Ściółkowanie w ogrodzie jest jedną z najważniejszych spraw jeśli chodzi o zdrowotność gleby i ochronę przed nadmiernym rozwojem chwastów. Oszczędzamy także wodę do podlewania, bo ochroniona grubą warstwą ściółki gleba tak nie paruje i rośliny mogą do woli korzystać.
Ściółka chroni także przed erozją, mrozem oraz nadmiernym ogrzewaniem gleby, wzbogaca ją w cenną próchnicę.
Mulczowanie nie musi być drogie, bo ściółkę można nawet samemu wyprodukować robiąc po prostu kompost. Inne dobre materiały to kora mielona, kompostowana, kamyczki, a nawet węgiel brunatny.
Rodzaje ściółek ogrodowych
Ściółki możemy podzielić na dwie grupy: organiczne i nieorganiczne. Do organicznych zaliczamy: korę, kompost, igliwie, liście, skoszoną trawę, trociny, zrębki drewniane, łuski kakaowe, węgiel brunatny, pociętą słomę, szyszki. Większość z nich będzie miała odczyn lekko zasadowy (powyżej pH 7), natomiast igły sosnowe, świeża kora sosnowa czy dębowe liście spowodują obniżanie pH w glebie.
Kora należy do najpopularniejszych materiałów do ściółkowania. W sprzedaży spotykamy głównie korę sosnową o różnych frakcjach: grubą, średnią i mieloną. Ważne, aby była w miarę jednolita, bez śmieci i gałązek, najlepiej przekompostowana, wtedy nie zawiera szkodliwych substancji.
Najważniejsze zalety kory sosnowej to pozytywne walory estetyczne, wolno się rozkłada, wzbogaca glebę w próchnicę, poprawia strukturę gleby i najważniejsza zaleta to hamowanie rozwoju patogenów, głównie grzybów chorobotwórczych.
Kompost to najżyźniejsza ze ściółek i można go stosować w dowolnej ilości, bez obawy przedawkowania. Produkujemy go sami na pryzmie w ogrodzie. W tym artykule podpowiadamy jak prawidłowo kompost wyprodukować.
Ściółka z kompostu jest idealna na rabatach różanych i bylinowych. Może mieć tylko jedną wadę. Jeśli kompostowaliśmy nieprawidłowo chwasty z nasionami, wzejdą one potem na rabatach. Dlatego tak ważne jest niewrzucanie na kompost chwastów z zawiązanymi nasionami.
Igliwie zbieramy z własnego ogrodu jeśli rosną sosny lub świerki. Nadają się one do ściółkowania iglaków, różaneczników oraz azalii i innych roślin wrzosowatych. Pasują do ogrodu o charakterze leśnym, udając leśną ściółkę.
Liście można pozostawiać na rabatach, strząsając je jedynie przed zimą, aby nie zostały na roślinach, zwłaszcza iglastych. Jednak ta ściółka nie jest zbyt popularna, ponieważ wygląda nieporządnie. Liście lepiej wrzucać na kompost i dopiero potem rozrzucać między roślinami.
Skoszona trawa jest bogatym źródłem próchnicy i szybko się rozkłada. Dobrym sposobem jej wykorzystania jest rozkładanie mokrych gazet i sypanie na to trawy. Wtedy szybko pozbędziemy się chwastów. Taki sposób polecam także na zupełnie nowym, zachwaszczonym miejscu, kiedy trzeba je przygotować do sadzenia roślin.
Trociny świeże nie nadają się, bo rozkładając się zabierają azot z gleby. Należy je najpierw przez 3 lata kompostować, polewając lub przesypując nawozami azotowymi, np. mocznikiem.
Zrębki drewniane to pocięte kawałki drewna, które pozyskuje się po przycinaniu drzew i przepuszczeniu gałązek przez rębarkę lub młynek do gałęzi. Rozsypujemy je na rabatach, zwłaszcza pod drzewami. Na rabaty bylinowe nie nadają się, najlepiej je oddzielnie kompostować podobnie jak trociny. Długo się rozkładają.
Łuski kakaowe można zdobyć w fabryce czekolady. Są estetyczne, lekkie, o jednolitym kolorze i mają ładny zapach. Jednak nie są popularne w stosowaniu, ponieważ nie można ich wszędzie kupić. Poza tym są lekkie i rozwiewa je wiatr.
Węgiel brunatny staje się coraz bardziej popularny, ponieważ zaczyna pojawiać się w sprzedaży. Jest dostarczany przez kopalnie w formie drobnych kawałków albo miału węglowego. Ma jednolity, czarny kolor i bardzo ładnie wygląda, zwłaszcza wśród ozdobnych traw. Ma odczyn obojętny i trudno się rozkłada, więc nie trzeba go tak często uzupełniać jak inne ściółki.
Pocięta słoma ma znaczenie głównie przy ściółkowaniu truskawek. Skutecznie izoluje wrażliwe na wilgoć owoce i powoduje, że się nie brudzą. Słomiane "podkładki" służą także izolowaniu owoców dyni lub kabaczków, które leżą na ziemi i mogą gnić.
Szyszki należą do bardzo atrakcyjnych ściółek jeśli chodzi o ich wygląd, jednak nie izolują gleby tak dobrze, jak drobnoziarniste, inne ściółki.
Do ściółek nieorganicznych zaliczamy: kamyki, pokruszone cegły, metalowe odpadki, kawałki szkła i pozostałe materiały nieorganiczne.
Kamyki i tłuczeń to jedna z najpopularniejszych po korze ściółek. Są często stosowane w ogrodach skalnych, żwirowych i preriowych. Doskonale pasują do traw i bukszpanowych czy cisowych topiarów.
Pokruszone cegły, dachówki, szkło nie mają dużego znaczenia w mulczowaniu i są używane sporadycznie i amatorsko. Ciekawie wyglądają, bo dają nietypowy kolor. Można takie kompozycje dodatkowo uatrakcyjnić, sadząc rośliny o kontrastowym zabarwieniu liści i kwiatów.
Zasady ściółkowania
Ściółkę rozkładamy o każdej porze roku, nie ma tutaj specjalnych terminów. Najlepiej, aby warstwa miała przynajmniej pięć, dziesięć centymetrów grubości. Korzystne jest ściółkowanie wiosenne lub po posadzeniu i podlaniu roślin. Ściółkę co jakiś czas uzupełniamy.
Szkodliwe jest zbyt grube ściółkowanie (powyżej 12 cm), zwłaszcza na obwodzie pni drzew, ponieważ może doprowadzić, zwłaszcza na glebach wilgotnych i gliniastych, do opieńkowej zgnilizny korzeni. Przed zimą mogą się pod grubą ściółką próbować schronić gryzonie, które powodują znaczne szkody.
Pod ściółką toczy się bogatsze życie organiczne, bo stała temperatura i wilgoć temu sprzyja. Gleba wzbogaca się w składniki odżywcze, ma lepszą wentylację, a rośliny lepsze właściwości absorpcyjne i wszyscy na tym korzystają. Dlatego bardzo zachęcam do pożytecznego ściółkowania. Zdrowa gleba = zdrowe rośliny.
Zamiennikiem stosowania ściółki jest sadzenie w dużych ilościach roślin okrywowych tak, aby szczelnie pokryły glebę.
Fot. i tekst - Danuta Młoźniak - Gardenarium
Kopiowanie zabronione
Świetny artykuł, właśnie takich informacji mi ostatnio bardzo brakowało :D Wszystko w jednym miejscu i dokładnie opisane :)
Popieram taką tematykę.Dzięki ściółce pielęgnacja ogrodu przestała być dla mnie morderczą pracą (chwasty), a stała się przyjemnością. Pod borówki użyłam igieł modrzewiowych z poprzedniego sezonu. Jako ściółka nie są może piękne, ale bardzo skuteczne.
Danusiu, gdzie można kupić węgiel brunatny? Widziałam taką ściółkę w jakiejś gazecie ogrodniczej, bosko wygląda:) Szukałam w necie, ale bez rezultatu (a nie chcę kupić kilku ton;) Jakbyś coś wiedziała, daj proszę znać:) Artykuł super, jak zwykle:)
W Bełchatowie, w kopalni węgla brunatnego.
Dzięki, Danusiu, dzwoniłam kiedyś, ale nie chcieli ze mną rozmawiać (blisko mam). Ale może coś się zmieniło i sprzedają na worki? Pozdrawiam:)
Świetny artykuł, wszystko w pigułce.
Chciałabym pozbyć się chwastów w ogrodzie i spodobał mi się ten pomysł z gazetami i trawą. Jeśli wyściółkuję w ten sposób teren we wrześniu i pozostawię do wiosny czy to coś pomoże?
Oczywiście, że pomoże, chwasty powinny być skrócone (skoszone, ułamane) aby nie były zbyt wysokie. Wiosną będzie próchnica na rabatach.
Danusiu, ale czy tej skoszonej trawy mi nie wywieje? Chciałabym pozbyć się chwastów wzdłuż ogrodzenia (miejsce pod sadzenie żywopłotu), ale u nas bardzo wieje. I czy dobrze rozumiem, że dopiero na wiosnę będę mogła sadzić nowe rośliny?
Jeśli będzie gruba warstwa minimum 5 cm to nie wywieje. Sadzenie na wiosnę bo jak teraz sadzić, trzeba najpierw chwasty wytępić.
Pozwolę sobie na negatywny komentarz do ściółkowania. Uwaga na to, co siedzi w ściółce! A z tym bywa różnie... Ostatnio robale z kory workowanej wylazły, przegryzły worek i obgryzły lakier z drzwi - niby niewiarygodne ale prawdziwe. Doradzam użycie Previcuru do kompostu.
Podoba mi się pomysł z gazetami i trawą. Oczyszczę sobie tą metodą następną część ogrodu. Mam sporą część wyściółkowaną korą, sprawdza się bardzo dobrze.
Czy zaleca się pod ściółke położenie agrowlokniny?
Absolutnie nie, nigdy jej nie polecałam, a nawet zabraniałam stosować, wystarczy sama ściółka i pielenie w pierwszym roku. No i oczywiście odpowiednie przygotowanie gleby pod rabaty.
Mamy na forum obszerny wątek w dziale "Ogród" p.t. "Mata przeciw chwastom". Są zdjęcia i przykłady z ogrodów naszych forumowiczów.
wielkie dzięki ;)
Czy gałązki sekwoi można wykorzystać do ściółkowania tuj?
Mam pytanie, gałązki sekwoi czy metasekwoi?
Raczej nie, one trudno się rozkładają. Powinny być najpierw kompostowane, ale nie polecam ich jako ściółkę. Można nimi okrywać wrażliwe karpy bylin przed zimą, a wiosną zbierać je z rabat.
Sam nie wiem czy to sekwoja czy metasekwoja. Drzewo jest już stare i jak co roku zaczęło zrzucać gałązki więc pomyślałem że je wykorzystam. Ale teraz już wiem że na ściółkowanie nie jest wskazane. Dziękuję za odpowiedź
Skoszona trawa rzeczywiście nadaje się jako ściółka? Nie będzie negatywnie działać na rośliny? Jak grubo można ją stosować? Nie chodzi mi o rozkładanie gazet i pozbywanie się chwastów, ale tylko o zwyczajne ściółkowanie.
Nadaje się tylko nie jest najlepszym z rozwiązań, nie może być zbyt gruba (2-3 cm) i nie może być w ogrodzie reprezentacyjnym bo nieprzyjemnie pachnie.
A czy ma znaczenie stan świeżości trawy (sucha/mokra)? Nie ma obawy o choroby grzybowe (iglaki np. świerki, tuje, cyprysiki)?
A czy ma znaczenie stan świeżości trawy (sucha/mokra)? Nie ma obawy o choroby grzybowe (iglaki np. świerki, tuje, cyprysiki)?
Lepiej nie syp pod iglaki, to raczej nadaje się do warzywników albo na puste rabaty. Pod iglaki posyp lepiej korę sosnową, przekompostowaną przede wszystkim i będzie estetycznie.
Dodaję do ulubionych.
Jak czyścić ściółkę z drobnej kory sosnowej pod dużymi krzewami liściastymi? Czy może nie warto jej tam w ogóle stosować?
Mam na myśli padające jesienią liście
Przejść i zebrać ręcznie, albo lekko zgrabić pazurkami (wachlarzykiem z dłuższą rączką) i zebrać do worka.
Pani Danusiu, jak postępować z korą ubiegłoroczą która nie wygląda zbyt estetycznie?? Czy zebrać i nasypać nowej czy też można na starą korę wysypać świeżą?? Czy jest wogóle sens wybierania kory??
Kory nie wybieraj, ona się rozkłada. Jeśli jest spłowiała i źle wygląda, przerusztuj rabatki pazurkami czy grabkami i dosyp świeżej kory cienką warstwę.
Kolejny pomocny artykuł, dodaję do obserwowanych.
Zapisuję sobie. Danusiu, dziękuję za artykuł :) Jadę dzisiaj na skup po gazety.
Kochani! Chyba mi ta skoszona trawa pleśnieje na rabacie :( Z wierzchu nic nie widać, ale po rozgarnięciu, pod spodem jest biała. Co z tym zrobić? Dawałam cienką warstwę, zawsze było gazety widać. Podpowiedzcie coś proszę.
Czy trociny zakwaszają glebę? Czy ma znaczenie z jakich drzew są te trociny? ( iglaste, liściaste?
Super artykuł :)
Trociny świeże (zwłaszcza liściaste) nie nadają się jako ściółka, muszą być co najmniej rok kompostowane (wzbogacone nawozem azotowym i zlewane wodą), wtedy wytrącają się z nich szkodliwe substancje fenolowe i garbniki. Poza tym w procesie rozkładu zabierałyby azot z gleby, zubożając podłoże dla roślin.
Trociny przekompostowane nadają się do ściółkowania, mają pH kwaśne, a więc dla roślin kwaśnolubnych możemy je stosować. Dobre są też jako wyściółka truskawek, aby nie brudziły się owoce.
Co do różnicy pH pomiędzy trocinami z drzew iglastych i liściastych - nie wiem.
Chciałbym nowo posadzone tuje i trawy ozdobne zasciolkowac kora. Niestety w pobliżu nigdzie nie ma kompostowanej. Jeżeli użyłabym kory sosnowe swiezej i dodała azofoski żeby nie pozbawić posadzonych roślin azotu to byłoby ok?
Chciałbym nowo posadzone tuje i trawy ozdobne zasciolkowac kora. Niestety w pobliżu nigdzie nie ma kompostowanej. Jeżeli użyłabym kory sosnowe swiezej i dodała azofoski żeby nie pozbawić posadzonych roślin azotu to byłoby ok?
Chciałbym nowo posadzone tuje i trawy ozdobne zasciolkowac kora. Niestety w pobliżu nigdzie nie ma kompostowanej. Jeżeli użyłabym kory sosnowe swiezej i dodała azofoski żeby nie pozbawić posadzonych roślin azotu to byłoby ok?
Nie, ponieważ nawóz wniknie do gleby i może jego nadmiar zaszkodzić roślino. Korę trzeba najpierw kompostować na pryzmie, dopiero taką wykładać na rabatach.
Kora w workach sprzedawana w sklepach ogrodniczych nadaje się, taka świeża z tartaku - nie.
Kora spędza mi sen z powiek od paru dni. .. na opakowaniach w sklepach ogrodniczych na większości nie ma informacji o tym czy jest kompostowana. Czy mogę to jakoś sprawdzić?
Kora kompostowana jest ciemnobrązowa, a mielona to nawet prawie czarna, kora świeża jest jasnobrązowa. To taki najprostszy sposób.
Dobrym sposobem na chwasty ,szczegolnie na świerzych rabatach gdzie jeszcze się zdarzają, jest położenie na ziemi mokrego kartonu /jakiegokolwiek/ a na nim kory.Pozbyłam się w ten sposób powoja i jeżyny.Dodam jeszcze ,bo nie bylo to wyeksponowane w artykule ,ze korę ,podobnie jak każdą inną ściółkę rozrzucamy na MOKRĄ ziemię.A ściólka z trawy ,szczególnie w warzywniku jest świetna.Teraz dodam jeszcze pod nią gazety w "ścieżkach".Dziękuję
Ten sposób jest nam znany i propagowany od dawna na wątku, w którym zwalczamy kładzenie maty przeciw chwastom O mokrych gazetach też już wiemy. Dziękuję za wpis o mokrej ziemi przed ściółkowaniem.
Danusiu na polu po dziadkach mamy wiele lat temu zgarnieta kupe korzeni z oczyszczania terenu. Korzenie calkowicie sprochniay i krusza sie przy dotyku. Czy mozna taki material przemieszac z kora i nim sciolkowac ? Np zywoplot grabowy ?
Ja stosuję drobno pocięte odpady (tzw. słomę) po omłocie ziół. Wygląda to bardzo estetycznie, jak grube igliwie, przez jakiś czas pięknie pachnie, oczywiście zapach zależy od gatunku zioła. Ściólka ta jest "brudna", tzn zawiera duże ilości kurzu, ale stanowi on świetny nawóz. Warto przekompostować też taką słomę by zabić obecne w niej nasiona chwastów, czy samych ziół- ale w bardzo małej ilości. Nie zauważyłem negatywnego oddziaływania na rośliny odpadów z ziół o wyższej zawartości garbników, np. tymianku, czy szałwi. Co ważne nie może być to słoma po obróbce ziół z plantacji nasiennych, bo wyrosnie nam łąka ziołowa, nawet po kompostowaniu.
Pani Danusiu, Czy można teraz próbować ściólkować tekturą i zrębkami żywopłot z thuji(ok200szt) wysokich na 2,2 metra Chodzi o dodatkową ochronę przed suszą. Ziemia klasa VIb, mazowiecki "przepuszczalny piasek" i chcę: A) podsypać agrożelu (20g 200 krotny na drzewko) z odrobiną ziemi(trochę dać do gleby głębiej na ok 7 cm) + trochę mieszać z tym co nacpowierzchni) B) położyć kawałkami tekturę, C) posypać to po wierzchu zrębkami i tym co jest teraz (zeschłe gałązki i listki thuji), D) podlać to potem by tekturą była mokra(czy kłaść mokrą)? Co lepsze?
Jest tych thuji sporo i bardzo je potrzebuje utrzymać w dobrym stanie bo odgradzają drogę sąsiadów do domu i pomagają utrzymać prywatność. Na razie się trzymają ale sporo się przerzedziły i nie mam ochoty lać non-stop pod nie. Pod korzeniami przed sadzeniem(16 lat temu) zakopałem w dołku glinę...