Murki oporowe w ogrodzie są istotnym elementem architektury krajobrazu, bo poza funkcjami konstrukcyjnymi, gdy zabezpieczają ziemię przed osunięciem, tworzą przytulne miejsca.
Budujemy je aby umocnić skarpy, stworzyć podwyższone rabaty, bo teren jest podmokły lub bez konkretnego celu - mając na względzie sprawy wyłącznie estetyczne. Nie ukrywam, że ogród z murkami i wgłębnikami wygląda dużo bardziej interesująco niż płaski, z samymi tylko rabatami.
Materiały do budowy murków
Najpopularniejszym i najładniejszym materiałem są różnego rodzaju kamienie, zwykłe otoczaki lub wykwintne skały z bazaltu, gnejsu, granitu, piaskowca, wapienia, marmuru i łupka. Wapień i piaskowiec są najmniej trwałe, pozostałe zaś są niezniszczalne. Jeśli potrzebujemy dużych skał, wybieramy granit lub lub marmur, mniejsze zaś wybieramy z piaskowca i wapienia, które lepiej się rozłamują, ale z kolei nie mogą być w wodzie ponieważ są porowate.
Dość popularne są cegły, które pasują do tradycyjnych lub wiejskich domów. Jeśli mamy dostęp do cegieł z rozbiórki - to też będzie dobry materiał. Z reguły zabytkowe materiały budowlane wytrzymają o wiele dłużej niż aktualnie produkowane. Podobnie jak cegły stosujemy brukową kostkę kamienną, z której tworzy się obwódki i murki murowane na zaprawę.
Niektóre składy budowlane lub sklepy ogrodnicze rozprowadzają używane podkłady kolejowe. Są one dość tanie i chętnie używane. Ze względu na szkodliwe substancje, którymi są nasycone, nie wolno ich używać w warzywnikach i ogrodach użytkowych, gdzie zbiera się plony do spożycia.
Minimalistyczne ogrody mogą zostać umocnione ścianami z wylewanego, uszlachetnionego betonu w szarym lub barwionym na odpowiedni odcień kolorze, albo modnymi ostatnio gabionami z drutu, wypełnionymi kamieniami.
Najmniej trwałe i nie polecane są murki z drewnianych palików, które nawet jeśli zostaną zaimpregnowane to wytrzymają zaledwie kilka lat.
W ogrodach z "artystyczną duszą" fantazja może nam podsunąć nieoczekiwane rozwiązania, np. zardzewiałe, stalowe taśmy, kolorowe butelki i inne nietypowe materiały.
Jak budować ?
Murki dzielimy na suche i mokre. Suche układamy "na sucho", do mokrych zaś używamy zaprawy. Im wyższy murek, tym konstrukcja powinna być solidniejsza i cięższa, często z całkiem głębokim fundamentem.
Murki niskie (do 60 cm) nie muszą mieć fundamentu, wystarczy zwykły rowek na głębokość 25 cm i podsypka z piasku z cementem, a nawet sam piasek.
Tym samym elementy układamy albo "na sucho" umacniając je tylko ziemią i roślinami skalnymi, albo na zaprawę.
Wyższe murki potrzebują betonowych fundamentów i murowania elementów na zaprawę murarską. Będą one musiały utrzymać napór ziemi. Kamienie lub inny materiał układamy tak, aby od frontu była równa, ładna powierzchnia. Wierzchnią warstwę mocujemy szczególnie solidnie, aby nie odpadła podczas użytkowania ogrodu.
Roślinność na murki
Na murkach najlepiej sadzić roślinność, która doskonale wiąże grunt, przeciwdziałając erozji gleby. Wrasta w szczeliny umacniając kamienie tak, że nawet obfita ulewa nie jest w stanie spowodować rozpadu murka, nawet jeśli jest suchy.
Polecam rogownicę (Cerastium tomentosum), dąbrówkę rozłogową (Ajuga reptans), paproć narecznicę samczą (Dryopteris filix-mas), ukwap dwupienny (Antennaria dioica), rdest (Persicaria affinis), trawę o nazwie mozga trzcinowata (Phalaris arundinacea), wszelkie niskie dzwonki (Campanula), posłonki (Helianthemum ), żagwiny (Aubrieta), skalnice (Saxifraga), gęsiówki (Arabis), rozchodniki (Sedum), rojniki (Sempervivum), bergenie (Bergenia cordifolia), ostrogowce (Centranthus ruber), floksy szydlaste (Phlox subulata), werbenę patagońską (Verbena bonariensis), przywrotnik ostroklapowy (Alchemilla mollis), bodziszki (Geranium) i szereg mniej znanych roślin o poduchowym pokroju, a także bogaty wybór roślin okrywowych.
Usytuowanie murków
Ukształtowanie ogrodu na pochyłościach zwykle warunkuje nam miejsce budowy murków, które mają za zadanie umacnianie skarpy lub ziemi przy niżej położonych ścieżkach. Zagospodarowanie takiego terenu jest zwykle bardzo trudne technicznie i wymaga zatrudnienia wykwalifikowanej firmy budowlanej lub ogrodniczej i stanowi znaczną kwotę w budżecie. Wykonanie takiego rozwiązania własnym sumptem jest ryzykowne i raczej niemożliwe.
Pozostałe, mniejsze założenia nie będą już takim obciążeniem zarówno finansowym jak i technicznym i przy odrobinie zdolności oraz instrukcji budowy będą możliwe do zrealizowania. Może efekt nas nie zadowoli w stu procentach, ale warto spróbować, bo satysfakcja jest ogromna i przy okazji oszczędność pieniędzy.
Murki powinny być także przy schodach, aby ziemia nie wypływała na nie. Stabilizują strome spadki i podczas ulewy stanowią skuteczną zaporę przed erozją gleby. Na pewno też czynią krajobraz piękniejszym. Roślinność posadzona na murkach "spływa" z góry i widać ją doskonale, gdy przechodzimy.
Murkami zaznaczamy granice rabat lub ogrodu, gdy tworzymy je przy ogrodzeniu. Wykonane estetycznie i starannie, usytuowane wyżej będą widoczne z daleka. Murki ustawione na "przełamaniach" terenu poziomują pochyłe trawniki tworząc ogrody "tarasowe".
Często murki budujemy tylko dla naszej fantazji, na zupełnie płaskim terenie, aby dodać ogrodowi trójwymiarowości i atrakcyjności. Przestrzeń między murkami wysypujemy ziemią i obsadzamy ładnymi kompozycjami roślinnymi. Murki mogą też pełnić rolę kwietników, można w nich obsadzać ławki, kaskadowo sadzić rośliny.
Poprzez wbudowanie różnych ozdób czy domków dla pożytecznych owadów, a nawet swego rodzaju "biżuterii ogrodowej" będą kształtowały indywidualny, niepowtarzalny charakter ogrodu.
Dobrane kolorystycznie do elewacji lub nawierzchni z kostki stworzą znakomitą, spójną całość i wyróżnią ogród na tle innych. To niebanalny element architektury ogrodowej. Jeśli odpowiednio go obsadzimy może powstać arcydzieło.
Fot. Danuta Młoźniak - Gardenarium
Dodatkowe informacje:
Danusiu, jakimi bylinami obsadzać takie murki, schodki? Dojrzałam ostrogowca i przywrotnik. Co można jeszcze dać? Bodziszki?
Wymienione przez Ciebie rośliny są idealne, uzupełniłam je - dodałam taką listę bylin do artykułu. Te rośliny pasują na Twoje murki oporowe i skarpy nad rzeką. Wybierz takie na suche stanowiska, czyli byliny skalne lub rozsiewające się samoistnie.
Danusiu dziękuję za ten artykuł, przy moim pochyłym terenie to będzie mój niezbędnik. Myślę, że często będę do niego wracać . U mnie murków i miejsc na murki dostatek. Działka jest ciągle niedokończona.
Jak Pani myśli, chciałbym właśnie stworzyć podwyższoną rabatę, która będzie otoczona murkiem z cegieł na rabacie znajdzie się kompozycja z rozplenicami i różami 'fresia'. Przed murkiem chciałbym umieścić także jakieś byliny myślę nad szałwią, lawendą albo przywrotnikiem. Stanowisko na którym ma znaleźć się rabata to południowo-wschodnia wystawa. Chciałbym jeszcze przy tej rabacie stworzyć kompozycję z ostnicy, werbeny patagońskiej, krwawnika oraz czyśca. Myślę, że chyba ładnie będzie się to komponować ze sobą.
Ładna kompozycja, polecam do niej żurawki, czyli kolorowe liście zamiast kwiatów.
Oj tak, będzie idealnie pasować, myślę nad żurawką o zielonkawo-żółtych liściach.
Szałwia szybko się starzeje, trzeba ją nieustannie przycinać jak przekwitnie, lepsza będzie lawenda.
Dziękuję i skorzystam z porad:D kiedy tylko na wiosnę pomysł ten urzeczywistni się, natychmiast pokażę efekty:D
Zapraszamy do wątku o murkach, link jest podany w artykule, można pokazać swoje przykłady realizacji murków ogrodowych.
Danusiu, dziękuję Ci za tak wiele inspiracji "murkowych", mam ich trochę w swoim ogrodzie, rzecz jasna nie z tak wspaniałych kamieni; tym bardziej chcę je trochę poprzesłaniać. U mnie najważniejszy jest dobry dobór roślin, bo wiszące na murkach często nie wytrzymują zimy.
Popularne rośliny skalne na pewno wytrzymają, problem jest z irgami o zimozielonych liściach, one potrafią wymarznąć, ale może niskie jałowce płożące? Co prawda nie za bardzo je lubię, ale zimę przetrwają bez problemu.
Irg w swoim ogrodzie zaliczyłam już kilka gatunków i odmian, ostatniej zimy wymarzła reszta, jałowców już nie chcę żadnych w moim ogrodzie, mam ich za dużo :) Na największym moim murku opiera się rabata bylinowa więc myślę tam tylko o bylinach. Skalnych mam trochę, jednak najbardziej zależy mi na bylinach. Ciągle coś nowego próbuję i niektóre dają radę.
Po przeczytaniu tego artykułu olśniło mnie, w końcu mam pomysł na skarpę :) Dziękuję.
Ten artykuł pomoże mi w przemyśleniach zimowych, na temat murków, zmian i nasadzeń, albo raczej przyozdabianiem murków:)
Danusiu co to są za fioletowe kwiatki i soczyście zielona trawka na tym ostatnim zdjęciu
Na ostatnim zdjęciu nie ma fioletowych kwiatków, są bordowe rozchodniki:))
Myślałam, że chodzi o te w galerii, a w artykule w treści na ostatnim zdjęciu jest Armeria maritima czyli zawciąg nadmorski, a trawka to Sesleria autumnalis.
Jakie to cudne zestawienie:)
Dodaję do ulubionych.
Danusiu, które z tych roślin to rośliny wieloletnie? rogownica Cerastium tomentosum rdest (Persicaria affinis) dzwonki Campanula żagwiny (Aubrieta) gęsiówki (Arabis) rozchodniki (Sedum) floksy szydlaste (Phlox subulata) Chciałabym na murku posadzić któreś z nich w sąsiedztwie z tujami szmaragdowymi ale nie chce co roku zmieniać.
Wszystkie są wieloletnie, innych nie polecam w artykule.
Te drewniane murki są cudne! Ale na zdjęciu nie wyglądają jak podkłady kolejowe, a raczej jak nowe belki...? Jak zabezpieczyć takie drewniane belki od tej strony, gdzie jest ziemia, żeby nie spróchniały szybko? Folia?
Membrana jest dobra. Taka jak zabezpiecza się fundamenty.
Ten artykuł w sam raz dla mnie. Mam mnóstwo murków :) Dziękuję.
Murki oporowe, to coś co mnie zainteresowało. Może tu znajdę dla siebie jakieś pomysłu do wykorzystania