Iford Manor w hrabstwie Wiltshire, w pobliżu miasta Bath, słynie z pięknego włoskiego ogrodu położonego w dolinie rzeki Frome. Odwiedziłam go w czerwcu. Dom, a właściwie dwór jest zbudowany w malowniczym, choć trudnym położeniu, bo na stromym wzgórzu z widokiem na dolinę. Ma XVIII-to wieczną fasadę i wchodzi się do niego przez utwardzony dziedziniec.

Ogród Peto Garden ma powierzchnię około 1,2 hektara i został zaprojektowany przez architekta krajobrazu i ogrodnika Harolda Ainsworth Peto, który mieszkał tu od 1899 do 1933 roku, pracując w ogrodzie cały czas. Podczas licznych podróży zgromadził wiele architektonicznych elementów sztuki włoskiej, francuskiej i hiszpańskiej. Ogród jest w nienagannym stanie, ma ciekawe położenie i posiada unikalne osie widokowe, tarasy, schody, zbiorniki wodne i posągi oraz fantastyczne widoki na dolinę. W 1998 roku przyznano mu zaszczytną nagrodę "Ogród Roku".

Harold Peto zawsze był aktywnym podróżnikiem i w 1898 roku odwiedził Japonię, co miało głęboki wpływ i owocowało utworzeniem ogrodu japońskiego. Na stromym nasypie umieszczono tam rzeźbę Buddy.

Przeważający styl ogrodu Peto przypomina stare ogrody włoskie, gdzie główną rolę grają mocne formy, tutaj elementy architektoniczne - kanały, pawilony, pergole, rotundy i bogactwo klasycznych rzeźb oraz smukłe cyprysy, natomiast mniejsze znaczenie mają kwiaty - to odróżnia styl Harolda Peto.

Najważniejsza dla niego jest struktura i architektura ogrodu. Ogród przypomina ogromną teatralną scenę. Jednak widać tutaj zgodną próbę połączenia ogrodnictwa formalnego z ogrodnictwem krajobrazowym. Wszędzie w ogrodzie w pobliżu domu pną się bujne wisterie chińskie, łączące ogród z architekturą. Zauważyłam też krzewy o nazwie Ceanothus i Choisya, Phillyria latifolia, Cupressus sempervirens, Bupleurum fruticosum, Romneya coulteri, mnóstwo różnych bylin z liliowcami, lawendą i liliami na czele oraz wszystkim znane, starannie przycięte bukszpany, bez których ogród włoski by nie istniał. Stare budynki, kolumnady i schody połączone z roślinnością, prowadzą umysł w stronę przeszłości. Tego nie mogą uczynić ogrody wypełnione jedynie kwiatami.

Szerokie, kamienne schody prowadzą nas na początku do basenu z liliami wodnymi, otoczonego kamiennymi kolumnami, gdzie na cokołach ustawione zostały posągi jeleni z brązu. Jelenie są kopiami brązów znalezionych w Pompejach. Naprzeciw niego, na zachodnim brzegu tarasu Peto zbudował ze zwietrzałego kamienia loggię o nazwie "La Casita". Jest to wąski pawilon z trzema wnękami, podzielony marmurowymi kolumnami.

Następnie docieramy do wielkiego tarasu. Są tam dwa kamienne sarkofagi oraz rzeźby, a wszystko przeplatają bujne agapanty, dzwonki i róże. Po kolumnadach wspinają się girlandy róż i powojników. Widzimy posągi Romulusa i Remusa - to wspaniały kolejny element w tym ogrodzie. Kolejnymi ciekawymi posągami są kamienne XVIII-to wieczne psy, z których jeden się drapie. Patrząc z tarasu widzimy wspaniałe widoki na rozległe wzgórza i rzekę z kamiennym, starożytnym mostem u podnóża domu.

Końcowym budynkiem ogrodu jest klasztor w dalekowschodnim stylu, którego wejścia strzegą dwa XIII - to wieczne lwy. Mury budynku zdobią rzeźby i fragmenty antycznych detali przywiezionych z licznych podróży.

W ogrodzie jest mnóstwo małych elementów wodnych, rozsianych w różnych miejscach, rzygacze, posągi stojące w wodzie, mały lew z brązu. Każdego roku odbywają się imprezy muzyczne pod nazwą Iford Arts Festival, opera i jazz.

Przechadzamy się z zachwytem wśród uroczych tarasów i chłoniemy zapierające dech w piersiach widoki. Gdziekolwiek się zwrócimy - lecą motyle, roje motyli. Ten ogród to absolutny klejnot, ciekawy, intrygujący i inspirujący.

Fot. Danuta Młoźniak - Gardenarium