RODZINA: TRĘDOWNIKOWATE- SCROPHULARIACEAE
Lnica pospolita- Linaria vulgaris Mili.

Lnica pospolita jest bylinę o prostej, pojedynczej, wzniesionej łodydze, do 60 cm wysokości.
Liście ma naprzemianległe, wąskie, zaostrzone.
Kwiaty są duże, bladożółte, grzbieciste z ostrogą, zebrane na szczycie łodygi w luźny groniasty kwiatostan.
Owocem jest torebka.
Kwitnie od czerwca do września.
W Polsce występuje pospolicie na całym niżu i w górach po regiel dolny. Lubi suche i słoneczne miejsca, rośnie na skałach, przydrożach, polach, często jako chwast w ogrodach.
Surowcem leczniczym jest ziele (Herba Linariae). Zbiera się je w czasie kwitnienia roślin i suszy rozłożone na siatkach w miejscach przewiewnych i zacienionych lub w suszarni.

Ziele zawiera alkaloid peganinę, flawonoidy, fitosterole, kwasy orga­niczne, węglowodory i sole mineralne.
Ma działanie przeciwzapalne, łagodnie przeczyszczające, moczopędne i pobudzające perystaltykę jelit.
Stosowana jest w zapaleniu nerek, chorobach wątroby i śledziony, w przewlekłych zaparciach i zmniejszonym wydzielaniu moczu. Zewnętrz­nie jest używana w stanach zapalnych skóry, wypryskach i owrzodzeniach.

RODZINA: PSIANKOWATE- SOLANACEAE
Bieluń indiański- Datura innoxia L.

Roślina roczna, pochodząca z Ameryki Środkowej i Południowej. Wyrasta do wysokości 120 cm.
Łodyga wzniesiona, naga, widlasto gałęzista; gałązki po stronie wewnętrznej lekko owłosione.
Jest bardziej dekoracyjny i częściej dziś uprawiany niż Bieluń dziędzierzawa (mniej dekoracyjny) i ma w zasadzie prawie całobrzegie tylko zatokowo powcinane i ząbkowane na brzegach liście (istnieje polska odmiana o nazwie ‘Indianka’).
Liście jajowate lub podługowatojajowate, ogonkowe, zaostrzone, prawie całobrzegie, szarozielono owłosione, ułożone skrętolegle.
Kwiaty duże, w widłach rozgałęzień, skierowane do góry, kątowe lub szczytowe; kielich długorurkowy, o 5 ostrych ząbkach; korona biała, długorurkowa, w górze lejkowato rozszerzona, sfałdowana. Pręcików 5; pylniki krótsze od nitek.
Kwitnie 08-09 (długo i obficie).
Owocem jest jajowata, wyprostowana, pokryta kolcami, pękająca na szczycie 4 klapami torebka z bardzo dużą ilością nasion (jakby je ktoś upchał). Nasiona czarne, brodawkowate, spłaszczone.

Porasta ogrody, rumowiska, przychacia. Roślina trująca i bardzo niebezpieczna (szczególnie dla ciekawskich dzieci, które potrafią nawet zjeść liść).
W lecznictwie jest stosowany liść bielunia (Folium Stramonii)- dziś przede wszystkim indiańskiego. Rzadziej stosowane są nasiona do pozyskiwania różnego rodzaju wyciągów.
Najważniejsze w składzie surowca są alkaloidy 0,3% (w suchym), z których głównym jest skopolamina (może powodować seksualne wizje narkotyczne- Indianie już dawno wykorzystywali je do robienia np. papierosów lub stosowali te właściwości w inny sposób); zawiera również atrpoinę (rozszerza ona źrenice, używana jest przy badaniach oczu), hioscyjaminę, belladoninę (zawiera ją również Atropa belladonna).
Ze względu na zawartość tych bardzo ważnych alkaloidów zastosowanie i działanie bielunia jest następujące:
- rozszerza źrenicę oka.
-    hamuje wydzielanie śliny, potu, soku żołądkowego oraz rozszerza oskrzela (dlatego mają zastosowanie w leczeniu dychawicy oskrzelowej i astmy- produkowane są papierosy z liści bieluniowych).
-    ponadto skopolamina wywołuje działanie antydepresyjne, również przy bardzo bolesnych porodach.

Te alkaloidy (wyciągi) wykorzystywane są przy leczeniu histerii, depresji, zaburzeń na tle umysłowym jak również homeopatii i leczeniu narkomanii. Liście zgodnie z ludową metodą stosowane są jako okłady np. na czyraki i bardzo zainfekowane rany (są one bardzo piekące jednakże bardzo skuteczne- piecze wieczorem a rano nie ma prawie śladu po ropieniu itp., liście bardzo dobrze odciągają).
Jeżeli chodzi o uprawę to nasiona można wysiewać bezpośrednio na pole pod koniec kwietnia, jednak łatwiej jest przygotować rozsadę i wysadzać rośliny na miejsce stałe w drugiej połowie maja (mają wysokie wymagania termiczne więc potrzebują odpowiednio nagrzanej gleby) w rozstawie 60x30-40 cm.(nawet 60x40).

RODZINA: PSIANKOWATE- SOLANACEAE
Bieluń dziędzierzawa (Dędera)- Datura stramonium L.

Roślina roczna, pochodząca z Ameryki Środkowej i Południowej. Wyrasta do wysokości 120 cm. Łodyga wzniesiona, naga, widlasto gałęzista; gałązki po stronie wewnętrznej lekko owłosione.
Liście jajowate lub podługowatojajowate, ogonkowe, zaostrzone, grubo i zatokowo ząbkowane, szarozielono owłosione, ułożone skrętolegle.
Kwiaty duże, w widłach rozgałęzień, skierowane do góry, kątowe lub szczytowe; kielich długorurkowy, o 5 ostrych ząbkach; korona biała, długorurkowa, w górze lejkowato rozszerzona, sfałdowana. Pręcików 5; pylniki krótsze od nitek.
Kwitnie 08-09 (długo i obficie).
Owocem jest jajowata, wyprostowana, pokryta kolcami, pękająca na szczycie 4 klapami torebka z bardzo dużą ilością nasion (jakby je ktoś upchał). Nasiona czarne, brodawkowate, spłaszczone.
Porasta ogrody, rumowiska, przychacia. Roślina trująca i bardzo niebezpieczna (szczególnie dla ciekawskich dzieci, które potrafią nawet zjeść liść). Uprawiany był często w okolicach Sandomierza i występowała tam jako roślina zdziczała.

Od Bielunia indiańskiego odróżnia się przede wszystkim tym iż jest rzadziej dziś uprawiany (mniej dekoracyjny); ma skierowane do góry kwiaty (indiański zwisające, większe); bardziej powcinane liście (indiański ma w zasadzie prawie całobrzegie tylko zatokowo powcinane i ząbkowane na brzegach)
W lecznictwie jest stosowany liść bielunia (Folium Stramonii)- dziś przede wszystkim indiańskiego. Rzadziej stosowane są nasiona do pozyskiwania różnego rodzaju wyciągów.
Najważniejsze w składzie surowca są alkaloidy 0,3% (w suchym), z których głównym jest skopolamina (może powodować seksualne wizje narkotyczne- Indianie już dawno wykorzystywali je do robienia np. papierosów lub stosowali te właściwości w inny sposób); zawiera również atrpoinę (rozszerza ona źrenice, używana jest przy badaniach oczu), hioscyjaminę, belladoninę (zawiera ją również Atropa belladonna). Ze względu na zawartość tych bardzo ważnych alkaloidów zastosowanie i działanie bielunia jest następujące:
- rozszerza źrenicę oka.
-     hamuje wydzielanie śliny, potu, soku żołądkowego oraz rozszerza oskrzela (dlatego mają zastosowanie w leczeniu dychawicy oskrzelowej i astmy- produkowane są papierosy z liści bieluniowych).

-   ponadto skopolamina wywołuje działanie antydepresyjne, również przy bardzo bolesnych porodach.
Te alkaloidy (wyciągi) wykorzystywane są przy leczeniu histerii, depresji, zaburzeń na tle umysłowym jak również homeopatii i leczeniu narkomanii. Liście zgodnie z ludową metodą stosowane są jako okłady np. na czyraki i bardzo zainfekowane rany (są one bardzo piekące jednakże bardzo skuteczne- piecze wieczorem a rano nie ma prawie śladu po ropieniu itp., liście bardzo dobrze odciągają).
Jeżeli chodzi o uprawę to nasiona można wysiewać bezpośrednio na pole pod koniec kwietnia, jednak łatwiej jest przygotować rozsadę i wysadzać rośliny na miejsce stałe w drugiej połowie maja (mają wysokie wymagania termiczne więc potrzebują odpowiednio nagrzanej gleby) w rozstawie 60x30-40 cm.(nawet 60x40).
 

RODZINA: PSIANKOWATE- SOLANACEAE
Lulek czarny- Hyoscyamus niger L.

Lulek czarny jest rośliną jednoroczną o niemiłej woni, lepką, gruczołowato owłosioną. Ma korzeń palowy, gruby, wysokości do 80cm., pojedynczy lub rozgałęziony.
Liście są naprzemianległe, podłużnie jajowate, zatokowo pierzastowrębne, dolne ogonkowe, górne siedzące, obejmujące wpół łodygę.
Kwiaty są duże, nieco grzbieciste, brudnawożółte z wyraźnymi fioletowymi żyłkami, prawie siedzące w kątach liści i na szczytach pędów.
Owocem jest dzbankowata torebka, otwierająca się wieczkiem, zawierająca liczne, drobne nasiona, podobne do nasion maku.
Kwitnie od czerwca do września.
W Polsce występuje pospolicie na niżu i w niższych partiach gór. Rośnie w ogrodach i na stanowiskach ruderalnych. Cała roślina jest trująca.
Surowcem leczniczym są liście (Folium Hyoscyami). W czasie kwitnienia roślin zbiera się liście i suszy w suszarniach w temperaturze 40C.

Liście zawierają alkaloidy, a głównie hioscyaminę, skopolaminę i atropinę.
Alkaloidy tropanu wywierają działanie na ośrodkowy układ nerwowy, wywołują rozkurcz mięśni gładkich, hamują wydzielanie potu, śliny, śluzu i soku żołądkowego, rozszerzają źrenicę oka. Liście lulka czarnego ze względu na swoją wysoką toksyczność nie znalazły zastosowania w lecznictwie, lecz są surowcem dla przemysłu farmaceutycznego.

RODZINA: PSIANKOWATE- SOLANACEAE
Pokrzyk wilcza jagoda- Atrapa belladonna L.

Pokrzyk wilcza jagoda jest wieloletnią roślinę zielną z długim (do 1 m) korzeniem palowym i grubym kłączem.
Łodygę ma wzniesioną do wysokości 2 m rozgałęzioną, dołem nagą, górą gruczołowato omszoną.
Liście są naprzemianległe, jajowate, ogonkowe, wyrastają zawsze parami, jeden jest mniejszy.
Kwiaty są zrosłopłatkowe, duże, 5-krotne, brudnofioletowe, osadzone pojedynczo w pachwinach liści. Kielich trwały otacza owoc.
Owocem jest błyszcząca czarna jagoda o słodkim smaku.
Kwitnie od czerwca do sierpnia.
W Polsce występuje w stanie dzikim na Podkarpaciu, w lasach liściastych na porębach i polanach.
Jest rośliną chronioną i trującą.

Surowcem leczniczym jest korzeń (Radix Belladonnae) oraz liście (Folium Belladonnae).
Korzenie i kłącza zbiera się z okazów kwitnących, myje i suszy szybko w ogrzewanych suszarniach w temperaturze do 40 °C. Analogicznie postępuje się w wypadku liści pokrzyku wilczej jagody, wyłączając proces mycia.
Pokrzyk jest starą rośliną leczniczą znaną już w starożytnej Grecji i Rzymie.
Pokrzyk zawiera we wszystkich organach alkaloidy pochodne tropanu, w korzeniach do 1,3 %, w łodygach do 0,65 %, w liściach do 1,2 %, w owocach do 0,7%, w kwiatach do 0,6%. Główne alkaloidy to hioscyamina, atropina i skopolamina. Oprócz tego korzenie zawierają garbniki do 10% i kwasy organiczne. Korzenie, służące wyłącznie do otrzymywania czystych alkaloidów, nie są stosowane w praktyce leczniczej. W liściach poza wyżej wymienionymi alkaloidami tropanowymi występują również flawonoidy kwercetyna i kemferol.

Preparaty produkowane z pokrzyku zmniejszają napięcie mięśni gładkich, obniżają wydzielanie wszystkich gruczołów, działają hamująco na zakończenia nerwów przywspółczulnych, rozszerzają źrenicę oka.
Stosowane są w schorzeniach żołądkowo-jelitowych, kaszlu, kolce nerkowej i żółciowej oraz przy astmie. W okulistyce preparaty te są używane jako środek pomocniczy przy badaniach dna oka. 

RODZINA: PSIANKOWATE- SOLANACEAE
Lulecznica kraińska- Scopolia carniolica Jacq. syn.: Hyoscyamus scopolia L.

Lulecznica kraińska jest byliną z grubym poziomym kłączem.
Łodyga, wysokości do 60 cm, jest słabo widlasto rozgałęziona.
Liście są odwrotnie jajowate lub jajowatopodługowate, zbiegające nasadą po ogon­ku, na szczycie tępe.
Kwiaty, zrosłopłatkowe, 5-krotne, zwisłe, dzwonko­we, zabarwione są na zewnątrz na brunatno, a wewnątrz oliwkowozielone.
Owocem jest kulista torebka otwierająca się wieczkiem.
Kwitnie od kwietnia do maja.
Lulecznica kraińska w Polsce jest rośliną rzadką. Rośnie w cienistych lasach i zaroślach. Czasami hodowana lub zdziczała z hodowli.

Cała roślina jest trująca.
Cała roślina zawiera alkaloidy tropanowe, a głównie skopolaminę i atro­pinę.
Surowcem leczniczym jest korzeń (Radix Scopoliae carniolicae), który zbiera się w okresie kwitnienia roślin, myje i suszy w suszarniach w tem­peraturze do 50 °C.
Dawniej surowiec ten stosowany był jako środek przeciwwymiotny, przeciwpotny i rozszerzający źrenicę oka. Obecnie jest stosowany tylko w medycynie ludowej.

RODZINA: BALDASZKOWATE- UMBELLIFEREAE (APIACEAE)
Koper ogrodowy- Anethum graveolens L.

Roślina jednoroczna siwozielona, naga wysokości 45-120cm. Należy do rodziny Apiaceae- Selerowatytch (dawnej Baldaszkowatych- Umbellifereae).
Łodyga dęta prosta, krótko owłosiona, wysokości do120cm., rozgałęziona i sinozielona (podłużnie biało i zielono kreskowana).
Liście wiotkie, pochwiasto obejmujące łodygę, 3-krotnie pierzaste o odcinkach równowąskonitkowatych, około 1mm. szerokości. Pokryw i pokrywek brak.
Kwiaty drobne, żółte, zebrane w baldachy.
Owocem jest rozłupnia złożona z 2 eliptycznych, soczewkowatych rozłupek
Kwitnie od czerwca do września. Łatwo dziczeje z hodowli. 2n=22.
Pochodzi z Azji. Uprawiany i zdziczały na całym świecie, także w Polsce.

Surowcem leczniczym kopru ogrodowego jest owoc, którego zapach ma właściwości uspokajające i z tego powodu stosowany jest on w fitoterapii. Znajduje zastosowanie jako przyprawa do potraw oraz w przemyśle gastronomicznym. Zmniejsza się jego zastosowanie przyprawowe na rzecz jego właściwości leczniczych.
Surowiec zawiera olejek eteryczny (2,5-3%), olej tłusty (10-20%), związki białkowe (15%), kwasy organiczne m.in. kawowy i chlorogenowy a także flawonoidy, kumaryny i składniki mineralne.
Jest wspaniałym środkiem wiatropędnym (nie posiada właściwości toksycznych i z tego względu może być podawany nawet niemowlętom), spazmolityczne, przeciwbakteryjne, mlekopędne i pobudzające czynności żołądkowe. Pobudza gruczoły mleczne i w tym celu jest przyjmowany przez karmiące matki. Wyciąg z surowca, zawierający m.in. związki kumarynowe i flawonoidy, wywiera silne działanie rozkurczowe. Stosowany jest zatem w zaburzeniach trawienia u osesków i małych dzieci, objawiających się wzdęciami i bólami brzucha (spowodowanymi nagromadzeniem się gazów), zmniejszeniem łaknienia, odbijaniem, czkawką a nawet nudnościami. U osób dorosłych wyciąg suchy stosuje się w przewlekłych zapaleniach jelita grubego.

Uprawiać tę roślinę należy z siewu bezpośrednio na pole w rzędy co 10-20cm., a między rzędami wedle uznania. Roślina ta jest bardzo podobna do kopru ogrodowego ale mniejsza.

RODZINA: BALDASZKOWATE- UMBELLIFEREAE (APIACEAE) 
Arcydzięgiel litwor (dzięgiel litwor)- Angelica archangelica subsp. archangelica L. (=Archangelica officinalis Hoffm.)

Arcydzięgiel litwor jest okazałą rośliną dwuletnią o silnym zapachu, dochodzącą do 2m.wysokości, mającą krótkie i grube kłącze, od którego odchodzą szarobrunatne, wewnątrz gąbczaste, korzenie. Nazwa łacińska pochodzi od słowa archangelos (=archanioł) i nawiązuje do niezwykłych właściwości leczniczych tej rośliny, które miał objawić archanioł Rafael.
Wytwarza, podobnie jak i inne rośliny z rodziny Apiaceae- Selerowatych (dawnej Baldaszkowatych- Umbelliferae), pędy kwiatostanowe, na których występują pędy główne zwane baldachami głównymi (na poszcególnych rozgałęzieniach tworzą się baldachy 1,2,3.. rzędu. 1-ego rzędu tworzą się i zakwitają najwcześniej, są największe, rozwijają się na nich największe i najwcześniej dojrzewające owoce. Im dalsza rzędowość baldachów tym są one mniejsze, tworzą się i zakwitają później a nasiona później dojrzewają).
Łodyga jest gruba (do 3cm.), sztywna, skrętolegle ulistniona, podłużnie bruzdkowana, wewnątrz pusta, w górze silnie rozgałęziona.

Liście są bardzo duże i szerokie; odziomkowe z długimi, obłymi ogonkami; łodygowe o silnie rozdętych pochwach, 3-4krotnie pierzaste, o silnie korzennie pachnących, jasnozielonych, jajowatych i nieregularnie ząbkowanych, spodem nagich, sinawozielonych listkach. Oś liści łodygowych rynienkowata; łatki szczytowe zwykle 3-klapowe.
Kwiaty drobne, niepozorne, zebrane w gęste, wielokwiatowe, kuliste baldaszki na długich szypułach, tworzące duży wielopromieniowy prawie kulisty baldach złożony.
Kielich o pięciu niewyraźnych ząbkach. Płatki korony w liczbie 5, żółtozielonkawe lub zielonkawo i żółtawobiałe, długości ok. 1,5mm., wyciągnięte w ostry, zagięty do środka koniuszek. Pręcików 5. Słupek dolny, z dwiema szyjkami.
Owocem z botanicznego punktu widzenia jest szarobrunatna, żeberkowana rozłupnia długości 6-9mm, z wydatnymi grubym korkowatymi żeberkami, rozpadająca się na 2 niełupki.
Kwitnie od czerwca do września. 2n=22. Cała roślina ma swoisty bardzo przyjemny zapach.

W Polsce występuje w stanie dzikim w Karpatach i Sudetach, w lasach, nad potokami, brzegami wód, w wilgotnych zaroślach, olszynach lub wśród skał. Natomiast na niżu niekiedy zdziczały. Jest rośliną chronioną.
Surowcem są najczęściej korzenie arcydzięgla litwora (Radix Arhangelicae, syn.: Radix Angelicae), które wykopuje się na jesieni w drugim roku wegetacji, a następnie suszy w temperaturze do 35ºC; kłącze (Rhizoma Angelicae) lub czasem nasiona- czyli niedojrzałe owoce. Można także zbierać dojrzałe owoce, które po wysuszeniu i wymłuceniu dają surowiec Fructus Angelicae. Także specyficznym surowcem przyprawowym mogą być ogonki liściowe. Używany jest w przemyśle spożywczym do wyrobu likierów oraz w przemyśle kosmetycznym.
Korzenie i owoce zawierają olejek eteryczny (w korzeniu do 1,5%, w owocach do 2%), związki kumarynowe, garbniki, cukry, trójterpeny i kwasy organiczne.
Surowce te wzmagają wydzielanie soku żołądkowego, pobudzają apetyt, mają właściwości moczopędne i wiatropędne, działają także jako środki uspokajające, m.in. przy bezsenności.
Uprawia się z siewu wprost na pole w rozstawie 40x40-60x60.

RODZINA: BALDASZKOWATE- UMBELLIFEREAE (APIACEAE)
Kminek zwyczajny (karolek)- Carum carvi L.

Roślina dwuletnia lub bylina dorastająca do 1,2m. wysokości. Należy do rodziny Apiaceae- Selerowatytch (dawnej Baldaszkowatych- Umbellifereae). Jest najważniejszą ze swej rodziny u nas uprawianą rośliną.Owoc kminku znajduje zastosowanie w przemyśle spożywczym jako przyprawa oraz w lecznictwie..
Ma wrzecionowaty mięsisty korzeń oraz rozgałęzioną dęta, nagą, kanciastą, 2-dzielnie rozgałęzioną łodygę, która jest na zewnątrz bruzdkowana, a wewnątrz pusta.
W pierwszym roku wytwarza rozetę podwójnie lub potrójnie pierzastych liści (14-16 sztuk) o równowąskich, prawie nitkowatych listkach; odcinki równowąskie, około 1mm. szerokości, ostre; dolna para odcinków pierwszego rzędu ustawiona na krzyż z następnymi. W drugim roku wytwarza pęd kwiatostanowy wysokości ok.1,2m. Pochodzi z Europy i Azji. W Polsce jest rośliną pospolitą. Rośnie na łąkach, pastwiskach, polanach, ogrodach, miedzach, rowach i przydrożach. W Europie, także i w Polsce, uprawiany jest jako roślina lecznicza i przyprawowa.

Jest jedną z najstarszych roślin uprawowych (najstarszy jest imbir- rozgrzewa żołądek a stosowany na chorobę lokomocyjną nie ogłupia, dzięki czemu nie jest się sennym) i zarazem jedną z najciekawszych. Informacje jej dotyczące można znaleźć w najstarszych tabliczkach i poradnikach medycznych.
Kwiaty 5-krotne białe, lub niekiedy różowe (płatki z zaostrzonymi końcami) zebrane w szczytowe baldachy o 5-12 niejednakowych szypułach; pokryw brak lub występuje 1-2; pokrywek brak. Kwitnie w maju i czerwcu. Jest jedną z pierwszych roślin która wznawia wzrost na wiosnę (wystarczy jej kilka stopni ciepła). Porównywana jest do rozkapryszonej panienki co związane jest z jej zakwitaniem (jak „chce” to wytwarza pęd kwiatostanowy a jak nie to go nie wytwarza- badania jednak wykazały, iż jeśli wytworzy się w rozecie 14-16 liści to wytworzy się także pęd kwiatostanowy, a jeśli nie to potrafi zakwitnąć po 3-4 latach).
Owoc podłużny, rozpadający się na 2 sierpowato zgięte brunatne, dłuższe aniżeli szerokie, rozłupki o silnym aromatycznym zapachu. Wchodzą w skład wielu mieszanek ziołowych produkowanych przez Herbapol.

Surowcem leczniczym jest owoc kminku zwyczajnego (Fructus Carvi) o bardzo charakterystycznym, porównywalnym do kolendry składzie chemicznym: Owoce te zawierają 3-8% olejku eterycznego (zawierającego m.in. karwon i limonen), olej (15%), substancje białkowe (ok.20%), garbniki (4%), flawonoidy (kwarcytyna i kemferol), kwasy organiczne, garbniki oraz sole mineralne.
Zastosowanie lecznicze: pobudzają działanie przewodu pokarmowego, mają silne właściwości wiatropędne i, w mniejszym stopniu, żółciopędne oraz żółciotwórcze ( z tego względu dodaje się go do kiszonej kapusty, tłustych sosów, żeberek), pobudzające apetyt i trawienie, spazmolityczne, przeciwbakteryjne i przeciwgrzybiczne, zmniejsza lub usuwa stany skurczowe przewodu pokarmowego, zapobiega wzdęciom, zwiększa sekrecję w jelitach wzmagając wydzielanie soku żołądkowego. Stosowany jest jako środek żółcio i mlekotwórczy (polecany jest zatem każdej karmiącej matce). Kminek jest też powszechnie stosowaną przyprawą w piekarnictwie i przemyśle spożywczy Słoma pozostała po usunięciu nasion jest bardzo wartościowa dla bydła, gdyż zwiększa wydzielanie mleka. Nasiona stosowane są w tym samym celu w weterynarii.Picie zaparzonej herbaty (obojętnie z jakiego surowca) powoduje, iż dziecko nie ma wzdęć i kolki, przez co sama matka ma komfortową sytuację. Zawarty w kminku karwon działa toksycznie na robaki jelitowe i usuwa bakterie, dlatego warto zastosować czasem kurację oczyszczającą przyrządzając np. zupę kminkową (gotuje się wywar, przecedza go, zabiela a następnie spożywa np. z grzankami lub ptysiowym groszkiem). Zapobiega ona wtórnym procesom gnilnym w przewodzie pokarmowy.
Uprawia się przez wysiew nasion bezpośrednio na pole w połowie kwietnia w rzędy co 30-40cm. Olejek kminkowy używany jest jako przyprawa do wódek i likierów.

RODZINA: BALDASZKOWATE- UMBELLIFEREAE (APIACEAE) 
Kolendra siewna- Coriandrum sativum L.

Należy do rodziny Apiaceae- Selerowatytch (dawnej Baldaszkowatych- Umbellifereae). Kolendra siewna jest rośliną roczną dochodzącą do 60-120cm.(częściej ok.60-80) o prostej, nagiej, rozgałęzionej w górnej części łodydze.
Wytwarza rozetę liści które pojawiają się pierwsze (są one najmniej powcinane). Liście dolne są długoogonkowe, zaokrąglone, pojedynczo pierzaste, z jajowatymi listkami (szybko obumierają). Górne liście są 2-3krotnie pierzaste, o listkach wąskich i zaostrzonych (im wyżej tym bardziej liście są powcinane).
Kwiaty są 5-krotne, białe lub bladoróżowe, zebrane w złożone baldachy. Bardzo dekoracyjna w momencie kwitnienia (kwitnie nierówno toteż na jednej roślinie można zaobserwować zarówno kwiaty jak i owoce).
Kwitnie VI-VIII. 2n=22.

Do początku dojrzewania owoców ma bardzo nieprzyjemny zapach (przypominający pluskwy), ponieważ w początkowym stadium rozwoju zawiera dużo nieprzyjemnie pachnących aldechydów, dopiero później w momencie gdy owoce zaczynają dojrzewać, kiedy aldechydy przechodzą w alkohole roślina pachnie już pięknie- miodowo i następuje zmiana zabarwienia.
Owocem jest kulista brązowo zabarwiona rozłupnia, która nie rozpada się na jednonasienne rozłupki, gdyż są one zrośnięte brzegami. Dojrzewanie owoców rozciągnięte jest w czasie i przypada na koniec VII i początek VIII.
Roślina ta jest znana od dawna; uprawiana była już a starożytnym Egipcie i w Indiach. Obecnie uprawia się ją także w Europie Południowej i Środkowej, gdzie często dziczeje.
Naturalnie występuje w rejonie Morza Śródziemnego, Azji Mniejszej. W Polsce jako roślina uprawna.
Podstawowym surowcem leczniczym i przyprawowym są owoce kolendry siewnej (Fructus Coriandri), które otrzymuje się przez zbiór, wysuszenie i wymłucenie całych roślin.
Jako przyprawę można wykorzystywać całą roślinę: liście, owoc (a w niektórych krajach wykorzystywany jest nawet korzeń). Dodawana jest do wyrobów wędliniarskich (kiełbasa, mortadela, pieczeń w czapie kolendrowo-miodowej-owoc się mieli, naciera nim mięso, wstawia do lodówki aż mięso skruszeje i przejdzie zapachem kolendry, a podczas pieczenia dodaje się miód, dzięki któremu mięso się ładnie podpieka i palce lizać), marynowanych ogórków (mają wspaniały zapach i są twarde).

Surowiec zawiera do 1,5% olejku eterycznego- podstawowa substancja czynna (jeżeli występuje w owocach to jest go sporo 5-8%), którego podstawowymi składnikami są linalol (70%), a także geraniol i terpinen, olej (ok.20%), białka (11-17%), flawonoidy, związki kumarynowe, witamina C, kwasy organiczne, substancje steroidowe, garbniki, cukry, nieznaczna ilość alkoholu, rutyna i inne polifenole.
Surowiec ma właściwości wiatropędne, wzmaga trawienie i przyswajanie pokarmów. Występuje w bardzo wielu mieszankach ziołowych.
Stosowanie związane z charakterystycznym składem: pobudzające trawienie, spazmolityczne, przeciwwzdęciowe, słabe przeciwbakteryjne, stosowana w nieswoistych zaburzeniach przewodu pokarmowego, nudnościach, braku łaknienia, poczuciu pełności, kolce jelitowej itp.. Jest polecana dla osób w podeszłym wieku. Przez destylację z parą wodną uzyskuje się z owoców czysty linalol, który używany jest także w przemyśle spożywczym.
Uprawa z siewu bezpośrednio na pole w rozstawie 30x20-25 (odległość rzędów i w rzędzie). Cechą charakterystyczną jest też to, że są one mniej dekoracyjne (wybór miejsca musi być tak dopasowany, żeby nie umieścić ich razem tylko wymieszać je z innymi roślinami). Jak prawie wszystkie rośliny z jej rodziny jest rośliną jednoroczną (kolendra, biedzrzeniec, koper- jednoroczne; kminek, koper włoski, pietruszka i arcydzięgiel- dwuletnie, lubczyk- wieloletni).