Achillea czyli krwawnik to moje odkrycie ostatnich dwóch lat. Po raz pierwszy zwróciłam na nie uwagę w ogrodzie angielskim Wollerton. Miały niespotykany, terrakotowy kolor. Tak też nazywała się ta odmiana, 'Terracota'.

Chociaż nie wszystkim krwawniki się podobają, bo można je w naturze uznać za chwasty, to jednak za sprawą nowych, atrakcyjnych kolorystycznie odmian, zachwycają i już.

Te piękne rodzime kwiaty w kolorze białym wyglądają z daleka jak małe płatki śniegu. Często je widać w stanie dzikim na poboczach dróg lub na skraju zaniedbanych sadów. Te rośliny polecam początkującym, bo są niezwykle łatwe w uprawie.

Charakterystyka krwawników

Pochodzą z rodziny astrowate. Mają aromatyczne, delikatne, pierzaste, "paprociowe" listki, tworzące gęstą matę i dopiero gdy wypuszczą kwiaty, stają się trzykrotnie wyższe. Talerzowate kwiatostany w kolorach białym, żółtym, różowym, pomarańczowym i czerwonym górują na rabacie, tworząc idealny, pastelowy lub wyrazisty i mocny dodatek wśród innych kwiatów.

Osiągają 60, a nawet 80 cm wysokości i kwitną od połowy, do końca lata, a nawet do pierwszych przymrozków. Jeszcze teraz można podziwiać ich delikatne kwiatostany. Mają silny, słodki zapach, podobny do chryzantem.

Krwawników jest około 120 gatunków, większość pochodzi z Europy (także z Azji północnej i zachodniej oraz Ameryki Północnej), ale do ogrodu polecam krwawnik pospolity (Achillea millefolium) w odmianach ogrodowych.

Warunki uprawy i pielęgnacja

Krwawnik pospolity dobrze rośnie w suchej, bogatej w próchnicę glebie, ważne - nie kwaśnej. Nie znosi gliny, ponieważ zbytnio trzyma wilgoć, a to szkodzi krwawnikom. Nie lubi też zbitych gleb, woli takie zaprawione kompostem.

Krwawnik kocha słońce i dopiero wtedy znakomicie kwitnie i rozrasta się. Może być nawet uznawany za roślinę inwazyjną, ponieważ szybko się rozprzestrzenia przy pomocy rozłogów. Nawet, gdy już przekwitnie nieźle wygląda i nie szpeci.

Po przekwitnięciu kwiatostany należy ściąć. Pędy zostawiamy na zimę, a wiosną koniecznie je przycinamy. Co 3-4 lata rośliny odmładzamy w celu utrzymania zdrowego wyglądu.

Rozmnażanie

Krwawniki rozmnażamy przez podział kęp. Najlepszy czas, aby podzielić rośliny to wczesna wiosna czyli u nas kwiecień.

Możliwe jest także rozmnażanie z nasion. Jeśli sami je zbieramy, czekamy, aż kwiatostany będą całkowicie suche. Wycinamy je, przechylamy kwiatem do dołu i umieszczamy w papierowej torebce. Wyschnięte, same opadną.

Kiełkują łatwo o każdej porze roku, aby tylko było ciepło od 18 do 25 °C. Nasiona wysiewamy do skrzyneczek lub doniczek na powierzchnię gleby, nie przykrywamy, gdyż wymagają światła. Inni ogrodnicy z kolei zalecają leciutko przykrywać. Nasiona kiełkują w ciągu 5 do 10 dni. Kiedy mają pierwsze liście właściwe, pikujemy do małych doniczek. Gdy ładnie wyrosną, sadzimy na miejsce stałe.

Najpopularniejsze odmiany A millefolium

• 'Cassis' posiada rzadki, porywający, wiśniowy kolor. Dobrze pasuje do kwiatów delikatnie żółtych
• 'Lilac Beauty' ma kwiaty w kolorze liliowo-fioletowym, delikatne
• 'Red Velvet' wyróżnia się krwistą czerwienią jak rubinowy naszyjnik
• 'Terracotta' początkowo jest pomarańczowa, aby potem stać się kremową, niczym biskwitowe ciasteczka. Ta odmiana idealnie pasuje do ostnicy delikatnej, jest po prostu zjawiskowa w tym zestawieniu
• 'Credo' jest delikatnie kremowa
• 'Walther Funcke' ma rdzawo-pomarańczowy kolor

Choroby i szkodniki

Choroby w zasadzie nie występują (ewentualnie możliwy mączniak), natomiast groźne mogą być ślimaki, które objadają liście. Możliwe także kolonie mszyc. Krwawnik uważany jest za roślinę odstraszającą szkodniki.

Zestawienia i zastosowanie

Krwawniki grają pierwsze skrzypce latem, są doskonałe na rabaty bylinowo-trawiaste typu preriowego, gdyż dodają delikatnej tekstury, zwłaszcza z dodatkiem traw. Ładnie wyglądają w ogrodach skalnych lub takich w naturalistycznym stylu. Zachwycają oszronione.

Dodatkową zaletą jest wabienie pszczół i motyli (są bogate w nektar). Kwiaty przyciągają pożyteczne owady, w tym biedronki i pasożytnicze osy, które polują na szkodniki ogrodowe, w szczególności mszyce. Mrówki nie lubią ich zapachu.

Niektóre gatunki, np. krwawnik pospolity i krwawnik kichawiec mają własności lecznicze jako środek hamujący krwawienie. Podobno drobno posiekane liście dodaje się do sałatek lub na kanapki. Dodają przyjemnego, ostrego smaku. Liście krwawników to dobry aktywator kompostu, przyspieszają rozkład materii organicznej.

Gatunki najczęściej uprawiane: Achillea obscura, Achillea nana, Achillea ptarmicifolia, Achillea ptarmicoides, Achillea clavenae, Achillea tomentosa, Achillea filipendulina, Achillea compacta.

Krwawniki, jak już wspomniałam idealnie pasują do traw np. Anemanthele lessoniana, ziół, w tym do fioletowo kwiatnącego Origanum laevigatum 'Herrenhausen', trzcinnika (Calamagrostis × acutiflora 'Karl Foerster'), ciemnoniebieskiej szałwii (Salvia nemorosa 'Caradonna'). jarzmianek (Astrantia major 'Claret'), bylicy (Artemisia ludoviciana), jeżówek (Echinacea purpurea), werbeny patagońskiej (Verbena bonariensis), śmiałka (Deschampsia cespitosa 'Goldtau'), pysznogłówki (Monarda didyma), orlików (Aquilegia), bodziszków (Geranium), funkii (Hosta), trytomy (Kniphofia uvaria).

Idealnym towarzystwem jest też Stipa tenuissima. Ostatnio zestawiałam je właśnie z tą delikatną trawą i wilczomleczem np. odmiany 'Paprika' lub 'Rudolph'. Proponuję także jako towarzystwo jesienne bylinowe astry. Możliwości jest bardzo wiele.

Fot. Danuta Młoźniak