Trójskrzyn pstry czyli Codiaeum to atrakcyjna i kolorowa roślina egzotyczna do mieszkań i oranżerii, spotykana w różnorodnych, energetycznych odcieniach żółtego, pomarańczowego, czerwonego lub brązowego, w większości z ciekawym unerwieniem. Znakomicie zdobi nasze mieszkania, pod warunkiem, że powietrze będzie nawilżane, ponieważ nie cierpi suchego środowiska.

Często jest sprzedawany pod handlową nazwą "kroton", jednak nazwa ta jest nieprawidłowa, bo kroton to całkiem inna roślina, także z rodziny wilczomleczowatych (Euphorbiaceae), do których trójskrzyn również się zalicza. Jest rośliną trującą, może powodować wysypkę..

Charakterystyka

Nazwa botaniczna Codiaeum została trójskrzynowi nadana w 1824 roku. Znanych jest 6 gatunków trójskrzynu. W naturze te kolorowe rośliny rosną w rejonie południowo-wschodniej Azj, Malezji, Bali, Pacyfiku, Indii, Malezji, na terenie Papui-Nowej Gwinei, Filipin, w Australii i Polinezji.

Częste krzyżowanie spowodowało wyhodowanie barwnych odmian, które są sprzedawane na całym świecie jako rośliny doniczkowe o ozdobnych, skórzastych, lśniących liściach. Jedne są jajowate, inne wąskie i podłużne, ciekawie pofalowane lub powycinane, marszczone lub klapowane.

Podstawowym kolorem jest zieleń, z dodatkiem białego, fioletowego, pomarańczowego,żółtego, czerwonego, a nawet różowego. Te dodatki są w postaci plam, żyłek lub obrzeżenia liścia. Tutaj liście grają pierwsze skrzypce.

Kwiaty wyróżniamy męskie i żeńskie, ale nie mają żadnego znaczenia ozdobnego, chociaż podobno słodko pachną i są podobne do gwiazdek. Kwiaty męskie mają dużo pyłku. Kwiaty żeńskie są jeszcze skromniejsze. Ich kolor określę jako kremowy.

Warunki uprawy i pielęgnacja

Trójskrzyn lubi ciepło, nie znosi spadków temperatury zimą poniżej 13 stopni. Jeśli ta granica zostanie niebezpiecznie przekroczona, roślina zrzuca liście, a nawet zginie. Nie znosi też przeciągów.

Lubi dobre oświetlenie, a takie warunki zapewniają zachodnie lub wschodnie okna, pod warunkiem, że słońce nie będzie operować bezpośrednio. Jeśli tak się stanie, liście mogą blednąć, a nawet stracić kolor.

Nie przepada za upałami, dobrze rośnie w umiarkowanej temperaturze około 20 stopni zimą, a latem nie więcej niż 25 stopni. Konieczne jest zraszanie wodą codziennie. Wtedy nie traci liści. Lubi stale wilgotne podłoże.

Od wiosny (marzec) będzie się domagać większych dawek wody, a jeśli okaże się, że korzenie przerosły podłoże, należy je przesadzić do lekko kwaśnej gleby. Toleruje też odczyn obojętny. Podłoże powinno być lekkie i przepuszczalne. Może to być mieszanka ziemi uniwersalnej z dodatkiem kwaśnego torfu i perlitu, albo mieszanka o nazwie Conitorf, przeznaczona do iglaków.

Dobrze reaguje na nawożenie nawozem wieloskładnikowym dwa razy w miesiącu do roślin ozdobnych z liści, rozcieńczonym o połowę mniej niż normalnie.

Choroby i szkodniki

Podstawowym problemem jeśli chodzi o szkodniki są tarczniki, wciornastki i wełnowce, które atakują głównie zimą, gdy jest zbyt suche powietrze, a rośliny są osłabione. Należy obserwować wygląd liści, zaglądać pod spód liścia. Jeśli zauważymy małe tarczki, albo delikatne oprzędy od spodu, konieczny będzie oprysk, bo zaatakowane liście stracą swoje walory i będą opadały..

Z chorób wymienię antraknozę, która charakteryzuje się brązowymi plamami na liściach. Chorobę zwalczamy opryskiem preparatem Biosept lub Topsin.

Rozmnażanie

Trójskrzyny mają kwiaty sterylne i nie zawiązują nasion. Pozostaje rozmnażanie wegetatywne przez sadzonki cięte skośnie, potraktowane ukorzeniaczem i umieszczane w podłożu. Mieszanka do ukorzeniania powinna być lekka - 50% torfu, 50% perlitu, co pozwala szybciej ukorzenić się. Temperatura minimalna wynosi 22 stopnie i powyżej.

Sadzonki umieszczamy na głębokości około 3-4 cm. Przykrywamy folią i ustawiamy w lekko zacienionym miejscu. Rośliny tworzą dobry system korzeniowy po około 3 miesiącach.

Innym sposobem jest ukorzenianie sadzonek w wodzie.

Najpopularniejsze gatunki i odmiany

Istnieje kilkaset odmian, w zależności od kształtu i koloru oraz unerwienia liści. Strona do rozpoznawania odmian jest tutaj

Najbardziej atrakcyjne to:

• 'Iceton' bardzo ciekawe liście, rozświetlone
• 'Mona Lisa'
• 'Crispum'
• 'Petra'
• 'Majesticum'
• 'Dark Red Dust' o ciekawie powycinanych liściach z dużą domieszką czerwieni i żółtego
• 'Hoocerianum' o cienkich, poskręcanych liściach
• 'Mrs. Iceton Red' o prawie czarnych liściach
• 'Punctatum' o przewadze żółtego

Zastosowanie

W klimacie tropikalnym rośnie na zewnątrz i służy do dekoracji patio. W chłodniejszych rejonach traktowana jest jako roślina doniczkowa i może być uprawiana w mieszkaniach, ciepłych werandach i szklarniach. Nie osiąga z reguły większych rozmiarów niż 150 cm. W naturze wyrasta wyżej.

To idealna roślina dla początkujących ogrodników, Wymaga tylko minimum troski i zraszania, a odwdzięczy się niesamowitymi, unikalnymi liśćmi i długowiecznością. Walory kolorystyczne oceńcie sami na podstawie zdjęć.

Fot. Danuta Młoźniak - Gardenarium