Peonie zakorzenione są głęboko w pamięci prawie każdego z nas, bo wiążą się z jakimś wspomnieniem. Kiedy byłam dzieckiem mama stawiała je w wazonie na stole i pamiętam, jak wtedy obłędnie pachniały. To kwiaty utożsamiające najwyższą elegancję i piękno. Przez wieki ludzie myśleli o piwoniach, jako najpiękniejszych kwiatach na świecie.

Historia uprawy tych roślin sięga VII wieku. Były one uprawiane w Japonii, Chinach i pozostały w ogrodach Europy od czasów wypraw krzyżowych. W starożytnych Chinach stanowiły symbol dobrobytu, pożądane przez bogatych ludzi i uprawiane w Ogrodzie Cesarskim. Aby kupić cenione okazy trzeba było zapłacić równowartość trzech domów. Niektóre uwzględniano także w posagu panny młodej. Wszystkie części są trujące, jednak to znane rośliny używane w medycynie.

Lilaki (Syringa), nazywane pospolicie lecz nieprawidłowo bzami, to małe drzewa lub krzewy, całkowicie mrozoodporne i łatwe w uprawie, polecane do każdego ogrodu. Pochodzą z rodziny oliwkowatych (Oleaceae) i zupełnie nie są spokrewnione z bzem (Sambucus), a z ligustrem. Wiosną wydają masę kwiatów, które ukazują się na krzewach od maja aż do późnej wiosny. Większość kwiatów ma przepiękny, mocny zapach. Lilaki wymagają nieco uwagi, jednak nie są aż tak wymagające w pielęgnacji, nie cierpią także w zasadzie na żadne choroby i szkodniki.

Różaneczniki i azalie znamy i podziwiamy w ogrodach już od dawna. Te piękne krzewy liściaste mają ozdobne, dzwonkowate kwiaty w kolorze różowym, fioletowym, pomarańczowym, żółtym, białym, czerwonym oraz ciemnozielone, skórzaste liście. Niektóre odmiany wytwarzają kwiatostany tak wielkie jak głowa. Inne znów mają pstrokate liście. Zachwycają bogactwem kolorów i kiedy kwitną wiosną w ogrodach przyciągają nas do przebywania w nich nieustannie. Te efektowne krzewy wybuchają kolorem każdej wiosny z niewiarygodną obfitością kwiatów.

Ten spektakl trwa kilka tygodni, a kiedy przekwitną - pozostają błyszczące, zimozielone liście. Stanowią one wspaniały akcent jako pojedyncze rośliny, grupy i żywopłoty nieformowane. Azalie także należą do rodziny różaneczników i mają te same wymagania (gleby kwaśne, o niskiej zawartości azotu, doskonały drenaż i półcień) oraz kwitną w tym samym czasie. Znanych jest ponad tysiąc gatunków, odmian i form różaneczników. Należą one do rodziny wrzosowatych (Ericaceae).

Magnolie zakwitają niespodziewanie i bardzo obficie. Tak samo szybko przekwitają, ale dają taki efekt, że warto przeznaczyć dla nich miejsce w naszym ogrodzie choćby dla tych paru dni. Są to w większości małe drzewa lub nawet krzewy liściaste, kwitnące głównie w maju, należące do rodziny magnoliowatych (Magnoliaceae). Znanych jest ok. 250 gatunków magnolii. W naturze występują w Ameryce Południowej i Północnej oraz Azji Wschodniej.

Te niewielkie drzewa mają rozłożystą, rzadką koronę, często rozgałęzioną, zakończoną w okresie kwitnienia wielkimi i bardzo spektakularnymi kwiatami od koloru białego poprzez różowy w różnych odcieniach, aż do głębokiej purpury. Czasem powtarzają kwitnienie, a magnolia szerokolistna, wielkokwiatowa i Siebolda kwitną latem. Po opadnięciu płatków powstaje dość ciekawy owocostan podobny do szyszki.

Pierwiosnki, zwane też prymulkami to jedne z pierwszych kwiatów wiosny. Nazwa wywodzi się od słowa primus - wczesny. Ich wesołe, kolorowe kwiaty dodają nam energii, gdy tylko marzec zrobi się ciepły. Zakwitają w gruncie. Jako pierwsze pojawiają się kwiaty pierwiosnka wyniosłego (Primula elatior), ząbkowanego (Primula denticulata) i gruzińskiego (Primula juliae).

Nieco później (kwiecień, maj) zaczynają kwitnienie inne gatunki, a mianowicie dziko rosnący w Polsce pierwiosnek lekarski (Primula officinalis), bezłodygowy (Primula acaulis) i łyszczak (Primula auricula), a także pochodzące od niego pierwiosnek omszony (Primula x pubescens), omączony (Primula farinosa) i zarzyczkowaty (Primula cortusoides).

Latem kwitną pierwiosnki japońskie (Primula japonica), Viala (Primula vialii), kwiecisty (Primula florindae), przyprószony (Primula pulve) i Beesa (Primula beesiana).

Ogród mało pracochłonny, a cały rok atrakcyjny zawsze kojarzy mi się z zastosowaniem kolorowych roślin iglastych. I chociaż osobiście wolę sadzić zimozielone rośliny liściaste, to jednak iglaki zawsze znajdą wielką rzeszę zwolenników. Dlaczego więc nie dodać trochę koloru do ogrodu tej zimy?

Najważniejsze zalety iglaków to bogactwo odmian karłowych, dzięki czemu zmieszczą się w donicach i małych ogródkach frontowych. Ich pokrój wyróżnia się w ogrodzie, bo są odmiany stożkowe, kuliste, szczepione na pniu, poskręcane, zwisające i parasolowate. Następnie bogactwo kolorów od zielonego, po niebieski i żółty. Istnieją też odmiany w ciapki. Niektóre zmieniają kolor wraz z porami roku, wtedy z reguły najbardziej atrakcyjne są zimą, kiedy pod wpływem mrozu nabierają szczególnie żywych barw, doskonale kontrastujących z zielenią ogrodu i bielą śniegu.

Ciemiernik (Helleborus) należy do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae) i liczy około 20 gatunków. W stanie dzikim występuje w Europie (poza północną). Osiąga wysokość do 70 cm. Liście ma skórzaste, a kwiaty najczęściej w kolorze białym, różowym, zielonym, czerwonym, czarnym, często barwnie nakrapiane. Jest rośliną trującą. Zawierają trującą substancję - heleborynę, która po spożyciu wywołuje zatrucie. Sok natomiast może spowodować powstawanie pęcherzy na skórze.

Ciemierniki zachwycają od zimy do wiosny i pewnie nie byłyby tak popularne, gdyby nie ta nietypowa pora kwitnienia. A to wszystko dzięki hodowcom. To oni stworzyli takie odmiany, które potrafią zakwitnąć już w grudniu. Dzięki ciemiernikom zimowy ogród nabierze niezwykłości, jeśli tylko uda nam się zdobyć i posadzić ciekawe odmiany. A lista odmian stale się powiększa.

Poinsecja (Euphorbia pulcherrima), wilczomlecz nadobny - to bardzo popularna roślina na Święta Bożego Narodzenia, znana głównie pod nazwą gwiazda betlejemska. Jej popularność stale rośnie, a moda dekorowania nią świątecznego domu przyszła do nas ze Stanów Zjednoczonych. Roślina została odkryta w 1834 roku w Meksyku, a w 1934 roku dotarła do Europy i była uprawiana początkowo jako kwiat cięty, a dopiero potem jako doniczkowy. Poinsecja jest rośliną krótkiego dnia, dlatego stała się symbolem kwiatu w tym okresie i nie ma chyba domu, aby na Boże Narodzenie nie postawiono go jako świątecznej dekoracji.

Żurawki (Heuchera) to piękne rośliny i największy przebój ostatnich lat. Żadna inna bylina nie może się pochwalić tak barwnymi liśćmi, jak żurawka, czy spokrewnione z nią żuraweczki i tiarelle. Początki popularności nowych odmian żurawek datują się na lata dziewięćdziesiąte, kiedy to zaczęto je wprowadzać do upraw balkonowych, jako dodatek o kolorowych liściach. Miały one uzupełniać rośliny balkonowe, kiedy to przestają kwitnąć.

Nikt chyba nie przypuszczał, że szturmem zdobędą oprócz balkonów - nasze ogrody. Nie wyobrażam sobie bowiem, abym ich w jakimś ogrodzie nie posadziła, zwłaszcza odmiany o liściach purpurowych, żółtych czy pomarańczowych, często karbowanych. Bardzo podobne do żurawek są jeszcze Telima i Tolmiea, ale nie mają tak barwnych liści, tylko zielone.

Hippeastrum (w dosłownym tłumaczeniu "gwiazda jeźdżca"), po polsku zwartnica, to popularne cebulowe rośliny domowe z rodziny Amaryllidaceae. Znanych jest około 90 gatunków i do tego około 600 odmian. Pochodzą z subtropikalnych regionów obu Ameryk (Argentyna, północ Meksyku i Karaiby).

Popularnie, ale błędnie określane są jako Amarylis, monotyp (jedyny przedstawiciel danego gatunku lub rodzaju) afrykańskiego rodzaju z tej samej rodziny. Nazwa została nadana roślinie w 1837 roku, prawdopodobnie ze względu na uderzające podobieństwo do średniowiecznej broni używanej przez jeźdźców.