Historia obeliska sięga czasów babilońskich. Był on początkowo używany jako sposób pomiaru czasu. Pomysł wykorzystania do podpierania roślin w ogrodzie powstał dużo później.

Obelisk kratkowany jest ażurową wieżą wykonaną zazwyczaj z drewna lub kutego żelaza, która oferuje wsparcie dla wspinających się roślin. Są one dostępne w szerokiej gamie stylów, kształtów i kolorów i dodają nieco dramatyzmu i urody każdej roślinie, która na nich rośnie. Podpory potrzebne są roślinom o długich lub wiotkich pędach, które same nie będą w stanie utrzymać się w pionie, nie pokładając na glebę.

Wielki urok klasycznego ogrodu angielskiego i nie tylko polega na stosowaniu pnących róż. Żeby to jednak było możliwe, muszą się one po czymś wspinać. Obeliski ogrodowe dla róż i innych pnączy pozwalają roślinom swobodnie rosnąć, zapewniając wysokość i strukturę. Oprócz róż, na obeliskach doskonale wyglądają powojniki (Clematis), jednoroczne powoje, winorośl, wisteria, wiciokrzew, bluszcz, pnąca fasola oraz pachnący groszek.

Taki obelisk zwykle ma wysokość od 90 do 210 cm. Ogrodnicy często uważają, że im wyższa podpora, tym bardziej uderzający i żywy będzie efekt. Jednak trzeba także zwrócić uwagę na jej stabilność. Wznosząca się ku niebu konstrukcja, zapewnia optymalną ekspozycję roślin kochających słońce, umożliwiając im dostęp do maksymalnej ilości światła, dzięki czemu doskonale rosną i obficie kwitną.

Trwałość obelisku

Wiele obelisków obecnych na rynku ogrodniczym wykonanych jest z przeplatających się, drewnianych listew, najczęściej w kształcie stożka lub ostrosłupa, a nawet piramidy. W Anglii najczęściej używanym do tego celu rodzajem drewna jest cedr, uważany za bardzo solidny i trwały. U nas najczęściej używa się drewna sosnowego, świerkowego lub modrzewiowego.

Silniejszą i trwalszą alternatywą dla drewna jest kute żelazo. Taki obelisk trzyma się mocno w ziemi i w przeciwieństwie do standardowych konstrukcji, nie musi być prosty w formie. Podczas jego tworzenia pręty mogą być gięte i zakrzywione w różne imponujące wzory. Mogą mieć kształt cylindryczny, okrągły, prostokątny, sześciokątny, można zastosować motywy kwiatów, liści i inne wzory.

Pozostawiamy je "zardzewiałe" lub malujemy proszkowo na konkretną barwę (czarną matową, brązową, kremową, niebieską itp), aby im zapewnić długowieczność. Ponieważ obeliski mogą stworzyć przyciągający wzrok efekt nawet bez roślin, powinny stać w ogrodzie przez cały rok.

Zalety obelisku

Ogrodowy obelisk stanowi element widoczny z wielu części ogrodu, szczególnie piękny, gdy wspinają się po nim i kwitną róże. Także w ogrodzie warzywnym, użyty dla wsparcia pomidorowych krzewów, ogórków, melonów lub fasoli nie będzie wyglądał gorzej. Uprawiając warzywa ponad glebą, powodujemy, że nie mają one z nią kontaktu, zmniejsza się ryzyko gnicia i wystąpienia chorób z powodu lepszej cyrkulacji powietrza, jednocześnie zwiększają się plony. Same plusy. Ostatnio na całym świecie wzrosła popularność wierzbowych obelisków do uprawy pnączy w domu.

Korzystanie z filarów lub kolumn jako podpór dla róż (tzw. "pillaring") sięga minionych wieków. Były one centralnym punktem, wokół którego owijały się gałązki róż. Poprzez to stawały się bardziej poziome niż w przypadku wspinania pionowego. Ta technika poziomego oplatania powoduje tworzenie większej ilości stożków wzrostu, a co za tym idzie - obfitsze kwitnienie. To najważniejsza zaleta, a ponadto kwiaty róż są na poziomie wzroku i także na tle nieba. Można je bez przeszkód wąchać i podziwiać. Pisała o tym w 1902 roku Gertrude Jekyll w swojej książce o różach.

Usytuowanie obelisków w ogrodzie

Obeliski możemy stosować zarówno pojedynczo jak i w grupach. Umieszczamy je na rogach, przy ścieżkach, obok bramy lub drzwi wejściowych. Mają za zadanie wyeksponować roślinność, podkreślić strategiczne miejsca w ogrodzie, zacieniać konkretne rośliny lub być samodzielnymi elementami ozdobnymi ze względu na styl lub widoczny kolor. Obeliski są cudowne same w sobie.

Materiały do wykonania obelisku

Powinny być trwałe, gdyż będą służyć wiele lat. W przypadku metalowych - dobrze byłoby używać prętów a nie rur. Rury szybko tracą swą wytrzymałość. Powinny być ocynkowane i pomalowane na dowolny kolor.

Drewno zabezpieczamy przed działaniem wody, wpływów atmosferycznych i grzybów. Najmniej trwałe są gałązki wierzbowe (wiklina). W zasadzie nie da się ich zabezpieczyć, ale zaletą jest niska cena i łatwość wykonania, nawet własnoręcznie. Mają bardzo atrakcyjny, naturalny wygląd, doskonałe dla mniej ekspansywnych pnączy, pasują w ogródku wiejskim i w donicach. Niewielkim zabezpieczeniem może być malowanie, ale nie do każdego ogrodu to pasuje.

Najbardziej trwałe będą obeliski z kamienia, szkła a nawet luster. To coś specjalnego dla posiadaczy nowoczesnych ogrodów. Po tych obeliskach raczej nie będą się pięły rośliny - będą one dekoracyjne jako mocna forma, a w lustrzanych odbiją się promienie słońca i rośliny rosnące w sąsiedztwie.

Istnieje więc również wiele innych powodów przemawiających za pionowym ogrodnictwem, które nie mają nic wspólnego z maksymalizacją ogrodowej przestrzeni. istnieje też wiele innych pomocniczych elementów i podpór, które ogrodnik może wykorzystać, ale o tym napiszę w kolejnych artykułach.

Podobne artykuły:

• Podpory naturalne dla roślin

• Podpory dla roślin - łuki, kraty, pergole

Fot. Danuta Młoźniak - Gardenarium

Kopiowanie zabronione