobrze rozłożonym kompostem z dodatkiem spróchniałego obornika. Na dnie rabaty dobrze jest zadbać o drenaż lub wymieszać podłoże z keramzytem czy drobnym grysem. Grządki można także przy pomocy murków nieco unieść. Dzięki temu gleba wiosną szybciej się nagrzeje i stworzy lepsze warunki dla wzrostu korzeni i przyjmowania się roślin po posadzeniu.

Egzotyczne kwiaty wymagają słońca. Tylko słońce spowoduje bujny wzrost, kwitnienie i doskonałe wybarwienie się kolorowych, okazałych liści. Podam także przepis na namiastkę takiej rabaty w półcieniu.

Wskazane jest deszczowanie rabat, zupełnie jak w dżungli. Takich roślin już się nie nawozi. Zasilone kompostem podłoże na dany sezon powinno wystarczyć. Przenawożona gleba spowodowałby silny wzrost liści, jednak ze szkodą dla kwitnienia.

Lobelia cardinalis 'Queen Victoria'  i Crocosmia (Montbretia) Dahlia 'Dark Side of the Sun' w towarzystwie różowych penstemonów
Crocosmia (Montbretia) Fuchsia

Rośliny na słoneczną, egzotyczną rabatę

Doskonałym wyborem są kanny. Ich olbrzymie liście przypominają egzotyczne bananowce. Często są barwne lub atrakcyjnie paskowane. W dużej ilości polecam także kordyliny australijskie, dalie. Są bardzo okazałe, trwałe i wytrzymałe, a paleta barw nie ma sobie równych.

Na takiej rabacie potrzebne są również ostre kształty. Dostarczają ich cynobrówki. Mają szablaste, cienkie liście, a dodatkowym atutem są wiechy pomarańczowych lub żółtych kwiatów. Zdarza się, że cynobrówki u nas nawet mogą zimować.

Inne polecane rośliny to tygrysówki pawie, Osteospermum, alstremerie, lobelie szkarłatne, eukomisy, penstemony, kropliki, eonium drzewiaste i egzotyczne trawy.

Penstemon i Arctotis x hybrida

Rośliny na cienistą, egzotyczną rabatę

To nic, że nasz ogród dla odmiany jest półcienisty, a nawet cienisty. Jest także na to rada. Na tę okoliczność także znajdą się odpowiednie okazy. W kategorii ogromnych liści wymienię fatsję japońską. Ma błyszczące, ciemnozielone liście. Następna kandydatka to języczka. Jej liście są bardzo duże i zielone lub ciemno bordowe.

Kolejne pozycje - ciemiężyce, tytonie leśne, świecznice, paprocie, fuksje, liliowce, wilczomlecze, lilie, trawa Hakonechloa macra, parzydła leśne. Lista do półcienia jest nawet spora.

Dahlia  'Bishop of Llandaff' Egzotyczna rabata "kipi" mocnymi kolorami. Dają je na pierwszym planie trytomy groniaste

Co robić wiosną?

Wiosną pobudzamy rośliny do życia. Jednak musimy pamiętać, że te zimujące w werandzie, można wysadzić do gruntu dopiero po ustąpieniu mrozów. Z reguły jest to dopiero w maju. Po posadzeniu rośliny mocno podlewamy i ściółkujemy.

W Anglii te terminy wyglądają zupełnie inaczej, bo znam takie rejony (np. Kornwalia), gdzie dalie mogą zimować w gruncie. U nas już to się nie uda. Można przyspieszyć ich kwitnienie, jeśli dysponujemy szklarnią lub choćby namiotem foliowym. Wystawiamy w maju i dzięki wysokim temperaturom przyspieszamy ich rozwój.

Co robić latem?

Latem rabatę systematycznie podlewamy, odchwaszczamy i wycinamy przekwitłe kwiatostany. Martwe liście i pędy także. Obserwujemy pod kątem wystąpienia chorób i szkodników (chronimy zwłaszcza przed ślimakami).

Pomarańczowe lilie tygrysie Trytoma (Kniphofia uvaria) kwitnie od czerwca do października
Dahlia 'Dark Side of the Sun' Penstemon

Co robić jesienią?

Jesienią rabata ciągle obficie kwitnie, więc kontynuujemy prace letnie. Kiedy nadejdzie czas przymrozków, przystępujemy do wykopywania i oczyszczania cebul, bulw i kłączy. Łodygi ucinamy. Podziemne organy powinny być osuszone i oczyszczone.

Układamy je w skrzynkach lub koszykach, przesypujemy torfem i ustawiamy najlepiej w widnym miejscu, w temperaturze kilku stopni. Czasem lekko podlewamy. W ten sposób przechowujemy je aż do wiosny.

Arctotis x hybrida, prawdopodobnie odmiana "Red Devil" lub 'Safari Sunset' Canna iridiflora pochodzi z Peru, Kolumbii i Kostaryki a jej kwiaty zwisają jak wisiorki

Co robić zimą?

Zimą jedynie sprawdzamy temperaturę pomieszczenia, czy nie jest za wysoka i czy rośliny nie gniją z powodu chorób. Porażone egzemplarze usuwamy. W wolnym czasie planujemy, jak je wykorzystać, gdy przyjdzie odpowiedni czas.

Fot. Danuta Młoźniak - Gardenarium

Słowa kluczowe: rabaty, rośliny egzotyczne, kolor
15 komentarzy:
Alisonek 10:59, 06 gru 2013

U nas kanny się bardzo dobrze spisały w donicach i robiły na wszystkich duże wrażenie, właśnie przez swoją wielkość, duże zielone liście, no i przede wszystkim intensywny kolor kwiatów. Super artykuł.

Anna R. 12:00, 07 gru 2013

To kolory dla mnie :) Szkoda, że wiele z tych roślin nie zimuje w gruncie.

Danuta Młoźniak 14:13, 07 gru 2013

Tak, ale niektóre gatunki można zamienić na takie byliny, które zimują. Polecam jeszcze kukliki, posłonki, pomarańczowe i żółte jeżówki, rudbekie, żeleźniaki, a nawet maki.

anita_d 20:02, 20 lut 2014

Bardzo mi się podoba crocosmia i trytoma, zwłaszcza w kępach, tylko znając siebie nie wykopałabym ich na zimę.

A jeśli byłyby w donicach, to można by było, bez wykopywania przechowywać je w pomieszczeniu w okresie zimowym? Jeśli tak, to czy zachowałyby liście chociażby, czy trzeba by było zrównać je z ziemią?

Danuta Młoźniak 08:02, 21 lut 2014

W cieplejszych rejonach lub przy dobrym okryciu zarówno krokosmia jak i trytoma zimują. W jednym z moich ogrodów realizowanych przed laty, była posadzona czerwona i ładnie zimowała pod korą.

Można spróbować z mniejszą ilością roślin zrobić eksperyment. Na zimę obłożyć korą, gałązkami iglastymi.

jankosia 09:46, 09 sty 2015

Danusiu, w galerii masz zdjęcie lobelii szkarłatnej. Czy masz z nią jakieś doświadczenia odnośnie mrozoodporności u nas? Jedni piszą, że jest w pełni mrozoodporna, inni, że należy ją traktować jako jednoroczną. Mam ją pierwszy rok, w sezonie wyglądała obłędnie i chciałabym jej więcej, ale trochę się boję. Po zimie co będzie to będzie, ale wyrabiać sobie opinię o roślince po jednej zimie to też tak trochę lekkomyślnie by było. Zawsze lepiej zapytać jak to u innych wygląda. Pozdrawiam cieplutko

Danuta Młoźniak 14:58, 09 sty 2015

Posadziłam ją raz w strumieniu na brzegu, ale nie przezimowała.

jankosia 15:01, 09 sty 2015

To niedobrze :( Ja generalnie nie trawię czerwonego koloru i nie mam go praktycznie w ogóle u siebie, ale dla tej rośliny zrobiłam wyjątek. Ba! Ja bym dla niej specjalnie nową rabatę stworzyła- tak skradła moje serducho.

Danuta Młoźniak 15:02, 09 sty 2015

Ta roślina występuje jeszcze z zielonymi liśćmi oraz kwiatami w mocno różowym kolorze.

MiraR 13:12, 28 kwi 2015

Szkoda, że nie mam gdzie przechowywać kann :(

jambosana 18:40, 07 sie 2015

Hm, a dałoby radę uzyskać efekt ognistej rabaty bez tej egzotyki? No z czymś mnie absorbującym np. jeżówki czerwone, turzyca Buchanana, trawa Imperata "Red Baron", te przepiękne dalie, może czerwona róża? Są gdzieś na Ogrodowisku takie inspiracje ognistej rabaty?

Danuta Młoźniak 21:48, 07 sie 2015

Oczywiście, że dałoby radę uzyskać ten efekt przy pomocy innych bylin o ognistych barwach, trzeba je tylko dobrze zestawić, dopasować i posadzić. Jakie rośliny? - można wyszukać w wątkach o kolorach, np. ogród czerwony, pomarańczowy itd..

Polecam liliowce, lilie, dalie, firletki, żurawki w ciemnych burgundach, goździki, kukliki, dzielżany, pęcherznice, trzmielinę oskrzydloną, perukowce, róże, w.w. trawy i turzyce. Więcej efektów można uzyskać dodając także rośliny jednoroczne np. begonie, lwie paszcze, cynie.

Gabriela Jędrys 22:42, 07 sie 2015

Było co nieco:

http://www.ogrodowisko.pl/watek/5377-le-jardin-plume

http://www.ogrodowisko.pl/watek/741-coton-manor-garden-anglia?page=11

http://www.ogrodowisko.pl/watek/743-hidcote-manor-garden-anglia

Sama mam mnóstwo zdjęć takich rabat z angielskich ogrodów, tylko czasu brak na pozakładanie wątków:).

Agata14 18:09, 02 paź 2017

Przepiękne zdjęcia szkoda tylko że taki ogród to tylko marzenie.

Danuta Młoźniak 08:31, 03 paź 2017

Ależ niezupełnie. Jest całkiem łatwo dostępny jeśli chodzi o realizację. Jedyny kłopot w tym, że niektóre rośliny nie zimują w naszym klimacie, ale można zrobić fragment ogrodu w takim właśnie stylu. Dalie, trytomy, kanny - i już masz zarys rabaty. Potem wypełnienie.