Nawierzchnie są jednym z najważniejszych elementów architektonicznych w ogrodzie. Porządkują przestrzeń, wyznaczają trasy komunikacyjne, tworzą tarasy, placyki, dobrze wykonane (ze szlachetnych) materiałów będą trwać wieki. Dlatego ich dobre zaplanowanie oraz dobranie odpowiednich materiałów jest tak istotne.

Przeważnie decyduje koszt i wytrzymałość materiału. Ale nie zawsze. Ciekawe efekty, a niejednokrotnie sposób ich użycia może zdecydować o artystycznym wymiarze tego elementu i może sprawić, że ogród będzie wyglądał wyjątkowo i niepowtarzalnie.

Dziś postaram się podsunąć mnóstwo pomysłów do samodzielnego wykonania fragmentów ogrodowych nawierzchni. Mogą do tego posłużyć materiały z odzysku, a więc za darmo lub pozyskane niewielkim kosztem.

Wybór odpowiednich materiałów

O wyborze materiałów decyduje twardość. Najtwardszy jest kamień. Czy w danym miejscu powinna być wytrzymała nawierzchnia decyduje jej przeznaczenie i częstotliwość użytkowania. Pojedyncze placyki, gdzie przychodzi się niezbyt często mogą być mniej wytrzymałe.


Co wybierzemy decyduje także nachylenie terenu. Miejsca, gdzie stagnuje woda dobrze jest wysypać gruboziarnistym żwirem lub kamiennym tłuczniem. W nim można obsadzić płaskorzeźby, pojedyncze płyty kamienne, czy okrągłe cięte kamienie. Żwir jest bardzo uniwersalny i co ważne - jest dostępny w szerokiej gamie kolorów i faktur. Jego ułożenie nie wymaga szczególnej wiedzy z tematu brukarstwa. Jeśli nie sadzimy w nim roślin, można pod nim ułożyć membranę przeciw chwastom. Powinna przepuszczać wodę.

Generalnie nie jestem jej zwolennikiem, nawet pod czystym żwirem i bez roślin. Uważam, że źle wpływa na strukturę gleby i prowadzi do zamulenia i powstania "klepiska". Poza tym membrana i tak skutecznie nie chroni, bo nasiona chwastów potrafią przylecieć z daleka i chwasty wyrosną na macie. W każdym razie na dobrze przygotowanym i odchwaszczonym podłożu maty układać nie trzeba. W "naszych" ogrodach jej nie ma.


Do twardych materiałów zaliczamy jeszcze stare, przedwojenne cegły, kamienne bloki, otoczaki. Duże otoczaki nie stanowią jednolitej nawierzchni i są bardzo niewygodne do chodzenia. Jednak te mniejsze, ułożone w niewielkie, ale atrakcyjne wzory, mogą być wielką ozdobą.

Mniej twarde są betonowe, chodnikowe płyty, małe lub duże. Można je przepięknie łączyć ze starym brukiem kamiennym lub żwirem. Pasują do nowoczesnych ogrodów. Nie wymagają żadnej konserwacji, ale nie będą wieczne. Niemniej uważam, że beton ma swoją przyszłość w brukarstwie. Jest tani i łatwo dostępny.



Dynamika, kombinacje kształtów i materiałów

Dynamika "obrazu", który utworzymy w nawierzchni lub jego spokój i elegancja zależy od naszej fantazji, artystycznego zamysłu i zdolności wykonawczych. Dopasowujemy je do stylu domu i ogrodu oraz jego funkcji. Mogą być statyczne lub dynamiczne. Statyczne zatrzymują wzrok na "obrazie", pasują do tarasów i miejsc jadalnianych, zamkniętych w prostokąt lub kwadrat.

Dynamiczne zaś prowadzą wzrok gdzieś dalej, często falują lub zakręcają, tworząc wrażenie ruchu. Stosujemy je głównie tam, gdzie chodnik prowadzi od furtki do domu lub gdzieś daleko w głąb ogrodu.


Ozdobne detale

Wszystko, jeśli chodzi o materiały jest dozwolone w artystycznych nawierzchniach, nawet metal i szkło. Wiedzcie o tym, że takie miejsca potrafią niezwykle przeobrazić ogród. Najważniejszy jest fantazyjny pomysł i właściwy kolor. Elewacja budynku ma pierwszorzędne znaczenie, ale czasem warto zaszaleć dla efektu. Najbardziej uniwersalny jest kamień i cegła.

Można wykorzystać stare dachówki, pocięte rury kominowe, a nawet starą, potłuczoną porcelanę. Z okrągłych kamyków dobranych odpowiednio kolorystycznie uzyskamy efekty "malarskie". Ułożymy dowolną postać lub graficzny wzór. Dzięki naszej odwadze uzyskamy coś, co sprawi, że ogród stanie się niepowtarzalny i wyjątkowy.



W nowoczesnych nawierzchniach często łączy się drewno z betonem lub kamieniem. Zwykle ma to miejsce w pobliżu tarasów, które są np. drewniane.

Także masowo wykorzystuje się podkłady kolejowe, których nie jestem fanką, ze względu na trujące opary i nieprzyjemny zapach. Wolałabym normalne, grube bale z wytrzymałego drewna np. dębu. Można je znaleźć w internecie pod hasłem "sprzedam stare drewno". Drewno da kontrast i uzupełnienie różnych struktur w ogrodzie. Powinno być ryflowane, ponieważ gładkie po deszczu będzie śliskie. Mostki i wszelkie mniej artystyczne nawierzchnie drewniane można zabezpieczyć przybijając cienką, metalową siatkę.



Planowanie i projekt

Czasem idziemy na żywioł i improwizację, ale generalnie opłaci się wszelkie działania brukarskie zaplanować. Patrzymy jakie materiały mamy w zasięgu, rysujemy wzór w skali i szukamy odpowiedniego miejsca, aby nowe wstawki czy całe nawierzchnie wykonać.

Bierzemy pod uwagę kable elektryczne, korzenie drzew, kąt nachylenia nawierzchni. zrobienie przepustów dla ewentualnego oświetlenia lub nawadniania, rozważamy rozmiar (np. czy zmieszczą się nasze meble?). Taras nie może być zbyt mały, ponieważ nie spełni swojej funkcji. Ścieżki powinny mieć szerokość co najmniej metr, a na dwie osoby idące obok - 130 cm.

Dziękuję za uwagę i zapraszam do obszernej, jak zwykle, galerii zdjęciowej z najlepszymi pomysłami na ciekawe nawierzchnie. Może Was zainspirują? Koniecznie opowiedzcie o swoich ciekawych pomysłach lub zastosowaniu przedstawionych w artykule.

Moje ogrodnicze książki

Fot. Danuta Młoźniak - Gardenarium

Uzupełniające artykuły:

Słowa kluczowe: architektura ogrodowa, detale, taras
17 komentarzy:
sylwia_slomczewska 11:43, 07 lis 2016

Niesamowite są te nawierzchnie rustykalne:D

pestka56 13:20, 07 lis 2016

U mnie raczej naturalnie i bez ścieżkowo :) Ale podziwiam piękne mozaikowe nawierzchnie. Pamiętam artykuł w Ogrodach, gdzie w małym holenderskim ogrodzie właściciele położyli wijący się mozaikowy ”chodnik”. Było tam słońce i sporo kobaltu. Masa optymizmu, tak na jesienną pogodę :)

GorAna 16:58, 07 lis 2016

Świetne inspiracje! Dobrze, że nie pozbyłam się dachówki po rozbiórce domu:)

Danuta Młoźniak 18:21, 07 lis 2016

Sylwio, mnie też najbardziej podobają się dzieła z odzysku.

Pestko - może kiedyś skusisz się na taką mozaikę z kamyczków?

Aniu - na dachówkę masz gotowe rozwiązania. Koniecznie zrób.

violka171 18:49, 07 lis 2016

Rzeczywiście tyle fajnych pomysłów a praktycznie z niczego mozna dokonać czegoś niesamowitego Cudowne pomysł :-)

GorAna 21:52, 07 lis 2016

Danusiu, cegłę już wykorzystałam:)

Danuta Młoźniak 22:37, 07 lis 2016

Ja także zbieram starą cegłę. Mam już 3000 sztuk:)) Kiedyś się przyda.

mira 22:52, 07 lis 2016

Danusiu morze inspiracji. Dzięki. Właśnie borykam się z deklem od studzienki i tak sobie myślę, że zamiast go maskować to ja sobie go ozdobię :D. Szczególnie 14 fotka mi się spodobała i wszystkie kamyczkowo- cegiełkowe.

Danuta Młoźniak 06:50, 08 lis 2016

Miro, też tak myślę. Trzeba z obręczy zrobić obrzeże i ułożyć piękny wzór. Ten dekiel może stać się atutem.

pestka56 12:11, 10 lis 2016

Jak odkopię archiwalne numery Ogrodów (mam wszystkie do czasu, gdy Prószyński sprzedał gazety), za Twoim pozwoleniem Danusiu – pokażę te ogrodowe mozaiki. Sama jednak nie skuszę sie na wykonanie takiej ścieżki. Nie wiem czy potrafiłabym wymyśleć tak piękną :)

Danuta Młoźniak 17:10, 11 lis 2016

Bardzo proszę o zdjęcia. Uważam, że Twoje mogą być nawet piękniejsze.

miskka 21:36, 11 lis 2016

Ależ cudne pomysły :) Ja znowusz kocham kamień polny i drewno :)

iwona 22:22, 11 lis 2016

Piękna jest i ciekawa nawierzchnia ta w kolorowe pasy nr 28.p.Danusiu z czego to jest zrobione.

Danuta Młoźniak 23:01, 11 lis 2016

Kolorowa ścieżka do altany, wykonana została z pasków ubitego szkła w kilku kolorach. Szkło wzmocnione i utwardzone akrylem lub żywicą.

pestka56 18:53, 12 lis 2016

To był 1-szy numer Ogrodów (maj, 1999 r.), strona 42 "Słońce pod stopami". Tekst napisał Tadeusz Krzyżanowski, a zdjęcia są autorstwa Pawła Słomczyńskiego.

Hm... znalazłam, zrobiłam zdjęcia, ale nie mogę ich wkleić w komentarzu. I nie chodzi o to, że Ania i Paweł Słomczyńscy mieli by pretensje o wykorzystanie, bo myślę, że nie. Jak mam wkleić zdjęcia. Wygląda na to, że przyjdzie mi się pospieszyć z założeniem wątku :)

Danuta Młoźniak 17:58, 13 lis 2016

Tutaj nie da się wkleić zdjęć. A skan gazety można zapewne umieścić na forum.

pestka56 22:02, 19 lis 2016

Założyłam wątek w "Nawierzchniach" i wstawiłam zdjęcia :)