Hej Agatorku! Ogarnęłam wstęp i "obrazki" w Twoim wątku. Nie mogę wyjść z podziwu, że sama kopałas oczko. Faza planowania jest super. Przyznam się, że ja nie rysowałam na papierze. Do dziś zdarza mi się, że obserwując zdjęcia wymyślam, co jeszcze dosadzić lub zmienić.
Robię wizualizację i do szpadla!
Lepiej jest jednak zaplanować. Przynajmniej zarys. Nie wiem jakie masz podejście do tego zagadnienia.
Armagedon trwa, więc będę się odstresowywac na Ogrodowisku
Z rzeczy, które mi się przypomnialy: większe iglaste jako tlo- jak najbardziej tak. Plus jako urozmaicenie jakieś liściaste drzewa. Teren na to pozwala. W małym ogrodzie wystarczą tuje. Brzozy masz w oddali.
Dotychczas myślałam, że mam duży ogród.
Pozdrawiam

Kasiu melduję się u Ciebie
jestem pod wrażeniem sypiesz nowymi pomysłami. Widać proces twórczy

Jeśli mogę wrzucić moje 2 grosze do dyskuji.


Ogród geometryczny super pasuje do architektury budynku, tu przyłączam sie do wcześniejszych opinii.
Pisałaś: styl formalny, przemawia do mnie, ale nie do końca taki "sztywny" -> pozwól rozsiać się bylinom, lub posadź "nie od linijki", żeby one nadały troszkę tego nieformalnego charakteru, odrobinkę nieładu i przekory. Ale proste klasyczne ściezki, moim zdaniem "zrobią robotę"

Jakby się dogadać z sąsiadem, tym od furtki to drzewa moglibyście posadzić u siebie na posesjach na mijankę wykorzystując swoje ogrody jako wspólna przestrzeń w koronach. <-już nie pamiętam kto to napisał, ale to jest clue! Od tego moim zdaniem powinnaś wyjść.

Skupiasz się na ścieżkach ich układzie, a tak na dobrą sprawę każdy układ był dobry Można wiele godzin poświęcić żeby znaleźć ten jedyny idealny... tylko czy to najważniejsze?

Ogrody pokazane jako inspiracje były w moim odczuciu "intymne". Mając sąsiada 3-4 m za płotem z oknem na Twój ogród nie stworzysz kameralnego ogrodu. Musisz się zastanowić gdzie posadzić jakie drzewa.
Może próbuj przerysować sobie plan ogrodu na widok z geoportalu, jeśli są tam już budynki sąsiadów? Pub po prostu wyjdź do ogrodu i z coś odblaskowego połóż w miejscach gdzie chcesz się zasłonić, potem sprawdź jak to na planie wygląda i czy nie koliduje z alejkami.

Pisałaś że lubisz brzozy. Też widać je u sąsiadów. Spróbuj nimi zasłonić budynki, można poszaleć z odmianami.
brzoza tworzy ażurową zasłonę ale może wystarczy ? jakaś wielopienna? szybki szkic proszę mnie nie zjeść

nie wiem co lubisz, można pomysleć np. o jakiejś formie stożkowej lub kulistej (1.)lub też jakiegoś wyższego krzaczora (2.) posadzić np. kalinę a pod nią dac ławkę
środek bym zostawiła niższy, żeby otworzyć trochę ogród i zapożyczyć troszkę krajobrazu.

Pliszka5 napisał(a)

Niech już się zima skończy bo ja oszaleje plany są zacne mam sporo traw do wykopania i podzielenia na rabatę przed brzozy. Czekają na mnie też podkłady do zamontowania plu zamówienie ziemi na rabatę przed warzywnikiem

Plany zacne, roboty full... u mnie podobne zamierzenia dot. przesadzania... Królową muszę z ciemności wyciągnąć, słabo kwitła w ubiegłym roku. Fakt, wcześniejsze jej przenosiny też pewnie temu winne. Obyśmy tylko swoje plany zrealizowali

AsiaK_Z napisał(a)

Szalllony będzie miodzio

Niech już się zima skończy bo ja oszaleje plany są zacne mam sporo traw do wykopania i podzielenia na rabatę przed brzozy. Czekają na mnie też podkłady do zamontowania plu zamówienie ziemi na rabatę przed warzywnikiem

nadal nie zdecydowałam się na konkretny projekt - zostały 2 plany, któryś z nich wybiorę ale to jeszcze nie ten moment . Ale przynajmniej już wiem, że wiosną zaczynam prace od posadzenia żywopłotu po lewej stronie Miały być tuje, potem graby, ale będzie cis Hicksii. Z drzew będą brzozy albo graby lub brzozy i graby - to też pewne. Najprawdopodobniej w części ogrodowej brzozy, choć ciągle nie wiem gdzie je posadzę, a z boku domu po lewej kolumnowe graby. Czekam na wiosnę i będę z kijami latać i szukać najlepszego miejsca. Idę pomału byle do przodu. Skoro po lewej przy płocie będzie cis to teraz myślę nad tym co posadzić przed cisem.



kasiab świerków nigdy nie rozważałam

galgAsia napisał(a)

Asia, dzięcioły super Jak fajnie, że Cię odwiedziły
Derenie z brzozami... Zajrzyj do Hani - Gruszki. Ona na brzozowej miała taki zestaw i niestety derenie tam raczej wegetowały, brzozy wypijały całą wodę. Mogę się mylić, ale spytaj u źródła, czy to ma szanse powodzenia.
Zimowe buziaki przesyłam

Dzięcioły były kapitalne, mąż akurat wyjął aparat, żeby uwiecznić sikorki przy karmniku, a tu dwa wielkie zielone dzięcioły. Niestety tylko to jedno zdjęcie wyszło ostre
Asiu, znam historię Hani brzozowej , u mnie są jednak zupełnie inne warunki gruntowo wodne.
Zaraz za choinami mam ciek wodny i wysoko wody gruntowe.
Wiadomo, że w suszę, jak woda nie będzie płynąć i tak wszystko trzeba podlewać... ale jak będzie "normalnie", to myślę, że one sobie poradzą, jak się ukorzenią.
U nas przed choinami rosły nawet sity
No zobaczymy
Pozdrawiam

Asia, dzięcioły super Jak fajnie, że Cię odwiedziły
Derenie z brzozami... Zajrzyj do Hani - Gruszki. Ona na brzozowej miała taki zestaw i niestety derenie tam raczej wegetowały, brzozy wypijały całą wodę. Mogę się mylić, ale spytaj u źródła, czy to ma szanse powodzenia.
Zimowe buziaki przesyłam

Margerytka40 napisał(a)

Śniegu dużo to może róże dadzą radę. Tak mi się skojarzyło, bo jak masz tak mokro w okolicy brzóz to dereni jakichś tam nie chcesz? To wymarzone warunki na nie. Zestaw brzozy i derenie już oklepany ale ładny

Asiu, tak, derenie chciałam
Na razie mam plan w głowie, jakoś sobie poukładałam po zmianach koncepcji po tysiąc razy. Derenie elegantissima dam pomiędzy brzozami po prawej stronie przy choinach (jeden taki dereń rośnie za ambrowcem), a w samych brzozach to myślę o trzmielinie oskrzydlonej compactus a z przodu, tam gdzie najwięcej płynącej z góry wody dam te mniejsze derenie kelsey, pomiędzy jakieś bodziszki, bergenie, trawki i może te jarzmianki, zawilce i orliki wmieszane w to wszystko, no zobaczę jeszcze co się urodzi
Jak pomierzę wszystko po roztopach to jakoś to narysuję
Niestety dalej nie wiem co ja za styl wymyślam ale już trudno
Lubię krzaki i trochę bylin i traw. Spróbuję z tym nie walczyć
Brzozowa to raczej dopiero na przyszły rok ale lubię mieć już jakiś plan i punkt zaczepienia, wtedy łatwiej mi myśleć i funkcjonować z planami

Śniegu dużo to może róże dadzą radę. Tak mi się skojarzyło, bo jak masz tak mokro w okolicy brzóz to dereni jakichś tam nie chcesz? To wymarzone warunki na nie. Zestaw brzozy i derenie już oklepany ale ładny

Roocika napisał(a)

Ewa podobają mi się te jesienne honorine jobert i jakieś białe jarzmianki.
Tam jest na razie bardzo mokro, woda tam dosłownie spływa zarówno od strony skarpy, jak od strony oczyszczalni (przyszłego żywopłotu) w stronę rzeczki.
Nie wiem jak będzie jak brzozy urosną (mam nadzieję, że przeżyją).
Wychodzi tam tez drenaż górnej skarpy, woda się stamtąd sączy nawet jak nie pada.

Asiu, i ja od zeszłego sezonu mam zawilce i jarzmianki. Pierwszy sezon mam te byliny i jeszcze naparstnice i 1 szt miesięcznicę. Ale ta ostatnia jeszcze w zeszłym roku nie zakwitła. Jarzmianki, zawilce i naparstnice rok temu zakwitły już. Ciekawa jestem jak drugi sezon będzie wyglądał z nimi. Jarzmianki to mam takie jakby srebrne, biało-szare? W każdym razie dziwny kolor.

Helen napisał(a)

Czy żywopłot bukowy dałby radę w cieniu?

Może z tym być kłopot. Zwłaszcza, kiedy jest młody. U siebie obserwuję, że ta część, która obecnie zacieniona jest przez brzozy, ma zdecydowanie słabsze przyrosty po cięciu. Nie jest tak gęsta jak fragmenty nasłonecznione.

Dla osób zaglądających polecam także naturalne podpory, jakie są bardzo często spotykane w ogrodach angielskich. Popatrzcie na zdjęcia, rozwiązania same się nasuną w zależności od dostępnego materiału (brzozy, leszczyna, inne patyki)

https://www.ogrodowisko.pl/artykuly/233-podpory-naturalne-dla-roslin

Koniecznie prześledźcie zdjęcia w galerii. Napisałam ten artykuł w 2012 roku!

Witajcie
Chciałam prosić o Wasze opinie, o tym „projekcie” No cóż, projekt to to nie jest… raczej wstępny pomysł na ogród. Pomysł zawiera elementy które mogą być realizowane stopniowo w miarę odkładania środków, np. warsztat męża czy piwniczka. Chodzi o to żeby wszystko miało swoje miejsce i nie trzeba było potem myśleć gdzie to wcisnąć
Ale może po kolei. Jakiś czas temu kupiliśmy działkę. Jesteśmy już po załatwieniu wszystkich formalności, na wiosnę startujemy z budową domu !
O działce: Działka ma 25 m szer. i 92 m dług., 23 ary. Działka ma niewielką pochyłość na południe- ok. 1 m.



widoki
na północ


na południe



na wschod


na zachód, robione prawie z końca działki


Ziemia ciążka: glina, pylasta ale dość urodzajna. Działka na wzniesieniu, nie pochodzą wody gruntowe. W bezpośrednim sąsiedztwie otoczona polami rolnymi. Od północy domy i lasek mieszany z dużą ilością brzóz. Od południa stary sad. Od zachodu działki budowlane.
O nas: rodzinka 2+3 dzieci 1,3,5 lat 2 dziewczynki i chłopak, więc potrzebny mini plac zabaw i kiedyś duże boisko. Mąż typowy majsterkowicz, wiec potrzebny jakiś warsztat. Ja jestem typowym ogrodnikiem, dom jeszcze nie stoi a ja już bym kupowała i sadziła
Przyznam się Wam że zakładam wątek trochę też po to żeby ochłonąć, posłuchać rad, i dwa razy pomyśleć zanim coś posadzę - bo potem kłopot.
Działka jest długa, cała w plac budowy się nie zmieni, więc są elementy które chciałabym już w tym roku wykonać… np.
1. posadzić sad.
2. zrobić rozsadnika w miejscu ogrodu warzywnego
3. posadzić żywopłot z cisa miedzy sadem a warzywnikiem
4. posadzić żywopłot miedzy częścią dla dzieci a warzywnikiem (róża pomarszczona?)

Na razie myślałam tylko o funkcji jaką mają pełnić poszczególne części działki. Do rozważań o stylu, kształcie rabat, czy co konkretnie sadzić jeszcze bardzo daleka droga. Kocham sosny, brzozy, wrzosowiska, w ogóle wszystkie wrzosowate… trawy, rośliny wodne, oj długo by wymieniać… iglaków nie za bardzo, a poza tym wszystko chyba . Mam pomysł na kolorystykę, ale to wszystko „potem”. I tak, wiem że na glinie z wrzosowatymi będzie trudno… ale kompostowniki już stoją i w jednym idzie już produkcja kwaśnego kompostu z trocin.
Pomysł jest taki:


Każda część ma mniej więcej po ok 5 ar
1. Przy domu część „formalna” 5,5 ar
• Zadaszonym tarasie przy kuchni wypada ok 80 cm powyżej poziomu gruntu. Skarpę chciałam obsadzić ziołami, pomidorami koktajlowymi itp. To co warto mieć pod ręka
• W południowo zachodnim narożniku działki domek dla dzieci, z huśtawką -żebym miała je zawsze na oku, póki są małe. Potem do likwidacji.
• Przy samym domu rośliny ciemierniki i rośliny cebulowe, okna zaprojektowane do podłogi, i chciałabym żeby ta wiosna zaglądała mi do domu

2. Ogród ozdobny 5,5 ar
• Oczko wodne – musi pozostać w tym miejscu, kształt może się tylko zmienić.
• Warsztat z otwartą wiatą od strony oczka wodnego
• Rabaty nieprzesłaniające osi widokowej
• Miejsce na torfowisko
• Piwniczka, przysypana ziemią – górka dla roślin
3. Ogród dla dzieci 5 ar,
• boisko wychodzą mi wymiary 16x18,5m chyba ok? Jak ktoś ma dzieci proszę niech się wypowie.
• od północnej granicy jagodnik (dzieciaki uwielbiają borówkę amerykańską
• od południa jakaś swobodna preria
• gdzieś przy prerii miejsce na ognisko i obok piwniczka
4. Warzywnik – 2 ar nie za mało?
• z mini kurnikiem,
• z podwyższonymi grządkami
• z małą szklarnią
5. Sad z łąką kwietną 5 ar
- Założenie jest takie żeby aż do warzywnika dało się podjechać autem (nie musi być droga, ale musi być przejezdne).
- od południa nie przysłaniać widoku, bo przy dobrej widoczności widać zarys Tatr.
- od północy drzewa nawiązujące do tego co jest w krajobrazie.
- Zakładam że zanim się wprowadzimy to dzieciaki będą mieć 7, 5 i 3 lata i będą głównie używać boiska.
Bardzo proszę Was o komentarze. Zwłaszcza osoby które mają ogrody dla dzieciaków. Wiem że warzywnik wypada dość daleko i co może wydawać się niepraktyczne.

Wspomnienie z Japonii z jesieni 2019 roku: pnie różnych egzemplarzy brzozy Ermana (Betula ermanii).

Mam wielką nadzieję, że uda mi się pogodzić chociaż część wiosennych planów z moją pracą. Bardzo cieszę się z obecności śniegu (w końcu!), ale z drugiej strony chciałabym móc już coś pokopać .

Zaopatrzyłam się już w komplet nasion na cały sezon, stawiam na wysiew bylin i uzupełnianie ich roślinami jednorocznymi.

Jeśli uda się skompletować odpowiednie gatunki na żywopłot, na wiosnę rozpocznę nasadzenia. Jeśli nie, odłożę je na jesień.

Od zeszłego roku poluję na na moje ukochane brzozy i nadal zastanawiam się nad wyborem odpowiedniego gatunku.
Bardzo podobają mi się pnie Brzozy pożytecznej 'Doorenbos'. Przemawia do mnie także dość duża dostępność tego drzewa. Obawiam się jednak pokroju jej korony i dużych liści, ponieważ najbardziej podoba mi się ażurowy efekt, który daje nasza tradycyjna brzoza brodawkowata. Dlatego rozważam też Brzozę brodawkowatą 'Zwitser's glorie'. Co myślicie? Czy ktoś miał okazję porównać obie te brzozy i mógłby powiedzieć cokolwiek na temat różnic między nimi? Informacje podawane w szkółkach naprawdę są czasem bardzo rozbieżne i już sama nie wiem co wybrać.

Od niedawna chodzi mi po głowie tez brzoza chińska 'Fascination' - jeszcze niedawno nie brałam jej pod uwagę, a teraz bez przerwy oglądam realizacje Danusi i szukam ogrodów uzytkownikow z jej udziałem. Brak mi tylko zdjęć i informacji jak wygląda po 10 czy 15 latach w ogrodzie. Gdyby ktoś miał namiar na szczegóły to bardzo poproszę .

Zatem zostały 3 (kolejność przypadkowa )
nr 1

nr 2

nr 3 który też podoba się mężowi (na razie poszedł na spacer z psem ale jak wróci to z 3 ma wybrać 1, który najbardziej mu się widzi, hi, hi ciekawe co wybierze )

inka74 napisał(a)

Ewcia - dom ma min. 8-9 metrów wysokości.
Serb ma szerokość docelową od 2 do 4 metrów a wysokość 15-20 m w ogrodach. Czyli zupełnie inne proporcje niż na rysunku. I inna przestrzeń. No i można go ciąć. I ja się przy serbie nie upieram. To był przykład. U Danusi rosną wysokie drzewa na działce 500 metrów, też w tym serby, grujecznik, cały rząd Umbr - czy tam wyglądają one nieproporcjonalnie? Wręcz przeciwnie. Bo na innych działkach też są wysokie drzewa. I dom też jest spory. Całość jest dobrze zestopniowana. A to był klimat, który podobał się Kasi.

Żeby było jasne - ja się nie upieram przy moim projekcie ani przy ilości drzew. Decyzja jest po stronie właścicieli, to co nam się podoba i nam się wydaje nie zawsze jest tym co podoba się innym. Można podpowiadać, sugerować ale to nie my będziemy w tym ogrodzie przebywać. Dlatego ja traktuję wszystkie projekty, szkice jak podpowiedzi możliwości a nie finalny plan.

Dom faktycznie ma 9 m do kalenicy i 6 do podbitki
Wasze projekty, uwagi, sugestie są dla mnie bardzo pomocne. Oczywiście, że w rezultacie zrobię jak będę chciała i czuła ale ponieważ doświadczenie i praktyka u mnie zerowe więc korzystam z Waszej wiedzy, bo jak to mówią co dwie (a nawet więcej ) głowy to nie jedna. Każdy ma jakiś pomysł warty rozważenia, przemyślenia, nie ma złych pomysłów, każdy jest cenny bo pozwala spojrzeć na własny ogród innym okiem.

Anda napisał(a)

Ciąć można owszem, prawie wszystko jeśli się chce, ale czy rzeczywiście trzeba aż tyle, jeśli wystarczy posadzić właściwe drzewa? Mniej pracy, więcej wypoczynku

Danusia to profesjonalistka, nie można porównywać jej ogrodu z "normalnym" ogrodem laika - takie moje zdanie. Tutaj to nowo powstałe osiedle, więc to też zupełnie inna bajka.

I też racja

Poprosiłam Makadamię o pomoc, może się odezwie

Niezależnie od wszystkiego, dalej nie wiem co z drzewami (dobrze byłoby mieć kawałek cienia ale najważniejsze to zrównoważyć bryłę budynku,brzozy mi się podobają, są takie przezierne).
Inka wydaje mi się, że na Twoim planie drzew jest zbyt wiele, boję się żeby po kilu latach nie zrobiło mi się przytłaczająco i faktycznie drzewa 20 m to chyba za wysoko (wybierając odmianę Doorenbos patrzyłam właśnie na docelową wysokość - różnie źródła podają od 5m do 15m, ja przyjęłam 10m czyli podobnej wielkości co dom). Na sąsiadów nie liczyłabym - ci z prawej preferują tujową obwódkę i trawa w środku - jedyne ich drzewo do wiśnia piłkowana (którą widać tuż za płotem w prawym górnym narożniku i więcej mieć nie zamierzają), sąsiad na wprost - ten od zielonego płotka też ma wiśnię piłkowaną tuż za płotem (i też jedyne ich drzewo)- rośnie dokładnie na wprost mojej ewentualnie przyszłej ścieżki od dużego okna przy planie z dwoma ścieżkami), no i te duże co widać na zdjęciach (brzozy). Pojekt drzew Ewy mam jeszcze do przemyślenia.
Dalej nie wiem co po lewej stronie domu (tam mogą być tuje, graby, buki, ale też nie muszą, tam ani nikt nie siedzi, nie ma czego zasłaniać, ściana bez okien więc chyba coś wyższego by się przydało.
Jeśli chodzi o lewą część to zostaje jeszcze ten szarszy fragment
Z lewej strony najważniejsza jest część od domu do granicy działki, w pobliżu jest placyk więc duża intymność tam potrzebna
Wzięłam pierwszy z brzegu plan i zaznaczyłąm te obszary (bardzo bronię się przed projektowaniem kawałkami, wiem ze lepiej całościowo od czegoś muszę jednak zacząć)

Nie, właśnie nie traktuję tego jak konkurs wręcz przeciwnie. Coś mi przyszło do głowy czytając Kasię i narysowałam. Tyle.
Asia Makadamia, tak jak i Kwartecik, ma po prostu jakiś taki wewnętrzny instynkt do podpowiadania dobrych rozwiązań i oprócz tego przydałaby się inna opcja, rozwiązanie, spojrzenie niż tylko nasze.
No niestety dawne dobre czasy, gdzie przy projektowaniu podpowiadało kilka osób dając naprawdę fajne nowe spojrzenia i sumę doświadczeń już na tym forum minęły. Szkoda, wielka szkoda...

A tak przy okazji, ile obstawiasz wysokości dla brzozy u sąsiada tu na zdjęciach i u tych 7 z boku, trochę dalej? No bo ja tak im daję już teraz z 15 metrów )) i kurczę, podobają mi się tu

żartuję, nie denerwuj się

To jeszcze rabata mojej najulubieńszej projektantki Acres Wild. Derenie i brzozy

Margerytka40 napisał(a)

To na zachętę

No ładna ta zachęta .

Asiu, a mogłabyś w wolnej chwili zrobić "kropki" na którymś moim planie, gdzie ewentualnie widziałabyś te brzozy?
Tak orientacyjnie oczywiście.

No to masz Kobieto ciężki placek do zgryzienia bo w sumie ze 3 ciekawe koncepcje są - mi się jeszcze ten twój projekt podobał choć to zupełnie inny klimat )

maksimini napisał(a)

Ewcia, u ciebie na planie ja bym jeszcze tylko przesunęła placyk w głąb ogrodu - tak jak jest to tylko miejsce na tuje zostaje i miejsce do siedzenia jest na styku 4 posesji, to jest mało komfortowe, choć z metr jeszcze rabaty bym dodała aby nie siedzieć ludziom w ogródku. I placyk przed wejściem do garażu bym dodała bo nie da się tam ani taczka manewrować ani mebli wnieść na metrowej ścieżce. Ścieżkę od placyku odsunęła bym od tarasu tak jak Kasia chciała. Całość ma bardzo sens, mi też ten łuk z oryginalnego planu się podobał a nie grały mi jakoś boki placykowe.
Z tymi drzewa to 4-5 sztuk może być za mało. Ty wiesz, że u mnie na podobnej powierzchni jest 12 drzew? Tylko ja wybierałam niższe sztuki bo potrzebuję miejsc słonecznych na róże i w całym pasie sąsiedzkim nie ma bardzo wysokich drzew - te za domem mają z 10 metrów, nie więcej. Głupio by było jakby nagle u mnie były drzewa po 15 metrów. A u Kasi mogą być wyższe drzewa typu 15-20 metrów - są na posesji u sąsiadów dalej i wprost za płotem i też po prawo w tle i... bardzo dobrze wyglądają. Tu po prostu osiedle i wszystkie zabudowania są takie bardziej masywne. No warto po prostu na małej przestrzeni wykorzystywać zapożyczony krajobraz. Najlepszym przykładem takiej synergii jest ogród Kwartecika

maksimini napisał(a)

Kasia chce nasadzenia w bieli, stonowane - one znacznie lepiej wyglądają w półcieniu niż w ostrym słońcu jakie tam teraz obecnie jest. No i do takich nasadzeń bardzo pasują brzozy - ich pnie i korony dające rozproszony cień nadają odpowiedni klimat jak na pinach.

I ostatni temat do rozważenia: strefy na tarasie i komunikacja. Jak będą 3 strefy: fotele, osobno kanapa i osobno strefa jadalna to z czoła tarasu warto mieć 2 ścieżki na wyjście. Jak będą 2 strefy: wypoczynkowa i jadalna, które bardziej mi się naturalnie narzucają przy tarasie szerokości 4 metrów to 2 ścieżki są po prostu niepotrzebne a rabaty w sumie dużo mniejsze optycznie wychodzą.

Suma sumarum, ja bym zaczęła od wytyczenia tarasu bo to jest najpewniejsze w całym projekcie i potem na żywo kombinowała z rozplanowaniem ścieżek. Bo kartka bardzo dużo przyjmuje a realny teren już niekoniecznie.