TERMIN WYSIEWU NASION

Z uwagi na dzisiejszą datę postanowiłam poruszyć temat terminu wysiewu nasion pomidorków. Podstawowa zasada z książek ogrodniczych głosi by wysiać nasiona 8 tygodni przed planowanym wysadzeniem na miejsce docelowe. W Polsce od wielu lat popularna jest metoda 3x15, czyli 15 marca siew, 15 kwietnia pikowanie, 15 maja sadzenie z uwagi na to, że ostatnia fala przymrozków mogąca zaszkodzić sadzonkom zazwyczaj pojawia się koło 15 maja (zimna Zośka/zimini ogrodnicy, czyli zimne powietrze z obszarów polarnych, powodujące gwałtowne obniżenie temperatury). Metrolodzy obecnie wydłużają ten ryzykowany okres do 17 maja.

Mimo ogólnej popularności metody 3x15, część ogrodników przesuwa termin siewu na inny. Kasia.in wysiewa je właśnie dzisiaj, czyli 14 lutego pod słynnym hasłem z jej YT "Amore Pomidore". Za to Jacek Naliwajek z kanału "Naturalnie o ogrodach" preferuje kierowanie się Ekologicznym poradnikiem księżycowym i wysiewa około 20 marca. Każda z tych osób dysponuje innymi narzędziami (doświetlanie i brak doświetlania, mieszka w innym rejonie Polski) stąd inne podejście do terminu siewu.

Wybór odpowiedniego terminu siania jest kluczowy dla uzyskania zdrowych i wydajnych plonów. Przy wybieraniu daty warto uwzględnić różne warunki uprawy:

1. Uprawa w gruncie
W przypadku uprawy pomidorów w gruncie, termin siania zależy od warunków atmosferycznych oraz lokalizacji. Najlepszym czasem na siew jest końcówka marca. Warto pamiętać, że pomidory są wrażliwe na przymrozki, dlatego należy upewnić się, że minęły już wszystkie zagrożenia związane z zimnymi nocami. Ewentualne przyśpieszenie możemy stosować jeśli damy radę je przykryć w chłodniejsze noce np. agrowłókniną.

2. Osłony nieogrzewane (szklarnie/tunele)
Dla osób korzystających z nieogrzewanych osłon, najlepszym terminem na siew jest przedział 10-15 marzec.

3. Osłony dogrzewane w razie przymrozków (szklarnie/tunele)
Jeśli wspomagamy się różnymi tymczasowymi sposobami na dogrzewanie tunelu czy szklarni to można pomyśleć o siewie w okolicach 1 marca z wysadzaniem w okolicach 1 maja. Tak robi mój sąsiad dogrzewając tunel foliowy zniczami. Czasem niestety ustawia budzik na 3 w nocy by podejść do tunelu i odpalić kolejną świeczkę w razie większych mrozów.

3. Stale ogrzewane szklarnie/tunele
W przypadku uprawy pomidorów w ogrzewanych szklarniach, siew nasion można rozpocząć już w lutym. Dzięki stabilnym warunkom temperaturowym, rośliny mogą rosnąć szybciej, co pozwala na wcześniejsze zbiory. Warto jednak pamiętać o odpowiednim doświetleniu, ponieważ wczesną wiosną dni są jeszcze krótkie. Doświetlanie roślin lampami może znacząco poprawić ich wzrost.

Podsumowując, termin siania pomidorów w Polsce zależy od wielu czynników, takich jak typ szklarni, warunki atmosferyczne, a także zastosowanie dodatkowego doświetlenia. Każdy musi sam dobrać odpowiedni dla siebie termin.

P.S. Na pomidorze w lewym dolnym rogu idealnie widać skutki niedoboru potasu

Dokładnie tak jak piszesz.
Ja do tej pory zawsze wysiewałam w marcu. Trochę mnie bolało że inni tu na forum mieli już ładne sadzonki a ja dopiero wysiewałam ale wiedziałam że u mnie wcześniejsze wysiewanie się nie udaje. Kiedyś wysiałam pomidory w lutym ale ponieważ moja wiedza o nich była raczkująca to wyniki były mierne. Wyciągnięte na maksa sadzonki z powodu braku światła to największy problem. I od tamtej pory zawsze wysiewałam pomidory w marcu w drugiej połowie. Ten termin był dla mnie właściwy.

W tym roku jednak wysiałam pomidory dziś, właśnie w związku z akcją Amore Pomidore która trwa od dziś (i stąd nazwa) do końca marca. Zrobiłam to dlatego że wymieniłam foliak na szklarnię poliwęglanową, w której mogę ustawić w razie potrzeby świeczki lub grzejnik (w razie majowych przymrozków) aczkolwiek nie wiem jeszcze kiedy wysadzę swoje sadzonki do szklarni. Będę trzymać „na parapetach” aż będzie bezpiecznie.
Drugim powodem decyzji o wysiewie dziś jest to że zaopatrzyłam się w profesjonalne oświetlenie roślin (tanie nie było) żeby uniknąć wyciągania się sadzonek. Dzięki temu mogę poczekać w wysadzaniem sadzonek do maja aż przymrozki miną. W ubiegłym sezonie majowe przymrozki były w kwietniu a maj był cały ciepły. Nie jesteśmy w stanie przewidzieć jak będzie w tym roku więc trzeba się przygotować na różne sytuacje.
Trzecim powodem dlaczego wysiałam dziś pomidory to doświadczenie. Wysiewam je od wielu lat i wiem na co zwracać uwagę by sadzonki były zdrowe. U mnie zawsze jedynym problemem było ich wyciąganie się. Rok temu kupowałam lampy fioletowe ale nie zdały egzaminu dlatego w tym sezonie zainwestowałam w pełne spektrum.

I tylko jak spełni się te trzy punkty to można spróbować wysiewać pomidory wcześniej. Jeśli choć jeden nie styka to spokojnie wysiać można w marcu. Pomidory wysiewa się do końca marca więc jest jeszcze dużo czasu i każdy zdąży to zrobić.
Wspomniana wyżej Kasia in zawsze to powtarza: Nie masz doświadczenia i nie jesteś przygotowany to wysiewaj w marcu.

Dwarf Tomato Project: Historia, Która Zmieniła Świat Karłowatych Pomidorów

Czy kiedykolwiek marzyłeś o pomidorach, które łączą w sobie wspaniałość tradycyjnych odmian heirloom z kompaktowym rozmiarem, idealnym do uprawy w ograniczonej przestrzeni? Historia Dwarf Tomato Project zaczyna się od jednego prostego komentarza na forum ogrodowym Gardenweb.com, który zapoczątkował coś naprawdę niezwykłego.

Krótkie wprowadzenie zanim dojdę do tego słynnego komentarza. Na lokalnym targu rolnym w miasteczku, gdzie Craig i jego żona Susan od lat sprzedawali swoje sadzonki pomidorów, często słychać było jedno pytanie: „Jakie są te pyszne, nietypowe odmiany, które mogę hodować na moim tarasie lub balkonie?”. Klienci, zafascynowani różnorodnością kolorów i kształtów pomidorów, często marzyli o dużych, soczystych owocach. Jednak dla wielu z nich wysoko rosnące odmiany pomidorów okazały się prawdziwym wyzwaniem – w końcu nie w każdych warunkach można je uprawiać.

Na początku 2005 roku, Craig LeHoullier, zapalony ogrodnik, wyraził swoje niezadowolenie na temat niewielkiej liczby odmian karłowatych pomidorów dostępnych wśród ogrodników na ww. forum. Zasugerował, że warto byłoby połączyć karłowate odmiany z tymi klasycznymi, aby stworzyć nowe, interesujące smaki i kształty. Z uwagi na to, że był kolekcjonerem starych katalogów z nasionami to wspomniał o pomidorze New Big Dwarf z katalogu nasion Isbell z 1915 roku. Owy pomidor, powstał dzięki skrzyżowaniu Dwarf Champion (pomidor znany od 1890 roku) z gigantycznym pomidorem Ponderosa (największy znany pomidor w tamtym czasie). Po skrzyżowaniu i kilku pokoleniach selekcji, wypuszczono odmianę New Big Dwarf. Zachowała ona kompaktowy wzrost swojego rodzica Dwarf Champion, ale z dużymi owocami Ponderosa. Było jasne, że podejście Isbell odniosło sukces, ale co dziwne, nigdy nie zostało to dalej rozwijane, aby stworzyć gamę nowych odmian karłowatych o dużych owocach w różnych kolorach.

Ten pomysł zainspirował Patrinę Nuske-Small - inną użytkowniczkę forum, która postanowiła spróbować swoich sił w krzyżowaniu karłowatych odmian z heirloloom już w nadchodzącym australijskim sezonie letnim (Craig mieszkał w USA, ona w Australii, a magia internetu pomogła taki projekt rozpocząć). Dzięki realizacji projektu na różnych półkulach możliwe było osiągnięcie dwóch sezonów wegetacyjnych w jednym roku kalendarzowym, co pozwoliło skrócić czas opracowywania nowych odmian pomidorów o połowę.

Nie minęło wiele czasu, a Patrina z sukcesem przeprowadziła osiem skrzyżowań. Wspólnie z Craigem postanowili zaprosić innych ogrodników do współpracy (przeszło 100 wolontariuszy), tworząc projekt, w którym każdy chętny mógłby pomóc w uprawie nowych pokoleń pomidorów. Celem było stworzenie różnorodnych odmian, które zachwycały by smakiem, kolorem i rozmiarem, a jednocześnie byłyby bardziej kompaktowe i łatwiejsze w pielęgnacji. Wolontariusze mieli szansę nadać nazwy nowym pomidorom, co stało się świetną motywacją do zaangażowania się w projekt.

W styczniu 2006 roku projekt zyskał nowe życie dzięki dedykowanej sekcji na forum Tomatoville, które stało się jego centrum dowodzenia. Uczestnicy zaczęli rejestrować się co sezon, aby pomagać w rozwijaniu nowych „rodzin” pomidorów. Każda krzyżówka była nazywana roboczo, inspirując się postaciami z „Królewny Śnieżki i siedmiu krasnoludków”. Te nazwy były używane do raportowania wyników, aż do momentu wyłonienia najlepszych odmian, którym nadano ostateczne nazwy odmian przez wolontariuszy.

Z roku na rok projekt rósł, a coraz więcej ogrodników zaczęło eksperymentować z krzyżowaniem karłowatych pomidorów oraz odmian heirloom. Do 2019 roku Dwarf Tomato Project dumnie zaprezentował ponad 100 nowych odmian, a po odkryciu Open Source Seed Initiative (OSSI), wszystkie te pomidory zostały oznaczone jako odmiany OSSI. To oznacza, że ich nasiona są dostępne dla każdego, z obietnicą, że będą one swobodnie używane, a ich pochodne nie będą ograniczane przez patenty.

W projekcie uczestniczyli także inni entuzjaści, tacy jak Bruce Bradshaw, Vince Lavello, Ray South, Lee Newman, Sherry Long i Soren Linnemann. Dzięki ich zaangażowaniu kategoria karłowatych pomidorów nieustannie się rozwija, a ich popularność wciąż rośnie. W dobie, gdy coraz więcej ludzi pragnie uprawiać własne jedzenie w ograniczonej przestrzeni, karłowate pomidory stały się idealnym rozwiązaniem.

Ich projekt to prawdziwy fenomen – pierwszy w historii ogrodnictwa na świecie, w którym biorą udział wyłącznie wolontariusze. Co więcej, nikt z zaangażowanych nie jest profesjonalnym botanikiem ani ogrodnikiem. To pasjonaci, którzy pragną zgłębiać tajniki genetyki pomidorów i odkrywać nowe, intrygujące odmiany. Co najważniejsze, cała praca nad nowymi odmianami jest całkowicie nieodpłatna. Craig i Patrina oraz ich zespół wolontariuszy nie oczekują wynagrodzenia – to czysta pasja i chęć stworzenia czegoś, co za wiele lat może być uznawane za prawdziwe skarby w świecie pomidorów heirloom. Ich projekt to dar dla ogrodników zmagających się z ograniczoną przestrzenią, a także wkład w różnorodność genetyczną pomidorów na całym świecie. W końcu każdy z nas zasługuje na smakowite pomidory, które można hodować nawet na niewielkim tarasie.

Do grudnia 2023 roku 160 odmian zostało oficjalnie wprowadzonych przez „Dwarf Tomato Project”. Chociaż projekt został już oficjalnie zamknięty, kilka dodatkowych odmian jest prawie ukończonych i zostaną wprowadzone w ciągu najbliższych kilku lat.

Jeżeli marzysz o pomidorach, które łączą w sobie smak i kolor tradycyjnych odmian heirloom, a jednocześnie są o połowę mniejsze – Dwarf Tomato Project jest stworzony właśnie dla Ciebie.

Zalety pomidorów DWARF TOMATO PROJECT:
- sztywne, atrakcyjne, produktywne
- rośliny różnią się wysokością od 60 do 140 cm, w zależności od wybranej odmiany
- ciemne i gęste, pomarszczone liście, gruba łodyga centralna
- pomidory wszystkich rozmiarów i kształtów, w tym niektóre duże owoce o wadze do około 500 gramów
- szeroka gama smaków: słodki, pikantny, owocowy, a nawet odrobina słoności – coś dla każdego
- kolory owoców obejmują zielony, gdy są dojrzałe, dwukolorowy, w paski, czarny (fioletowy lub brązowy), różowy, czerwony, żółty, pomarańczowy, biały/kość słoniowa.
- łatwe do uprawy w doniczkach, na balkonach lub wszędzie tam, gdzie przestrzeń jest ograniczona

Plenność moich Beauty King Dwarf w gruncie:

Do zeszłego roku uprawiałam tylko jedną odmianę pomidorów dwarf. Był to Beauty King, którego nasiona kupiłam zupełnie przypadkiem nie zwracając większej uwagi na to, że to 'jakaś tam seria dwarf' Dopiero jak u Hani Gruszki poczytałam o zachwytach nad tą serią to postanowiłam nabyć więcej nasion. Kilka odmian dwarf wygrałam w konkursie na TT, część zakupiłam, część mam z wymiany nasion. Oto moja lista na sezon 2025 r. Wszystkie zamierzam uprawiać w gruncie (podwyższonej grządce).

Aurija
Beauty King
Caitydid
Delta Diwer
Lady Madonna
Mongolian
Stone
Sweet Sue
The Thong
Uluru Ochre
Uralskij Rannyj

Nie wszystkie wymienione tu odmiany z ww. projektu. Na przykład „Mongolskyi Karlik – Mongolian Dwarf. Odmiana pochodząca z Nowosybirska i przez Rosjan nazywana pomidorem pełzającym – Karlik nie rośnie w górę, a rozpełza się z bardzo długimi pędami wszerz. Koniecznie trzeba mu wyściółkować podłoże na grządce, albo wsadzić samodzielnie do donicy i ustawić na postumencie albo podwiązywać długie pędy żeby uniknąć bałaganu. Duże czerwone owoce o klasycznym smaku i aromacie, po 150-200g. […] Owoce po przekrojeniu malinoworóżowe i taki mają smak – porządnej, klasycznej malinówki. Bardzo dobry balans kwasowości i słodyczy. Dobra produktywność i ciekawy pokrój […].„


Beauty King Dwarf, foto z 2023 roku.

Wracając do Dwarf Tomato Project warto wspomnieć o Patrina's dwarf Gondwana Series, czyli odmianach pomidorów całkowicie otrzymanych przez Patrinę Nuske-Small bez udziału wolonatariuszy.

Odmiany z serii karłowatych pomidorów Gondwana zostały wyhodowane i opracowane przez Patrina po tym, jak Australia nie umożliwiała już międzynarodowego udostępniania nasion w ramach projektu.

Dawcą pyłku dla tych odmian jest „Indigo Rose” Jima Myera, który nadaje pomidorom niezwykły kolor z antocyjanów wytwarzanych, gdy owoce są wystawione na działanie promieni słonecznych. Czasami jedynym sposobem, aby sprawdzić, czy pomidory są dojrzałe, jest spojrzenie na spodnią stronę w celu sprawdzenia dojrzewającego koloru, chyba że sprawdzi się, czy nie zmiękły, delikatnie ściskając.

Interesującymi cechami serii Gondwana są ich wygląd — niektóre są niesamowicie piękne — i ich niecodzienne smaki, doceniane przez szefów kuchni.

Patrina wykonała pierwsze krzyżówki w australijskiej wiośnie 2012 roku. Powstały trzy krzyżówki, z których tylko dwie dały jak dotąd rezultaty: Curiosity F1 - Adelaide Festival X Indigo Rose i Destiny F1 - Dainty F1 (Summertime Gold PL x Sleeping Lady) X Indigo Rose.

Odmiany z serii Gondwana są objęte zobowiązaniem Open Source Seed Initiative (OSSI). Nasiona są dostępne w Australii, ale prawdopodobnie będą dostępne również za granicą po sezonie 2024 na półkuli północnej.

Gondwana Lava

Gondwana Lightning

Gondwana Moon

Gondwana Rose

Gondwana Thunder

Zdjęcia dzięki uprzejmości Patriny Nuske-Small - https://www.dwarftomatoproject.net/gondwana-series/

Genialny post. Kiedyś miałam jednego Dwarfa (nie pamiętam jakiego) ale nie zwracałam uwagi na to że to jest taka specjalna seria. Nie powtórzyłam sadzenia bo jakoś mnie nie zachwycił ale po przeczytaniu Twojego postu chyba skuszę się na przyszły rok

W tamtym sezonie z karłowych miałam 6 odmian - 4 z projektu DTP: Dwarf Purple Heart, Uluru Ochre, Confetti, Adelaide Ferstival oraz 2 inne karłowe: Rio Fuego i Auriję.

Niestety pomidory zbierałam "na hura", więc na razie nie ubogacę wątku żadnymi fotkami i spostrzeżeniami. Pierwsza z wymienionych odmian była ze mną już drugi rok i bardzo lubiłam tego pomidora. Ale teraz czas na nowe.

Karzełki wybrane na ten sezon u mnie:

DO SZKLARNI:
Uluru-Ochre
Confetti
Tennessee Suited
Saucy Mary
Firebird Sweet
The Thong

DO DONIC:
Pink Livija
Bandelier
Maralinga

Dwie odmiany pójdą do cioci do donic, więc może też mi się uda spróbować i je opisać:
Vince's Haze
Kodiak King

A mamie tak smakował Aurija, że dwa krzaczki tej odmiany będą u niej w donicach.

Większość wybranych przeze mnie dwarfów to krzyżowki właśnie Patriny Nuske-Small, Claiga LeHoulliera. Często też pojawia się nazwisko Vince Lavallo.

Planuję wsadzić pomidory do szklarni początkiem maja.
Dogrzewam nagrzewnicą 3kW. Czujnik temperatury w szklarni pokazywał, że to w zupełności wystarczyło.
Wysiew zatem będę robić początkiem marca. Wydaje mi się, że przetrzymywanie sadzonek dłuższe w doniczkach niekoniecznie jest dla nich korzystne.

Widzę Asiu, że powtórzy nam się Aurija, The Thong, Uluru Ochre. A z Dwarf Purple Heart zrezygnowałaś z uwagi na brak miejsca i chęć testów innych odmian czy Ci nie posmakował? Pytam, bo mam go w pudełeczku z nasionami dzięki uprzejmości @Agapant i planuje posiać.