Ogród naturalny naśladuje przyrodę. Łąka kwietna, nawet w minimalnym wydaniu, przyciągnie wiele owadów Artykuł został opublikowany w miesięczniku "Działkowiec" w numerze styczeń 2012 na str. 35-37

Pojęcie projektowania ogrodów naturalnych staje się coraz bardziej modne. Ale co to tak właściwie jest ogród naturalny? Bardzo trudno dokładnie określić, ale wiem, że nie powinien kopiować natury, a dawać poczucie obcowania z nią.

Filozofia jest taka: myśląc o ogrodzie, musimy zrozumieć, w jaki sposób wpisuje się on w większy ekosystem, w którym wszyscy żyjemy. Kluczem do sukcesu jest "zgodność". Musimy zrozumieć, że jesteśmy partnerami przyrody w ogrodzie, a nie jej nauczycielami. Ogród naturalny odwdzięcza się: jest przyjazny nie tylko dla ludzi, ale także dla różnego rodzaju stworzeń.

Ogród naturalny musi być więc kompromisem między naszymi potrzebami a tym, co natura oferuje.

Jednak granica między ogrodem naturalnym, a nieporządkiem jest bardzo niewidoczna i trudna do określenia. Ogród ozdobny nie korygowany, z roślinami pozostawionymi samymi sobie (jak w naturze), już po roku stanie się jednym wielkim nieporządkiem i nas rozczaruje. I nie będzie on ogrodem naturalnym. Młode krzewy i byliny świeżo posadzone przegrają w walce o miejsce z "intruzami" przybyłymi nie wiadomo skąd. Trudno zaakceptować kolekcję ogrodowych rarytasów w towarzystwie wszędobylskich chwastów. Ogród zamiast cieszyć stanie się udręką. Co zrobić, aby tak się nie stało?

Przywrotniki i kocimiętki Rośliny poduszkowe na suchych murkach

Musimy zaprojektować i posadzić takie rośliny, by zapewnić bioróżnorodność i znaleźć miejsce także dla rodzimych okazów, nawet chwastów, a także pozwolić roślinom się rozprzestrzeniać, ingerując sporadycznie - ale stale. Jakim gatunkom pozwolić wprowadzić odrobinę naturalności nie zaburzając jednocześnie kompozycji?

Mogą to być naparstnice o okazałych kwiatach, czy wszędobylskie fiołki, dzwonki, paprocie i rozchodniki. Sadzimy rośliny, które są zgodne z klimatem i warunkami uprawy. Wybieramy je do konkretnego miejsca, biorąc pod uwagę warunki świetlne (słońce - cień) oraz wilgotność (mokro - sucho) oraz odczyn gleby (zasadowy-obojętny-kwaśny). Wiele rodzimych gatunków roślin to piękne dodatki do naszego naturalnego ogrodu. Jednak nie wykopujmy ich ze stanowisk naturalnych. Wiele hodowlanych odmian jest dostępnych w sprzedaży.

Do ogrodu o charakterze leśnym polecam ciekawe gatunki sosen, jałowce płożące, borówki, wrzosy i wrzośce, paprocie, konwalie. W innych, nie tak suchych, posadźmy bodziszki, różaneczniki, ciemierniki, zawilce, pierwiosnki, hosty, wierzbówkę, krwawnicę, barwinki, derenie. Poza tym róże, lwią paszczę, hortensje, peonie, mydlnicę, lilaki i ostróżki. To tylko część z bogatej listy gatunków. Jeśli chodzi o kolory kwiatów to naturalnie będą wyglądały delikatne odcienie różu, fioletu, błękitu i biel, także w biało obrzeżonych liściach, które rozjaśnią ciemne miejsca.

Trawniki w ogrodzie naturalnym powinny być zdrowe i nawodnione, wtedy konkurują z chwastami takimi jak jaskier, mniszek czy koniczyna Staw może być także zbiornikiem na deszczówkę

Główną zasadą przy tworzeniu naturalnych ogrodów jest korzystanie z różnych elementów naturalnych, które można znaleźć w granicach swojego przyszłego ogrodu. Planowanie roślin nie jest tak ważne jak istniejąca populacja drzew samotnych lub grup krzewów. Teren powinien być wzorowany na nieregularności otaczającego krajobrazu, grze światła i cienia tak, aby czasem nawet zatrzeć tę granicę. Zazwyczaj projektuje się ażurowe płoty, aby ich nie było widać, sadzi przy nich zwykłe kępy drzew lub krzewów. Sadzenie kwiatów nie jest w tym przypadku dominujące. Kwiaty powinny jedynie podkreślić krzewy i zarysy rabat biegnących swobodnie i faliście.

Chodniki czy inne ciągi komunikacyjne w przeciwieństwie do formalnych ogrodów, nie powinny być zbyt ozdobne, a prowadzić nas w ogrodzie do zakątków o różnym nastroju. W tym celu możemy używać różnych materiałów z odzysku (stare cegły, dachówki, pocięte rury kamionkowe, kamienie, drewniane kołki). Woda powinna zdecydowanie mieć swoje miejsce w naturalnym ogrodzie w formie naturalnego lub sztucznego strumienia. Wodą można upiększyć swój ogród i zapewnić doskonałe miejsce do relaksu czy spotkań z przyjaciółmi.

Staw może być także zbiornikiem na deszczówkę. Naturalny, zrównoważony ogród wodny przyciągnie rodzime płazy, ptaki i inne dzikie zwierzęta. W naturalnym stawie będą także rosły wodne rośliny z grzybieniami włącznie. To będzie także miejsce wodopoju dla zwierząt. Jeśli nie robimy stawu, ustawmy w różnych miejscach płytkie naczynia z wodą tzw. poidełka.

Brzegi stawu obficie porastają różnorodne byliny wodne i bagienne - to swoisty azyl dla zwierząt Wodą można upiększyć swój ogród i zapewnić doskonałe miejsce do relaksu czy spotkań z przyjaciółmi

Trzeba sobie uświadomić, że ogród nie jest czymś odrębnym, ale nieodłączną częścią, stałym elementem domu i jego przedłużeniem. Najczęściej nowi posiadacze domów pragną zaprojektować własny ogród tylko na podstawie osobistych doświadczeń lub przykładów z okolicy. Niemniej jednak amatorzy mogą popełnić wiele błędów, ponieważ nie wezmą pod uwagę zbyt wielu okoliczności, które należy uwzględnić. Zrobi to projektant.

Przede wszystkim musi on dokładnie ocenić specyfikę terenu, ocenić skład gleby i warunki klimatyczne, zaplanować związek pomiędzy domem i ogrodem i zastosować wiedzę i doświadczenie na temat potrzeb planowanej roślinności. Ignorowanie lub pomijanie któregokolwiek z tych warunków może prowadzić do poważnych błędów na samym początku, co jest później trudne do naprawienia. Zainwestowanych kosztów i nakładów pracy nie da się odzyskać, a nie przyniosą one oczekiwanego efektu. Dlatego, jeśli nie damy rady sami tego zrobić, zaufajmy profesjonalistom.

Tworzenie zdrowej gleby przy pomocy kompostu to sekret udanego ogrodnictwa, zwłaszcza naturalnego Na kompost wyrzucamy wszystko, co zbierzemy podczas pielenia rabat, oprócz korzeni chwastów wieloletnich i chorych części roślin

Proste kroki do pięknego ogrodu naturalnego polegają na kilku podstawowych działaniach. Pierwszy to tworzenie zdrowej gleby - sekret udanego ogrodnictwa, zwłaszcza naturalnego. Polega na zastosowaniu materii organicznej (kompost, obornik, wodorosty, mączka kostna, popiół, odchody ptasie). Poprawia strukturę i użyźnia. Drugi - różnorodność nasadzeń, która pomaga w tworzeniu bardziej zrównoważonych przez cały rok siedlisk dla pożytecznych owadów, ptaków i innych zwierząt. Do tego należy dołączyć listę roślin z owocami będącymi pożywieniem dla żyjątek. Siejąc przy tym rośliny jednoroczne, zapobiegamy występowaniu szkodników.

Większość owadów w ogrodzie jest pożyteczna, więc unikamy lub wręcz eliminujemy stosowanie środków chemicznych, ponieważ ze szkodnikami mogłyby zginąć także owady pożyteczne. Środki owadobójcze zamieniamy na rzecz wywarów, odwarów i wyciągów z roślin. Pomaga to kontrolować populację szkodników i ogranicza choroby bez wprowadzania chemii do ogrodu.

Kluczem do rozwiązania problemów z chorobami grzybowymi jest natomiast zapobieganie i profilaktyka.. Jako dopuszczalne w ogrodzie naturalnym jest używanie sody oczyszczonej i związków siarki. Należy rozważyć okresowe płukanie młodych liści strumieniem wody przeciw mszycom, jednak może to z kolei wywołać mączniaka lub czarną plamistość. Wtedy również stosujemy opryski z ziół.

Modrak sercolistny i dziewanny jako główni bohaterzy tej rabaty Ogród naturalny zachęca ptaki, pszczoły i motyle – żaby, ropuchy i jaszczurki do bycia w przyjaznym środowisku

Ideą ogrodu naturalnego jest też akceptowanie drobnych uszkodzeń spowodowanych przez szkodniki. Nasz cel to oczywiście stworzenie zdrowego, pięknego ogrodu, ale niekoniecznie "doskonałego". W końcu nie każdy jest ogrodnikiem. Starsze ogrody naturalne są pełne pięknych roślin, które pokrywają szczelnie glebę, pozostawiając niewiele miejsca dla chwastów.

Kilka chwastów lub widocznych błędów nie są problemem w naturalnym ogrodzie. Kiedy okaże się, że jakaś roślina nie chce rosnąć, po prostu przenieśmy ją do bardziej odpowiedniego miejsca. W zapobieganiu rozprzestrzeniania chwastów pomaga regularne, obfite podlewanie, które dostarcza wody do głębszych warstw w strefie korzeni, pozbawiając płytko korzeniące się chwasty bez wody w wierzchniej warstwie.

Trawniki w ogrodzie naturalnym powinny być zdrowe i nawodnione, wtedy konkurują z chwastami takimi jak jaskier, mniszek czy koniczyna. Trzeba je prawidłowo kosić, napowietrzać i nawozić kompostem wiosną. Jeśli już się pojawią nie używamy herbicydów selektywnych tylko usuwamy chwasty ręcznie. Są do tego specjalne narzędzia ułatwiające pracę. Jeśli nie możemy pozbyć się mchu w trawniku, spróbujmy stworzyć "ogród mchu".

Jeśli wystąpią, usuwamy je ręcznie. Nie dopuszczenie do wysiania się chwastów jest najskuteczniejszym sposobem ograniczenia ich ilości. Jednak w ogrodzie naturalnym powinniśmy ich trochę zostawić, zaprojektować nawet siedlisko chwastów np. pokrzyw dla motyli.

Urokliwy mostek porośnięty mchem Miejsce do odpoczynku nad wodą

One z definicji zawierają to, co naturalne, co oznacza, że ​​są również ekologiczne, bez pestycydów i herbicydów. Jeśli mamy na działce drzewo, cieszmy się i dosadźmy więcej roślin, aby wypełnić lukę.

Możemy także stworzyć kwietną łąkę, gdzie znajdzie schronienie wiele stworzeń. Aby przyciągnąć zwierzęta zostawmy w ogrodzie stos gałęzi, niewielką stertę liści, domki dla pożytecznych owadów, wysokie trawy, owoce na krzewach, płaskie kamienie do wygrzewania się.

Ogród naturalny zachęca ptaki, pszczoły i motyle – żaby, ropuchy i jaszczurki do bycia w przyjaznym środowisku. Czasem potrzebują one jednak trochę pomocy z naszej strony.

Tworzenie ogrodu naturalnego bez udziału projektanta czasem wymaga uaktywnienia nieco zdrowego rozsądku jeśli nie mamy ogrodniczej wiedzy i doświadczenia, a kiedy go już stworzymy da nam wiele przyjemności z obserwacji motyli, pszczół, ptaków czy innych stworzeń.

Nie wymaga aż tak systematycznych zabiegów, a my – jego twórcy i użytkownicy, żyjemy w świadomości, że w pewien sposób ratujemy Ziemię przed zagładą.

Fot. Danuta Młoźniak - Gardenarium

8 komentarzy:
Sebek 13:45, 28 gru 2011

Takie ogrody zawsze budziły mój podziw, ale na tym w zasadzie się kończy. Aby stworzyć taki ogród trzeba mieć bardzo dużą wiedzę i umiejętności, aby ogród nie dość, że wyglądał naturalnie to jeszcze ciągle zdobił. Dlatego podziwiam na każdym kroku tak wypielęgnowane rabaty

Łucja Badarycz 14:06, 28 gru 2011

"Tworzenie ogrodu naturalnego bez udziału projektanta czasem wymaga uaktywnienia nieco zdrowego rozsądku jeśli nie mamy ogrodniczej wiedzy i doświadczenia, a kiedy go już stworzymy da nam wiele przyjemności z obserwacji motyli, pszczół, ptaków czy innych stworzeń."

Nic dodać ,nic ująć,tworzenie takiego ogrodu to wyzwanie,ale też nieocenione żródło doświadczeń ,czasem niepowodzeń,ale przecież na błędach sie uczymy.

Danuta Młoźniak 15:20, 28 gru 2011

Oczywiście Łucjo, błędy to ludzka rzecz. Każdy je popełnia, ważne, aby wyciągać odpowiednie wnioski i starać się korzystać także z doświadczenia innych. Po to mamy m.in. także Ogrodowisko, aby się dzielić doświadczeniem z innymi ogrodnikami i cięgle dowiadywać się o czymś, czego nie znamy.

Dlatego tak cenne są rady płynące z wiedzy praktycznej.

Gabriela Jędrys 16:07, 28 gru 2011

Dziękuję za artykuł i przede wszystkim za piękne zdjęcia, których w Działkowcu z oczywistych względów nie ma aż tyle, a które dla mnie są inspiracją, bo właśnie taki ogród buduję - nieustająco:)

Pszczelarnia 21:36, 28 gru 2011

Danusiu, dziękuję raz jeszcze za znakomity artykuł. Nawet o kamieniach do wygrzewania się gadów i płazów pamiętałaś. :) I różnorodność oraz mnogość gatunków.

Barbara Krajewska 23:09, 28 gru 2011

Bezsprzecznie, ogrody naturalne są piękne i miłe dla oka. Stałe obcowanie z fauną je zamieszkującą uwrażliwiają, uczą. Ale ogrody te są trudne do stworzenia a tym bardziej do utrzymania ich w stale zadowalającym stanie. To ogrody dla osób dysponujących sporym czasem i o znacznej powierzchni:) Danusiu, artykuł interesujący i zachęcający do tworzenia takich enklaw, że o galerii cudnych zdjęć nie wspomnę:)

Dzidka 19:22, 29 gru 2011

Oglądam, podziwiam i znowu powracam. Przyznaję, że styl ten jest mi bardzo bliski.

Pluszakowa 21:24, 08 kwi 2016

Mi też ten styl odpowiada tylko nie przy moim metrażu...