Długa i śnieżna zima oraz długo zalegający śnieg, pozostawiają po sobie brzydkie plamy. Jednak, gdy tylko miną roztopy i ziemia obeschnie, a trawnik przestanie się lepić - powinniśmy przystąpić do jego ratowania. Nawet najbardziej zniszczoną murawę da się naprawić, a zabiegi, o których piszę poniżej można również zrobić na trawnikach wyglądających dobrze.

W porę wykonane pozwolą trawie szybko "ruszyć", kiedy tylko temperatura się podniesie i zapewnią ogrodowi piękne tło na cały sezon, a nam - właścicielom uspokajający widok nieskazitelnie zielonej murawy.

Grabienie i wertykulacja

Tuż po stopnieniu śniegu, kiedy temperatury będą powyżej zera, możemy przeprowadzić wstępne grabienie. Usuwamy śmieci po zimie, które w czasie wichur przywiał wiatr. Ten zabieg w najprostszy sposób można wykonać metalowymi lub plastykowymi grabiami. Kiedy zrobi się wyraźnie cieplej grabimy intensywniej, specjalnymi - zaopatrzonymi w ostre ostrza tzw. wertykulatorami ręcznymi. Idealne do pracy są wydajne wertykulatory mechaniczne, na zakup których można się złożyć wspólnie z sąsiadami, bo ich koszt jest spory. Nieco tańsze są narzędzia elektryczne. Dostępnymi narzędziami wyczesujemy mocno murawę, aby usunąć filc (starą, martwą trawę) i lekko spulchnić, a także naciąć ziemię ( na około 5-7 cm).

Nie bójmy się tego zabiegu. Nie zaszkodzi on trawie, wręcz przeciwnie. Nacięte korzenie zaczną się rozgałęziać i lepiej odżywią roślinę. Trawnik będzie się zagęszczał. Pozbywamy się w ten sposób starej trawy, którą dokładnie zagrabiamy i zbieramy. Jeżeli mamy ślady pleśni - nisko kosimy murawę w tym miejscu i dokładnie wygrabiamy.

Aeracja czyli napowietrzanie

Głębokie rozluźnienie trawnika polega na tym, że pionowo wbijamy aerator lub widły i lekko poruszając tworzymy dziury. Potem trawnik piaskujemy i przegrabiamy, aby zagłębienia wypełniły się gruboziarnistym piaskiem. Do tego zabiegu możemy także użyć specjalnych nakładek na buty z metalowymi kolcami.

Wałowanie

Przeprowadzamy ciężkim wałem (70-100 kg), dociskając darń do podłoża. Zabieg ten stymuluje trawę do równomiernego wzrostu i lepszego krzewienia. Nie można wykonać go zbyt wcześnie, najlepiej w drugiej połowie kwietnia. Dociśniemy dzięki temu także te fragmenty trawnika, które zostały w jakiś sposób wypiętrzone przez mróz.

Uzupełnianie ubytków

Puste, wygniłe miejsca wzruszamy grabiami, posypujemy dobrą ziemią lub torfem oraz nasionami traw. Następnie lekko przegrabiamy, ugniatamy i podlewamy. W sprzedaży są także gotowe mieszanki nasion i nawozu, specjalnie przeznaczone do regeneracji trawnika.

Przycinanie brzegów trawnika

Po wykonanej wertykulacji powinniśmy także przyciąć krawędzie trawnika, aby nadać naszej murawie schludny i zadbany wygląd, ponieważ po zimie krawędzie trawnika nie wyglądają porządnie i równo. Jeśli je tak zostawimy, trawnik nie będzie miał ładnego wyglądu. Nawet ładne nasadzenia na rabatach nie poprawią nam efektu.

Aby doprowadzić kanty do ładu, przycinamy je specjalnym szpadlem w kształcie półksiężyca. Praca tym narzędziem jest wygodna i łatwa. Łuki profilujemy "na oko" lub przykładając węża ogrodniczego, proste linie zaś wycinamy przykładając długą deskę i odpowiednio przesuwając ją w trakcie docinania. Zawsze można cokolwiek poprawić, jeśli nie udało się nam za pierwszym razem.

Walka z mchem

Mech w trawniku rośnie wtedy, gdy trawnik jest:

• zacieniony - na to za bardzo nie ma rady, po prostu trawnik w cieniu zawsze jest bardziej wilgotny niż w słońcu i mech będzie się pojawiał. Można dosiać specjalną mieszankę do cienia

• zbyt wilgotny - należy nakłuć trawnik i w otwory nasypać piasku, albo zdrenować teren, aby woda nie stała po deszczach. Na zdjęciu prezentuję przyrząd z bolcami - rurkami, które wbija się w trawnik i wtedy wyjmuje się rurkę gleby z trawnikiem. W powstałą dziurę przegrabiamy i nagarniamy piasek rozsypany na trawniku

• zbyt ubity wskutek częstego deptania - należy trawnik rozluźnić poprzez wertykulację lub aerację (napowietrzanie). Potem wykonać piaskowanie. Posypać piaskiem i przegrabić plastykowymi grabiami

• zbyt kwaśna gleba (pH niższe niż 6,0) - należy zwapnować trawnik np. wystarczy zastosować nawóz zawierający wapń i żelazo np. węglan wapnia, aby przywrócić obojętne pH. Powinno wynosić 6,8 (gleby zwięzłe) do 6,5 (gleby lekkie). Oczywiście wcześniej wyczesujemy darń, usuwając mech, posypujemy piaskiem używając sita. Zwiększymy przez to przepuszczalność i porowatość gleby, a to z kolei wpłynie na pojawianie się nowych korzeni.

• niedostateczny drenaż - postępowanie jak wyżej, przy zbyt wilgotnym

• za mało nawozu, czyli trawnik zagłodzony - należy zastosować najpierw nawóz z dużą zawartością azotu np. saletrę wapniową lub amonową. Nawożona trawa jest silna i stanowi silną konkurencje dla mchu. Zagłodzona jest podatna na choroby, opanowują ją chwasty i mech.

• powierzchnia trawnika jest zafilcowana na skutek koszenia bez użycia kosza, kiedy to obumarłe i niezagrabione źdźbła trawy spadają i tworzą filc. Należy kosić z koszem lub grabić skoszoną trawę. Wykonywać co najmniej raz w roku wertykulację (czesanie i nacinanie trawnika)

• zbyt częste i zbyt niskie koszenie - należy kosić wyżej niż 4 cm. Koszenie "na zapas" czyli w zbyt dużych odstępach czasu, a bardzo krótko - jest błędne. To pierwszy stopień do powstawania mchu w trawniku

Są to najczęstsze przyczyny, trzeba je rozpoznać i dopiero rozpocząć jakieś działania usuwające i zapobiegające występowaniu mchu. Można zastosować Antymech, specjalny nawóz usuwający mech lub preparat Mogeton w czasie ciepłych miesięcy. Jeśli nie usuniemy przyczyn podanych wyżej, mech z pewnością powróci po jakimś czasie.

Kałuże

Po wiosennych roztopach długo zalega woda. Aby trawa nie gniła, należy wykonać drenaż. Na całej długości murawy wykopujemy równoległe rowki (szer. 20 cm, głęb. 40 cm) wzdłuż kierunku nachylenia trawnika, co 3 m. Na dole łączymy je w poprzek i doprowadzamy do studni chłonnej. Na dnie rowków układamy rury drenacyjne owinięte włóknem kokosowym lub geowłókniną, obsypujemy grubym żwirem do połowy głębokości rowka. Potem sypiemy około 10 cm piaszczystej ziemi, a na wierzch podłoże do trawnika.

Pędraki

Jeśli trawa odchodzi całymi płatami, oznacza to występowanie pędraków. Należy intensywnie wygrabić trawnik, aby jaja złożone wiosną wyschły i obumarły na wierzchu. Natomiast jeśli murawa jest silnie zaatakowana - trzeba ją przekopać, podlać środkiem owadobójczym i założyć od nowa.

Pierwsze nawożenie

Po zimie najbardziej brakuje azotu. Aby trawnik miał dobry start uzupełniamy azot, nawożąc saletrą wapniową lub amonową w czasie, gdy temperatura gleby wynosi powyżej 5 stopni. Nawóz równomiernie rozsypujemy na koniecznie suchą trawę i obficie podlewamy, aby się rozpuścił. Następne nawożenia wykonujemy już nawozami specjalnie przeznaczonymi do trawników. Jeśli trawy nie użytkujemy zbyt intensywnie możemy zastosować nawóz "100 dni" który jest nawozem długo działającym, dostarczającym składników odżywczych na cały sezon.

Nawóz zapewnia ciągłe dokarmianie, codziennie nawożąc trawnik w małych dawkach, pozwala na ograniczenie nawożenia do dwóch zabiegów w roku. Konsystencja mini granulatu ułatwia bardziej równomierne rozmieszczenia na trawniku. Minimalizuje ryzyko przenawożenia i wypalenia trawy. Jest łatwo przyswajalny przez trawę, a dzięki powolnemu uwalnianiu składników pokarmowych pozwala na przyswojenie ich aż w 70% . Zapewnia gęstą, soczystą trawę. Forma nawozu chroni przed wciągnięciem przez kosiarkę. Jeśli zaś kosimy trawnik bardzo często i intensywnie go użytkujemy, uzupełniamy braki minerałów często, nawet co 3 tygodnie zupełnie innym nawozem, wieloskładnikowym do systematycznego stosowania.

Pierwsze koszenie

Po raz pierwszy kosimy trawnik, gdy młoda trawa podrośnie nieco i przybierze żywo zielony kolor. Koszenie powinno być nieco wyższe niż normalnie, a trawa sucha. Ten zabieg spowoduje lepsze krzewienie się trawy i odpowiednie jej zagęszczenie, a w pełni sezonu idealny wygląd.

Podlewanie

Wczesną wiosną (marzec) nie musimy już od razu intensywnie nawadniać trawnika, gdyż w glebie jest jeszcze spory zapas wilgoci. Oczywiście pomijam tutaj konieczność podlania w celu rozpuszczenia nawozu na start. Częstotliwość i ilość wody dostarczanej trawnikowi w późniejszym czasie zależy od intensywności wzrostu i zwięzłości podłoża a także nasłonecznienia. Ważne, aby podłoże było cały czas umiarkowanie wilgotne, bez okresów czasowego zalania albo długotrwałego przesuszenia.

Odchwaszczanie

Pojedynczo pojawiające się chwasty usuwamy ręcznie, usuwając całą roślinę z korzeniami. Wystarczy co jakiś czas przejść po trawniku i wyskubać niepożądanych "gości". Jeśli natomiast chwasty masowo zaatakowały naszą murawę, konieczne będzie użycie herbicydu selektywnego np. Bofix lub Mniszek. Taki oprysk skutecznie wyeliminuje chwasty dwuliścienne. Stosujemy go na suchą murawę i w czasie dobrej pogody, aby preparatu nie zmył deszcz.

Możemy także użyć specjalnego nawozu z odchwaszczaczem, który jest przeznaczony do likwidacji chwastów dwuliściennych takich jak babka zwyczajna, skrzyp polny, koniczyna biała, mniszek pospolity, przetacznik, pokrzywa żegawka oraz rdest. Preparaty te często są wzbogacone o dodatek długotrwale działających składników pokarmowych. Skutecznie eliminują chwasty, jednocześnie wprowadzając do gleby makro i mikroskładniki, umożliwiające zarastanie trawą miejsc po chwastach.

Kretowiska

Nie ma skutecznego sposobu na wypędzenie kretów. Można używać "Antykrecika", brzęczyków elektronicznych, odstraszaczy, pułapek żywołownych. Jeśli to nie pomoże, pozostaje nam albo polubić krety, albo wymienić trawnik na nowy, zakładając jednocześnie siatkę przeciw kretom.

Przyznacie, że lista problemów z trawnikami jest wyjątkowo długa, jednak zastosowanie przynajmniej kilku z przedstawionych zabiegów pomoże nam cieszyć się pięknym i zielonym trawnikiem przez cały sezon. Da także satysfakcję z dobrze wykonanej pracy.

Fot. Danuta Młoźniak - Gardenarium