Allium 'Globemaster' w trawach Swojej przygody z roślinami cebulowymi nie zaczęłam od czosnków. Moje pierwsze doświadczenia miałam z cebulami krokusów, przebiśniegów, narcyzów i tulipanów. Szkoda, że tak późno, bo czosnki są takie bezproblemowe, niesłychanie ozdobne, spektakularne i niesamowite wprost. Nadają ogrodowi osobowość i charakter.

Muszą być jednak posadzone w odpowiednim towarzystwie i w odpowiedniej ilości. Nie ukrywam, że ta ilość idzie w setki. A to może być kosztowne!

Ale czy ogrodnik dla efektu pożałuje pieniędzy? Chyba nie, albo raczej nie... Sama nie wiem. Wypowiedzcie się jak to z Wami jest?

Czosnki ozdobne kwitną w czasie, gdy inne cebulowe już zakończyły kwitnienie, a więc znakomicie "wstrzeliwują się" w tę lukę i uzupełniają spektakl kwiatów na koniec wiosny i początek lata. Z powodu dość szerokiego okresu kwitnienia, można tak dobrać czosnki, aby zdobiły rabaty od maja aż do jesieni. Są łatwe i niezawodne.

Nieco historii

Czosnkami w pierwszej kolejności zainteresowali się botanicy rosyjscy, którzy zbierali okazy w Azji Środkowej i stworzyli pierwsze kolekcje w Ogrodzie Botanicznym Pałacu Cesarskiego w Petersburgu. Pałeczkę natychmiast przejęli botanicy brytyjscy, którzy pokazali światu nowe, atrakcyjniejsze gatunki.

Allium sphaerocephalon Allium 'Red Mohican'
Allium christophii Czosnki na wystawie ogrodniczej

Najbardziej spektakularne czosnki

Najwcześniej kwitnie Allium aflatunense 'Purple Sensation' (czosnek alfatuneński), który warto pomieszać z liśćmi traw, turzyc lub bylin o sporych liściach. Ukryją nieciekawe liście czosnku. Malinowo-fioletowe, kuliste kwiatostany będą sterczały na smukłych, prostych łodygach niczym żołnierze na warcie.

Jako następne kwitną największe z czosnków - odmiana 'Gladiator' i 'Globemaster'. To naprawdę imponujący widok i trwa aż do końca sezonu, gdy kwiatostany przekwitną, zbledną, zawiążą nasiona. Cały czas będą wyglądały niesamowicie. Kwiaty są długotrwałe, wspaniale prezentują się w wazonie. Po ususzeniu mają zastosowanie do zimowych kompozycji.

Allium 'Globemaster' Allium schubertii
Allium scorodoprasum  'Passion' Allium aflatunense 'Purple Sensation'

Większość czosnków ma kwiaty w tonacji różowo-fioletowej, czasem o intensywnym odcieniu (Allium atropurpureum), ale istnieją też czosnki o kwiatach białych, np. elegancki "Mount Everest' czy Allium nigrum. Nazwa wskazuje dość mylnie, ale ten czosnek ma po prostu czarną cebulę, a kwiaty są białe. Jest też czosnek o kwiatach żółtych (Allium obliquum)

Bardzo atrakcyjny jest czosnek Szuberta (Allium schubertii), który sprawia wrażenie eksplozji jasnofioletowych fajerwerków. Kwiaty ułożone są luźno i promieniście. To wyjątkowy widok.

Nawet, gdy rośliny już zamierają, suszone główki kwiatowe warto pozostawić na rabacie. Wyblakłe, ale ciągle sztywne, będą nadal atrakcyjnie wyglądać w ogrodzie. Pozostaną, albo je zetniemy na suche bukiety.

Allium 'Gladiator' Allium 'Purple Giant'
Allium christophii Allium 'Atropurpureum'

Czosnki niepozorne

Przedstawiłam najbardziej spektakularne czosnki, ale nie sposób zapomnieć o czosnkach dość niepozornych, które mają liście wyglądające jak szczypior, a kwiaty nieduże, bladoróżowe lub białe. Kwitną od lata aż do jesieni. Wymienię tutaj Allium ursinum (czosnek niedźwiedzi - kwitnie na biało), Allium sibiricum (czosnek syberyjski - kwitnie na ciemnofioletowo), Allium karataviense (czosnek karatawski - biały lub jasnofioletowy), Allium tuberosum (czosnek bulwiasty - biały), Allium thunbergii (czosnek Thunberga).

Warto wymienić także Allium cernuum (czosnek zwisły - kwitnie na fioletowo), Allium stellatum (czosnek gwiaździsty), Allium unifolium (czosnek jednolistny), Allium amplectens, Allium triquetrum (czosnek trójkątny), Allium neapolitanum (czosnek neapolitański - biały) i Allium flavum (czosnek złocisty - żółty). Jednak niektóre zyskały przydomek chwastów z powodu niekontrolowanego rozsiewania się.

Allium karataviense 'Ivory Queen'  Allium siculum - czosnek sztyletowaty syn. czosnek bułgarski
Allium zebdanense Allium neopolitanum
Allium cernuum Allium jesdianum 'White Empress'

Warunki uprawy i pielęgnacja

Cebule czosnków sadzimy jak większość cebulek kwiatowych - jesienią. Zakopujemy je na głębokość równą czterokrotnej średnicy cebuli. Nie trzeba ich co roku wykopywać. Od czasu do czasu, np. co 3 lata, trzeba je podzielić, zwłaszcza gdy zauważymy słabsze kwitnienie.

Cebule niektórych gatunków są duże i drogie. Czosnki drobniejsze są często sprzedawane jako kępki w doniczkach i można je nawet kupić kwitnące latem. Takie okazy czosnku niedźwiedziego zakupiłam w tym roku. Będę je dodawać do sałatek.

Allium sphaerocephalon Allium scorodoprasum  'Passion' Allium 'Red Mohican' Allium sphaerocephalon
Allium carinatum 'Pulchellum Album' Allium obliquum Allium 'Mont Blanc' Allium scorodoprasum  'Passion'

Czosnki mają małe wymagania. Będą rosnąć w każdej glebie, aby tylko cebule nie były w wodzie. Konieczny jest dobry drenaż i przepuszczalna ziemia. Te kwiaty kochają słońce i są odporne na suszę.

Jeśli czosnki słabo kwitną, oznacza to, że cierpią z powodu złych warunków uprawy. Albo są posadzone za płytko, albo mają za mokro, albo za sucho. Trudno utrafić w sedno, ale starajmy się. W pierwszym roku czosnki pokażą swoją urodę, ale najlepszy efekt dadzą w 3 roku po posadzeniu.

Allium 'Ambassador' - wyjątkowo okazały Allium 'Eros'
Allium nigrum  'Pink Jewel' (czosnek osobliwy) Allium 'Atlas'

Rozmnażanie czosnków

Jesienią, gdy kwiatostany zaschną i położą się, można wykopać duże skupiska cebul i je podzielić. Widać, gdzie powstały cebule przybyszowe, oddzielamy je i sadzimy w inne miejsce.

Niektóre czosnki np. A. sphaerocephalon, A. roseum i A. vineale wytwarzają małe cebulki w główce kwiatostanu. Oddzielamy je, kładziemy w skrzynce na podłożu z przesianego kompostu, delikatnie dociskamy, przysypujemy leciutko i podlewamy.

Możliwe jest też wysiewanie nasion, ale hybrydy nie wiadomo jakie cechy nam w przyszłości pokażą. Dojrzałe nasiona wysiewamy tuż po zbiorze lub trzymamy do wiosny w lodówce. Minimalna temperatura kiełkowania to 13 stopni. Siewki nie powtarzają cech rośliny matecznej i otrzymanie cebulek gotowych do kwitnięcia osiągamy za około 5 lat.

Allium multibulbosum Allium 'Pinball Wizard'
Suche kwiatostany czosnku zdobią przez długi czas Allium christophii i jego brzydkie liście

Wady czosnków

Zaraz po rozpoczęciu kwitnienia liście czosnków zaczynają brzydnąć, zasychać, dlatego celowe jest ukrywanie ich pomiędzy liśćmi innych roślin towarzyszących i maskujących, które są ozdobne. Mieszanie czosnków na rabacie to konieczność. Propozycje takich zestawień przedstawię w oddzielnym artykule wraz z bogatą galerią zdjęciowych przykładów. Czosnki same nie wyglądają dobrze. Nikt przecież nie chce patrzeć na nieestetyczne szczegóły.

Zalety czosnków jednak znacznie przewyższają tę jedną wadę, dlatego nie warto się tym martwić.

Moje ogrodnicze książki

Fot. Danuta Młoźniak - Gardenarium

Słowa kluczowe: rośliny cebulowe
33 komentarzy:
inka74 13:09, 25 lut 2017

W ubiegłym roku dokupiłam z 50 dużych i ponad 100 główkowatych. Część starszych 2 letnich Gladiatorów podzieliłam (nie wiem czy nie za wcześnie ale duże bulwy miały jak pięść) i tak mam wrażenie, że za mało ich mam. Zobaczymy na wiosnę i na lato. I pewnie na jesieni znów dokupię. Lubię kompozycje z nimi.

Irena Miłek 13:35, 25 lut 2017

Czosnki w każdej postaci zachwycają i chyba na nie nigdy pieniędzy nie żałujemy:)

Kokesz 17:04, 25 lut 2017

Przywiozłam 2 lata temu z Grecji takie podłużne kłącze (podobał mi się fioletowy kwiat), które strasznie "waniało" jakby cebulą (możecie sobie wyobrazić ten zapach w samolocie:)). Długo szukałam w internecie, co to jest, przy opisie czosnków z reguły występuje cebulka a nie kłącze i doszłam do wniosku, że jest to chyba Allium carinatum czyli czosnek grzebieniasty. Czosnki z reguły kwitną wiosną a ten co prawda w Grecji kwitł we wrześniu. W moim ogródki niestety nie zakwitł, może u nas we wrześniu już jest zbyt chłodno? A może to jednak nie czosnek?

pestka56 17:55, 25 lut 2017

Jesienią 2015 roku posadziłam czosnki tytułem sprawdzenia efektu, głównie między trawami ozdobnymi – 50 sztuk Purple Sensation i 20 Giganteum. Mam też niewielkie poletko z 30 czosnkami niedźwiedzimi. Wszystkim pozwoliłam wysiać się i bardzo jestem ciekawa co tej wiosny będzie się działo na rabatach.

Szkoda, że nie mogłam przeczytać tego artykułu wcześniej, bo wybrałabym też inne odmiany.

Kokesz 18:48, 25 lut 2017

Ja posadziłam Purple Sensation (chyba bardziej mi się podoba niż Gladiator), czosnki główkowate (miały mnóstwo nowych cebulek), czosnek A. unifolium , czosnek sinawy i jakiś mix czosnków wysokich, zobaczymy jakie będą ☺

Anda 22:01, 25 lut 2017

Też pod wpływem Ogrodowiska sadzilam pierwsze czosnki :) Świetny artykuł i cudowne zdjęcia. Jesienią posadzę ich jeszcze więcej :)

Danuta Młoźniak 22:47, 25 lut 2017

Dziękuję wszystkim za wpisy, bardzo się cieszę, że sadzicie czosnki. Będzie jeszcze II część artykułu, bo mam tyle zdjęć wspaniałych zestawień z czosnkami w ogrodzie, że specjalnie zrobię kontynuację.

Czosnek grzebieniasty to też czosnek. Umieściłam go w swojej galerii i bardzo mi się podoba jego delikatność.

Czosnek sinawy na początku ma bardzo atrakcyjne niebieskawe liście, potem się rozkładają, ale masa fioletowych kwiatów nadrabia mocno. Dość późno kwitnie (VIII-IX). Dodam, że nietypowo - przyciągają motyle. Do typowo ozdobnych ogrodów bylinowych ten czosnek nie bardzo się nadaje, ale jest doskonały do naturalistycznych ogrodów preriowych lub skalnych na skarpie lub w szczelinach.

Czosnki niedźwiedzie doskonałe do sałatek.

alinak 07:12, 26 lut 2017

Niedźwiedzi rośnie u nas przy rzeczkach, a u mnie w dużych ilościach pod pęcherznicami. Zjadamy w sałatkach i w pesto oraz w zupie . Mam 9 rożnych odmian, a ostatni nabytek to RED MOHIKAN i wlaśnie czekamy z ciekawością na pierwszy rok kwitnienia. Bez czosnku nie ma pięknych rabat na wiosnę.

Mary 08:18, 26 lut 2017

Zaciekawił mnie czosnek Allium obliquum. Nie wiedziałam, że są czosnki w takim limonkowo-żółtym kolorze.

Filomena 09:51, 26 lut 2017

A ile trzeba czekać na kwitnące czosnki z siewu?

Danuta Młoźniak 10:59, 26 lut 2017

'Red Mohikan' nas zachwycił kilka lat temu, jest niesamowity.

Allium obliquum lubi słońce i żyzną ziemię, można go rozmnażać przez nasiona, zbierane gdy są dojrzałe i wysiewane w chłodnym inspekcie lub skrzyneczkach.

Bardzo fajnie, gdy czosnki się same wysiewają, a gdy dzieje się to z tak atrakcyjną odmianą jak "Purple Sensation" to już wielka radość. Nie ucinane łodygi z kwiatostanami i pozostawione na zimę, dają taki efekt, że czosnki będą się same wysiewać na rabacie, dzięki czemu ilość kwiatów znacznie się zagęści. Po około 5 latach zakwitną, ale warto poczekać. Cebule muszą osiągnąć odpowiednią wielkość.

Gdy wysiewamy sami do skrzynek, podobnie - na kwiaty trzeba czekać około 5 lat.

LewOgrodowy 11:38, 26 lut 2017

Miałam kilka 'Gladiatorów' - oczywiście posadzonych dzięki "Ogrodowisku"; zeszłej jesieni dosadziłam jeszcze trochę. Czekam na ten piękny widok. Kiedyś chciałam przesadzić kilka cebul i jedną z nich przypadkiem przecięłam szpadlem. Wyrzuciłam te dwie części na kupkę ziemi. Na wiosnę patrzę, a każda z nich wypuściła liście! Nie zmarzły, nie zgniły! :)

Danuta Młoźniak 11:44, 26 lut 2017

Ja nie dzieliłam nigdy cebul czosnku, dziwię się, że nie zgniła, ale pewnie dobrze się podzieliła i nie poprzecinała zbytnio.

Ja sobie kupiłam niedawno posadzone w doniczkach czosnki Krzysztofa. A jesienią sadziłam cebule do gruntu.

LewOgrodowy 12:30, 26 lut 2017

Na pewno specjalnie nie przetnę cebuli w ramach eksperymentu. :) Ale byłam bardzo zaskoczona.

Kindzia 12:37, 26 lut 2017

Mam czosnki między miskantami Morning Light. To dość wilgotne miejsce i dają radę:) I jeszcze jedną dobrą cechę mają czosnki : nie ruszają ich nornice:):):)

pestka56 15:49, 26 lut 2017

Czyli jest nadzieja, że moje Purple Sensation "zagospodarują" rabaty. Bylebym ich nie wypieliła :( Danusiu, czy mogę o jakąś radę w tej sprawie poprosić? Może masz zdjęcia siewek.

Danuta Młoźniak 16:45, 26 lut 2017

Jeśli wyrasta takie coś podobne do trawek i liście po zgnieceniu czuć czosnkiem, to są czosnki:)) Proste rozpoznanie.

pestka56 20:11, 26 lut 2017

Marnie u mnie z wechem, ale czosnek na szczęście rozpoznaję.

Dziękuję za podpowiedź.

Mam nadzieję, że dużo wzejdzie i przyjdzie czas na dzielenie się dobrem na forum :)

dorotka_z 22:28, 26 lut 2017

Czosnki, że piękne - wiadomo :)

Tymczasem zastanawiam się jeszcze nad zdrowotnymi właściwościami. Wydaje mi się, że czosnki mogą zniechęcać gryzonie a, być może również, rozmaite owadzie szkodniki. Często stosuje się wyciągi z czosnku jako opryski, być może kilka cebul wysadzonych na rabacie ma podobne właściwości...

Danuta Młoźniak 06:39, 27 lut 2017

Czosnków oprócz jakiejś zgnilizny cebul czy mączniaka rzekomego nic się nie ima. Zapewne odstraszają wszelkie szkodniki. Jednak dziwię się, że jeden objada liście, a jest to po prostu ślimak.

magdaw 09:28, 27 lut 2017

Ja też posadziłam i czekam na efekty... posadziłam na jednej rabacie 30... jesienią pewnie dosadzę może kwitnące w innym terminie?

laurowisnia 10:09, 27 lut 2017

Niestety zdarzają się wśród szkodników koneserzy cebul, w tamtym roku została mi tylko część zielona po kilku czosnkach, wcześniej zanikały mi cebule na jednej z rabat, myślałam, że wygniwały, a teraz podejrzewam, że zostały zjedzone zanim wyszły. Jeszcze jedna nie najlepsza wiadomość - miałam wsadzony dwa lata temu czosnek obliquum i nie wyszedł po zimie.

magdaw 11:43, 27 lut 2017

ja mam czosnki na rabacie że tak powiem w bezpiecznym miejscu ale od strony tarasu gdzie chce posadzić czosnki jesienią pojawia się nornica. Zastanawiam się czy koszyczki rozwiązują problem bo przecież nornica i od góry może się dostać ? Myślałam o "woreczkach z siatki metalowej?" czy ktośmoże sie podzielić doświadczeniem?

Danuta Młoźniak 22:36, 27 lut 2017

Zdecydowanie siatka metalowa.

malgol 10:21, 01 mar 2017

Posadziłam jesienią czosnek niedźwiedzi,ale nic jeszcze nie wyłazi z ziemi.Inne czosnki już wyszły a tutaj pustka..za wcześnie na nie czy coś poszło nie tak?

magnolia 14:53, 01 mar 2017

Malogol za wcześnie jeszcze, ale już niedługo powinien wyłazić. Takie kiełki podobne do trawki.

Tamaryszek 10:10, 11 mar 2017

Bardzo lubię czosnki. Te duże są dość drogie, ale po trochu dosadzam coraz więcej. Nie lubię liliowego koloru, więc najwięcej mam dużych Mount Everest oraz główkowatych. Te ostatnie szczególnie uwielbiają owady. Red Mohican mi się podoba, muszę go zdobyć. Przyjrzę się proponowanym przez Ciebie drobnym czosnkom w białym kolorze. I czekam na artykuł o kompozycjach z czosnkami!

krynia9 16:33, 14 mar 2017

Piękne okazy tylko pomarzyć aby takie wyrosły :) Ja miałam przy oczku wodnym koło Płonącej pochodni aby liście się gubiły jak zbrzydną :( 2 lata ładnie kwitły a potem nic.Za mokro miały i zbyt ciężka ziemia .Na jesień wsadziłam w inne miejsce-fioletowe nazwy brak :( . Ładnie już wychodzą z tulipanami :-)

Igan 12:48, 13 kwi 2017

Pani Danuto, na jakiej głębokości sadzić czosnek Gladiator, jeśli mam już sadzonkę w doniczce?

busybee 21:31, 29 kwi 2017

Pani Danuto,czy czosnek lepiej posadzić na wiosnę czy poczekać do jesieni?

avellan 08:12, 02 cze 2017

Zaczynam dopiero swoją przygodę z moim ogrodem i jestem pewna, że czosnki się w niej znajdą. Posadzę je obok Złotokapu, widziałam na zdjęciach to zestawienie i uważam je za oszałamiające. Dziękuję za artykuł, bo nie wiedziałam, że należy przykryć też ich liście, na pewno skorzystam z rad.

floreti 21:19, 26 maj 2020

Witam posadziłam moje czosnki wśród ostnic. Ostnice tworzą ładne kępy już o tej porze ale i tak widoczne są brzydkie liście czosnkow. Czy można te suche czesci przycinać?