Odmiana "Sensation" charakteryzuje się przepięknymi, oryginalnie ubarwionymi kwiatami Lilaki (Syringa), nazywane pospolicie lecz nieprawidłowo bzami, to małe drzewa lub krzewy, całkowicie mrozoodporne i łatwe w uprawie, polecane do każdego ogrodu. Pochodzą z rodziny oliwkowatych (Oleaceae) i zupełnie nie są spokrewnione z bzem (Sambucus), a z ligustrem. Wiosną wydają masę kwiatów, które ukazują się na krzewach od maja aż do późnej wiosny. Większość kwiatów ma przepiękny, mocny zapach. Lilaki wymagają nieco uwagi, jednak nie są aż tak wymagające w pielęgnacji, nie cierpią także w zasadzie na żadne choroby i szkodniki.

Do rodzaju lilaków zalicza się około 20 - 25 gatunków, a pochodzą one z lasów i zarośli południowo-wschodniej Europy do wschodniej Azji. Są pospolicie uprawiane w krajach strefy umiarkowanej. Te rośliny były cenione przez ludzi na całym świecie, a historia ich bytności w ogrodach sięga czasów kolonialnych, kiedy to zostały przywiezione do Europy przez holenderskich, francuskich i angielskich osadników. Wymienia się tutaj 1621 rok.

Nazwa rodzaju Syringa pochodzi z języka greckiego "syrinx" , czyli "puste rury" i odnosi się do szerokiego, pustego rdzenia pędu używanego w czasach starożytnych do wyrobu fujarek i fletów. Bzy są często uważane wg języka kwiatów za symbol miłości.

Charakterystyka krzewów

Wiosną wydają masę kwiatów, które ukazują się na krzewach od maja aż do późnej wiosny Lilaki zdobią ogród dzięki kwiatom i ich zapachowi. Kwiaty mają kolory biały, bladożółty, fioletowy, purpurowy lub różowy, zebrane są w okazałe kwiatostany w kształcie wiech. Liście lilaków mają kształt owalny, koloru ciemnozielonego. Większość lilaków osiąga wymiary kilku metrów. To wytrzymałe rośliny, a przy tym bardzo ozdobne.

Mniejsze odmiany lilaków nadają się do małych ogrodów, gdzie przestrzeń jest ograniczona i pasują tylko rośliny osiągające nieduże rozmiary. Należy wybrać odpowiednią odmianę, aby po latach nie zasłoniła nam całej rabaty. Znakomita odmiana z tych mniejszych to Syringa patula "Miss Kim" - lilak omszony. Krzew wyrastający do ok. 2,5 m wysokości, o cienkich pędach i purpurowo-fioletowych kwiatach, przyjemnie pachnących. Inna propozycja to Syringa meyeri "Palibin", który ma gęsty i zwarty pokrój dorastając tylko do metra wysokości, a kwitnie bardzo obficie. Przyciąga motyle.

Stanowisko uprawy

Lilaki preferują stanowiska w pełnym słońcu, tolerują także cień, glebę umiarkowanie żyzną, wapienną, może być nawet gliniasta, z wyjątkiem gleb kwaśnych, których nie lubią. Dobrze gdy podłoże jest bogate w próchnicę, dobrze odwodnione, wtedy ładniej kwitną. To znakomite krzewy dla początkujących ogrodników.

Odwdzięczą się nam gdy wiosną wyściółkujemy glebę wokół nich rozłożonym obornikiem lub kompostem. Taką ściółkę rozkładamy u podstawy pędów.

Pielęgnacja - wybór miejsca i sadzenie

"Krasawica Moskwy" Najlepiej posadzić lilaki w pobliżu okien kuchennych. Widać je wtedy dokładnie i zapach wpada do mieszkania, ale nie zakłóca nam snu, ponieważ jest dość intensywny. Najlepiej gdy dociera tam sporo światła, ale niektóre odmiany dobrze znoszą półcień. Należy unikać miejsc zagęszczonych, aby inne rośliny nie musiały konkurować z żarłocznymi lilakami o wodę oraz aby swobodnie przepływało powietrze, co chroni lilaki przed mączniakiem. Jeśli zauważymy objawy choroby, opryskujemy Topsinem.

Najlepiej sadzić lilaki wiosną lub późną jesienią. Dołek kopiemy dwukrotnie większy niż bryła korzeniowa, zaprawiamy go kompostem lub próchnicą odkwaszoną, można dodać nawóz granulowany o wydłużonym działaniu. Uciskamy glebę i dokładnie podlewamy. Jeśli ziemia opadnie, dosypujemy, formując na koniec lekkie zagłębienie ułatwiające podlewanie. U nasady pędów sypiemy kopczyk z kompostu (termin sadzenia jesienny), aby ochronić bryłę przed stratami wody. Niektóre lilaki kwitną pierwszy raz po 2 latach od posadzenia, a niektóre odmiany nawet po 5.

Cięcie

Lilaki są często uważane wg języka kwiatów za symbol miłości Po kwitnieniu krzewów, kiedy kwiaty już wyblakły lub zbrązowiały - usuwamy je dokładnie i ostrożnie, aby nie uszkodzić młodych pędów. Stymuluje to wytwarzanie nowych kwiatów. Regularne cięcie całych krzewów spowoduje, że rozgałęziają się one, ale zakwitną dopiero za kilka lat. Wtedy będą miały więcej pędów z kwiatami. Dlatego należy je co jakiś czas (np. co 5 lat) ciąć. Zabieg ten wykonujemy tuż po zakończeniu kwitnienia. Cięcie jest także sposobem na ograniczenie wymiarów tych drzew. Niektóre odmiany wytwarzają odrosty korzeniowe, które również usuwamy u nasady.

Rozmnażanie lilaków

Wszystkie gatunki łatwo można rozmnażać przez liczne odrosty korzeniowe, a cenne odmiany rozmnaża się przez szczepienie.

Zastosowanie lilaków

Mniejsze odmiany lilaków nadają się do małych ogrodów, gdzie przestrzeń jest ograniczona i pasują tylko rośliny osiagające nieduże rozmiary Syringa w okresie kwitnienia to piękny krzew, popularny w parkach i ogrodach. Jest wysoce mrozoodporny. Hodowcy wyprodukowali wiele atrakcyjnych mieszańców o dwubarwnych i pełnych kwiatach. Zdobią one rabaty jako solitery lub w zestawieniach z innymi kwitnącymi drzewami np. złotokapem (kolor kwiatów żółty) lub bylinami. Można je sadzić jako nieregularne grupy i ekrany zasłaniające niekorzystne widoki. Lilaki pędzi się także w szklarniach z przeznaczeniem na kwiat cięty. Oprócz wartości dekoracyjnych, liście, kwiaty i cieńsze gałęzie lilaków o białych i fioletowych kwiatach używa się jako smaczną herbatę, która ma kwiatowy aromat. Drewno jest bardzo twarde i używa się go w zdobieniu mebli.

Przyczyny braku kwitnienia

Jeśli nasze lilaki nie kwitną musimy zastanowić się co im dolega? Może mają za mało światła (one nie lubią głębokiego cienia), a może przycięliśmy je zbyt późno po kwitnieniu (trzeba to robić natychmiast). Jeśli sypaliśmy zbyt dużo nawozów - to również mogło zaszkodzić, ponieważ rośliny zostały pobudzone do wytwarzania dużej masy liści i pędów, co zahamowało tworzenie kwiatów.

Znane gatunki lilaków:

Syringa afghanica - lilak afgański, Syringa emodi - lilak himalajski, Syringa josikaea, Syringa komarowii, Syringa mairei, Syringa microphylla - lilak drobnolistny, Syringa meyeri, Syringa oblata, Syringa pinetorum, Syringa pinnatifolia, Syringa protolaciniata, Syringa pubescens, Syringa pubescens subsp. julianae, Syringa reticulata - lilak japoński, Syringa spontanea, Syringa sweginzowii, Syringa tibetica, Syringa tomentella, Syringa villosa, Syringa vulgaris, Syringa wardii, Syringa wolfii, Syringa yunnanensis.

Mieszańce lilaków

Syringa × diversifolia (S. oblata × S. pinnatifolia), Syringa × henryi (S. josikaea × S. villosa),
Syringa × hyacinthiflora (S. oblata × S. vulgaris), Syringa × josiflexa (S. josikaea × S. komarowii),
Syringa × lacinoata (S. protolaciniata × S. vulgaris), Syringa × persica (S. protolaciniata × unknown), Syringa × prestoniae (S. komarowii × S. villosa), Syringa × swegiflexa (S. komarowii × S. sweginzowii).

Wszystkie gatunki łatwo można rozmnażać przez liczne odrosty korzeniowe Oprócz tego istnieją kolorowe odmiany hodowlane. Istnieje ich ponad 1 000.

Ciekawe odmiany:

Syringa vulgaris "Madame Lemoine" - to absolutnie wg mnie najpiękniesza odmiana lilaka o dużych, białych pachnących kwiatach.

Syringa vulgaris "Katherine Havemeyer" ma lawendowo-niebieskie kwiaty. Wytwarza je od początku aż do późnej wiosny.

W końcu jest też dostępny w sprzedaży żółty lilak (Syringa vulgaris "Primrose"). Ten niesamowity kolor staje się jeszcze bogatszy w towarzystwie ciemnozielonych drzew i posadzony w dużej grupie, co daje spektakularny efekt.

Lilaki to bardzo piękne rośliny i mimo że są staromodne, mamy do nich szacunek, jaki im się należy jako jednym z najcenniejszych i najbardziej ozdobnych krzewów sezonu.

Fot. Danuta Młoźniak - Gardenarium

Słowa kluczowe: rośliny
9 komentarzy:
ell 09:51, 14 cze 2011

Ta Krasawica Moskwy jest urzekająca. Nie planowałam sadzenia lilaków, ale po tym artykule kto wie, może właśnie ją zasadzę . :)

Maria Kalinowska 11:54, 14 cze 2011

Piękny artykuł, ja kocham lilaki. Te zwykłe odmiany pachną niesamowicie. Z lilaków mam zrobiony taki zakątek na grillowanie. Dzięki Danusiu za artykuł.

Grażyna Michalik 12:48, 14 cze 2011

jak ich nie kochać :)

Danuta Młoźniak 19:52, 14 cze 2011

Ja także mam lilaki, oczywiście tę ulubioną odmianę "Madame Lemoine", która w tym roku kwitła o wiele obficiej niż w pierwszym po posadzeniu. Mam także lilaka amurskiego, który dopiero zakwitnie. Jest to jeden z najpóźniej rozwijających kwiaty, niepodobny na pierwszy rzut oka do znanych lilaków. Poza tym mam wspaniały widok w maju, kiedy zakwitają piękne lilaki u sąsiadów i widzę je z okien.

Lidia Dłużniewska-Dziok 20:27, 14 cze 2011

Sposób na malutki ogród - namówić sąsiada na lilaka!

anetawi 11:09, 16 cze 2011

Czy nawozić jakimiś preparatami chemicznymi?

Danuta Młoźniak 00:01, 17 cze 2011

Jeśli dostał na starcie kompost - w pierwszym roku - niekoniecznie. W następnych latach można podsypać zwykłą Azofoskę lub podlewać Florovitem, ale uważajmy aby nie przenawozić.

A_gawa 20:03, 01 maj 2014

Dodaję do ulubionych.

zaneta pan 12:56, 12 kwi 2016

A który lilak pachnie najmocniej? Czy lilaki o pełnych kwiatach zawiązują mniej kwiatostanów?