Lawenda po obu stronach żwirowej ścieżki (Chelsea Flower Show) Artykuł został opublikowany w miesięczniku "Twój Ogrodnik" (Wydawnictwo Szarotka) w numerze 09/2010

W ogrodzie często potrzebujemy podkreślić regularny, czy fantazyjny kształt klombu, rabaty, czy otoczyć pojedyncze drzewo w trawniku.

W świecie roślin jednorocznych, dwuletnich, bylin i niskich krzewów jest wiele nadających się do tego celu. Wybierając je do naszego ogrodu, pamiętajmy o podstawowej zasadzie - obwódki powinny być gęste, aby od razu dały wyczekiwany efekt.

Rośliny sadzimy jedna przy drugiej, aby nie czekać aż się zagęszczą, gdyż idea obwódki polega właśnie na tym jednolitym wyglądzie, bez przerw i uschniętych egzemplarzy. Obwódkę powinno być widać z daleka.

Rodzaje roślin obwódkowych

Rośliny jednoroczne (sezonowe) z siewu

Trzeba je wysiewać co roku. Musimy kupić nasiona lub zebrać je z własnego ogrodu jesienią, zapakować w suche torebki i przechować do wiosny. Wadą jest brak miejsca na wysiewy i duża pracochłonność wysiewu, pikowania i sadzenia, zaletą zaś niski koszt zakupu i kolorowe rabaty, długo kwitnące, aż do mrozów.

Żółte bratki jako wiosenna obwódka w KEW Gardens Mieszana obwódka z roślin cebulowych (Holandia)

Przykłady:

  • smagliczka (Lobularia)
  • portulaka (Portulaca)
  • nasturcja karłowa (Tropaeolum)
  • aksamitki (Tagetes)
  • aster chiński (Callistephus)
  • cynia (Zinnia)

Na pierwszym planie bukszpan. W środku zielistka i pelargonie Obwódkowa sałata w różnych kolorach Jednoroczna aksamitka (Tagetes), fot. Michał Młoźniak

Rośliny jednoroczne z rozsady

Mamy dwie możliwości. Pierwsza jest taka, że rozsadę produkujemy sami (wtedy zaoszczędzimy pieniądze), a jeśli nie mamy na to warunków, to wtedy kupujemy rozsadę gotową, którą ogrodnicy wyprodukowali specjalnie dla nas. Koszty są większe niż samodzielne pozyskanie roślin z siewu,

Zalety podobne, kwiaty praktycznie od maja, aż do pierwszych mrozów.

Przykłady:

  • lobelia (Lobelia)
  • żeniszek (Ageratum)
  • szałwia błyszcząca (Salvia splendens)
  • czubatka ubiorkolistna (Brachycome)
  • begonia wiecznie kwitnąca (Begonia semperflorens)

Niezapominajka - roślina dwuletnia Bratki o ładnym odcieniu kwiatów Obwódkami dla pachnących lewkonii są ciemnobrązowe bratki

Rośliny dwuletnie

Samodzielna produkcja roślin dwuletnich trwa długo. W pierwszym roku w czerwcu wysiewamy nasiona i pikujemy siewki do doniczek lub gruntu, a w drugim wysadzamy na miejsce stałe i rośliny kwitną. Dlatego bardziej się opłaci kupić rozsadę. Jest stosunkowo tania (około 2 zł za sztukę) i jeśli kupimy większą ilość, możemy się spróbować nawet targować o cenę.

Przykłady:

  • stokrotka (Bellis)
  • bratek (Viola)
  • lak pachnący (Cheiranthus)
  • niezapominajka (Myosotis)

Żółte bratki jako wiosenna obwódka w KEW Gardens Mieszana obwódka z roślin cebulowych (Holandia)

Rośliny wieloletnie nie zimujące w gruncie

Ta grupa roślin obwódkowych nie należy do łatwych w uprawie. Co prawda można kupić wiosną spore, wyrośnięte rośliny, które nam zakwitną, ale przed dużymi mrozami, lecz po pierwszych przymrozkach trzeba je wykopać, osuszyć, umieścić w skrzyneczkach w chłodnym pomieszczeniu aż do przyszłego roku.

Zimą trzeba sprawdzać, czy nie gniją i nie zasychają. Zdecydowanie jest to najbardziej pracochłonna i kosztowna grupa roślin na obwódki.

Przykłady:

  • karłowe dalie (Dahlia)
  • niektóre chryzantemy (Chrysanthemum)
  • santolina (Santolina)

Obwódka z pierwiosnków Pierwiosnki na tej obwódce już przekwitły. Niedługo zmiana na rabacie. Będą letnie kwiaty

Rośliny cebulowe

Obwódki z bylin cebulowych wykonujemy jesienią sadząc cebule od września do października. Usuwamy pozostałości poprzednich nasadzeń i po przekopaniu i zaprawieniu gleby urodzajną ziemią, umieszczamy cebulki na odpowiednią głębokość (zależnie od gatunku).

Wiosną, kiedy rośliny zakwitną w jednym czasie, efekt będzie spektakularny, co niestety wiąże się ze sporymi kosztami. Pracochłonność takich nasadzeń również jest ogromna. Obwódki z roślin cebulowych najlepiej wyglądają posadzone w jednym gatunku lub kolorze.

Przykłady:

  • krokusy (Crocus)
  • tulipany (Tulipa)
  • narcyzy (Narcissus)

Ciekawa odmiana dąbrówki (Ajuga) Hosta o biało obrzeżonych liściach

Byliny

Zaletą bylin na obwódkach jest ich odnawianie, pojawianie się co roku. Jeśli już raz je posadzimy, przezimują i będą nas cieszyć przez wiele lat. Wadą jest natomiast zdecydowanie krótszy okres kwitnienia, w porównaniu do roślin jednorocznych czy nawet dwuletnich.

Jednak wśród bylin znajdziemy również przykłady roślin ozdobnych z liści, Wtedy kwiaty nie mają decydującego znaczenia, bo będą zdobiły przez sezon głównie kolorowe liście.

Przykłady:

  • dąbrówka rozłogowa (Ajuga reptans)
  • przywrotnik ostroklapowy (Alchemilla molis)
  • dzwonek karpacki (Campanula carpatica)
  • fiołek labradorski (Viola labradoica)
  • zawciąg nadmorski (Armeria maritima)
  • goździk siny (Dianthus gratianopolitanus)
  • żurawka (Heuchera)
  • pierwiosnek (Primula)

A  tutaj tylko ramki z bukszpanu - bardzo intrygujący pomysł Euonymus fortunei "Emerald'n Gold" - krzewinka zimozielona
Bukszpan przycięty w fantazyjne wzory Ilex crenata "Golden Gem" - zimozielony krzew podobny do bukszpanu

Krzewinki

Zdecydowanie polecam tę grupę roślin. W większości są one zimozielone, więc jeśli je posadzimy, uzyskamy efekt również w zimowe dni. Kolorowe liście dają kolor przez cały rok. Wadami są spore koszty roślin, ale raz wydane kwoty opłacają się bez wątpienia.

Przykłady:

  • trzmielina Fortunego (Euonymus fortunei) w odmianach np. "Emerald'n Gold", "Emerald Gaiety" itd.
  • barwinek (Vinca)
  • lawenda (Lavandula)
  • ubiorek wiecznie zielony (Iberis sempervirens)

Krzewy liściaste i iglaste

Należą do najbardziej długowiecznych założeń ogrodowych. Odpowiednio cięte, będą zdobić klomby przez wiele lat. Jedyna wada – wysokie koszty jednorazowe przy zakupie.

Przykłady:

  • berberys (Berberis) – karłowe odmiany np. 'Bagatelle', 'Atropurpurea Nana', 'Kobold'
  • bukszpan (Buxus)
  • tawuła (Spirea japonica 'Golden Princesse')
  • ostrokrzew drobnolistny (Ilex crenata)
  • jałowiec (Juniperus) - karłowe odmiany

Odpowiednie cięcie nada takim obwódkom elegancki i dopracowany wygląd.

Tutaj podobnie, nawet czosnki mogą być użyte na obwódki Konwalnik i przeróżne niskie trawy to dobra propozycja na obwódki

Trawy i turzyce oraz inne rośliny o trawiastym wyglądzie

Typowe trawy nie są zimozielone, ale doskonale wyglądają w obwódkach. Swoją urodę pokazują dość późno, bo dopiero w maju-czerwcu, gdy intensywnie zaczynają rosnąć. Dużo bardziej atrakcyjne są zimozielone turzyce, Liriope i konwalnik. Często mają atrakcyjny kolor, wyróżniający je z daleka.

Przykłady

  • turzyce (Carex)
  • rozplenice (Pennisetum - niskie odmiany)
  • konwalnik (Ophiopogon planiscapus)

Obwódka z macierzanek

Pielęgnacja roślin obwódkowych

Zastosowanie poniższych zasad pozwoli długo cieszyć się pięknym wyglądem naszych roślin obwódkowych:

  • sadzenie roślin gęsto, jedna przy drugiej
  • systematyczne podlewanie, aby nie wysychały i nie tworzyły się przerwy w obwódce (nieestetyczny wygląd)
  • nawożenie co dwa tygodnie nawozami w płynie (nawóz dobieramy zgodnie z wymaganiami roślin). Inne nawozy są do roślin kwitnących, a inne do roślin ozdobnych z liści. Musimy o tym pamiętać i wtedy obwódki będą kwitły obficie.
  • uzupełnianie dziur po zamierających egzemplarzach - jeśli uschnie nam jakaś roślina, powstanie brzydka przerwa, którą jak najszybciej musimy uzupełnić taką samą rośliną.
  • okrywanie na zimę roślin wrażliwych na mróz.
  • w mroźne zimy niektóre rośliny mogą wymarzać (santolina, bukszpan, lawenda). Należy je okrywać stroiszem drzew iglastych (świerk, jodła), albo agrowłókniną. Okrywanie stroiszem dotyczy głównie lawendy i santoliny. Agrowłóknina natomiast jest dobra dla bukszpanu.

Fot. Danuta Młoźniak - Gardenarium

Słowa kluczowe: projektowanie ogrodu, rośliny, rabaty
1 komentarzy:
ada14 22:48, 05 sie 2014

Kilka z powyższych propozycji Danusiu miałam lub mam w ogrodzie i chętnie podzielę się swoim doświadczeniem. Begonia stale kwitnąca sprawdza się super na obwódki. Mam w tym roku wysadzoną pod jabłonią, gdzie stworzyłam okrągłą rabatkę. Akurat do tej części rabatki przed południem dociera słoneczko, dzięki temu kwiaty kwitną i rosną bardzo ładnie. Dąbrówka rozłogowa przez swoją ekspansywność i niestety trudne usuwanie nadmiaru została przeze mnie skreślona z tej listy. Zbyt mocno poszła w głąb rabatki, a ja nie umiałam na tym zapanować. Aksamitka, nawet kwitnące egzemplarze można przesadzać i bardzo dobrze to znoszą. Świetnie pasuje na obwódki, ale jest jedno małe "ale"- ślimaki. Mimo upałów tego lata, wiele aksamitek zostaje zeżartych, niestety. Cynia i aster ślicznie wyglądają jako obwódka na mojej grządce. Mnóstwo barw stanowi mocny atut. W tym roku reorganizuje jedną z rabat i tworzę typową rabatę bylinową. Jako roślinę obwódkową wykorzystałam tu rozchodnik biały. Czy się sprawdzi, ocenię to za rok. Chciałam ułatwić sobie koszenie, ponieważ rabata ma nieregularny kształt. Jest dość niski, więc ostrze kosiarki go nie zetną, martwię się jedynie czy wytrzyma sam przejazd kosiarki. Dodatkowym plusem dla mnie jest szybkie i łatwe korygowanie ilości roślinek, a tym samym szerokości obwódki.