Coton Manor Garden (plan ogrodu) położony jest w Anglii, w hrabstwie Northamptonshire, w miasteczku Coton, kilkanaście kilometrów na północny zachód od Northampton. Miałam okazję zobaczyć to śliczne miejsce w maju ubiegłego roku. Wspaniały ogród, do którego chciałoby się wracać, albo go mieć...

Ogród został założony w latach 20-tych XX wieku, przez dziadków obecnego właściciela Iana Pasleya-Tylera, zatem uprawia go już trzecie pokolenie ogrodników.

Ośnieża karolińska odmiana górska (Halesia carolina var. monticola, synonim Halesia tetraptera var. monticola to roślina mało znana. Chciałabym przedstawić historię mojej ośnieży i zachęcić wszystkich miłośników pięknych i rzadkich roślin do zainteresowania się tą ciekawostką. Może warto posadzić ją u siebie?

Ośnieża zamieszkała w moim ogrodzie dziesięć lat temu. Kupiłam ją jako obielę wielkokwiatową (Exochorda racemosa) i dopiero po kilku latach uprawy zorientowałam się, że to był błąd i jestem posiadaczką ośnieży.

Lubię wiedzieć co u mnie rośnie, więc zaczęłam zgłębiać wiadomości na jej temat. Po charakterystycznych kwiatach z lekkim, różowym zabarwieniem i większych, niż u gatunkowej ośnieży karolińskiej ustaliłam, że mam jej odmianę górską (Halesia carolina var. monticola).

Irysy to wspaniała i malownicza grupa bylin. Ich nazwa oddaje piękno, miękkość oraz bogate kolory. Były i są bardzo popularne wśród licznych malarzy. Jeśli spojrzymy na obrazy Moneta, zrozumiemy ich różnorodność botaniczną. Claude Monet był pionierem impresjonizmu, jego spostrzeżenia i spojrzenie na temat tych roślin zostały zachowane do dnia dzisiejszego na licznych obrazach.

Kwiaty irysów są dekoracyjnym symbolem wiosny i występują w wielu kolorach, w tym niebieski, fioletowy, biały, żółty, pomarańczowy i różowy, a także w wielobarwnych mieszankach. Jako posłańcy bogów, mają swoją symbolikę. Fioletowy prezentuje mądrość, biały czystość, niebieski wiarę, a żółty oznacza pasję. Irysy są niskie, średnie i wysokie, dzięki czemu ich zastosowanie w ogrodzie jest niezwykle wszechstronne. Można nimi wyczarować prawdziwą eksplozję kolorów, stosując głównie mieszańce irysów brodatych i irysy syberyjskie. Są po prostu niezawodne.

Kosaćce cebulowe dzielą się na trzy grupy, pochodzące od trzech gatunków: kosaćca żyłkowanego (Iris reticulata), bucharskiego (Iris bucharica) i hiszpańskiego (Iris xiphium). Pęd mają przekształcony w cebulę, która służy jako magazyn substancji potrzebnych do życia i przetrwania. Cechą charakterystyczną tych kosaćców są czterokanciaste liście.

Niewiele z nich nadaje się do uprawy w ogrodzie. Zakwitają dość wcześnie (pod koniec marca), a nasz klimat jest po prostu zbyt mroźny, aby można je było uprawiać w gruncie. Najlepszym irysem do uprawy w ogrodzie jest Iris reticulata i jego mieszańce.

Spośród wszystkich kosaćców cebulowych, to właśnie mieszańce mają w ogrodnictwie największe znaczenie praktyczne. Są dość powszechnie uprawiane na kwiat cięty i cebulki kwitnące w doniczkach. Ich kwiaty przybierają różne odcienie niebieskiego, fioletu, są też żółte i białe.

Spośród kosaćców kłączowych kosaćce bezbródkowe są u nas mniej popularne z kilku powodów. W porównaniu do bródkowych mają mniej okazałe kwiaty, wymagają szczególnego, bo kwaśnego i wilgotnego lub wodnego środowiska. Są mało rozpowszechnione w handlu, a co się z tym wiąże, trudno dostępne i dlatego mniej znane. Posiadają jednak sporo zalet i dlatego warto się nimi na większą skalę zainteresować.

Większość z nich jest łatwa w uprawie. Są bylinami wieloletnimi, nie wymagają więc częstych rozsadzeń i szybko się rozrastają. Niezbyt okazałe kwiaty są rekompensowane ich ilością i szeroką gamą barw. Wyhodowano odmiany dwu- i trójbarwne o urozmaiconych kształtach, dzięki czemu mamy spory wybór i każdy znajdzie swój ulubiony.

Paeonia tenuifolia, czyli piwonia delikatna jest znana ogrodnikom od dawna. W 1759 był to jeden z gatunków piwonii zidentyfikowanych i opisanych przez Linneusza, ale można było ją spotkać już wcześniej, bo na początku XVI w ogrodach niemieckich. W tym czasie była też produkowana w londyńskich szkółkach ogrodniczych w celach komercyjnych, skąd trafiła do Ameryki.

Pochodzi z Kaukazu w Rosji, jak również porasta dziko obszary na północ od Morza Czarnego i na zachód od Rumunii i Serbii.

Jest byliną o bulwiastych korzeniach, dorasta do wysokości 30-60 cm. Liście są pierzaste, wąskie, mocno powcinane, przypominają liście kopru. Kwiaty o średnicy 6-8 cm, ciemnoczerwone o pojedynczych płatkach wyrastają zawsze po jednym na każdym pędzie. Zakwitają w maju, wcześniej niż inne piwonie i kwitną 7-10 dni , chociaż na każdym pędzie jest tylko jeden kwiat, to przyrastająca co roku większa ilość pędów powoduje, że wyrasta w piękną bujną kępę.

Fotergilla większa (Fothergilla major) - to krzew liściasty z rodziny oczarowate (Hamamelidaceae), a jego naturalne stanowisko to lasy i bagna południowo - wschodnich stanów Ameryki Północnej.

Roślina została nazwana na cześć angielskiego lekarza Johna Fothergilla, który był zbieraczem roślin i fundatorem wypraw botanicznych na kontynent amerykański. Jako miłośnik i kolekcjoner roślin, które uprawiał w nowo nabytej posiadłości - założył wspaniały ogród botaniczny, gdzie posadził wiele rzadkich roślin pochodzących z różnych części świata.

Męczennica błękitna (Passiflora caerulea) to pnącze, najbardziej pospolity przedstawiciel rodziny męczennicowatych. Pochodzi z Ameryki Południowej, z rejonów Brazylii oraz Argentyny. W Polsce uprawiana jest jako roślina doniczkowa, tarasowa głównie ze względu na bardzo oryginalne kwiaty, których budowa jest bardzo skomplikowana.

Jednocześnie męczennica to roślina niezwykła. Jej piękno ukryte jest w płatkach, słupkach i nawet pręcikach. Całość tworzy wspaniały, pachnący kwiat, dla którego uprawiamy właśnie tę roślinę. Kwiaty wyrastają pojedynczo z kątów liści.

Irysy bródkowe ( Iris barbata, Iris germanica) to najpopularniejsza i najbardziej ozdobna grupa irysów kłączowych. Zaryzykuję stwierdzenie, że każdy je uprawiał bądź uprawia.

Posiadają kilka ważnych zalet. Są odporne, łatwe w uprawie i pielęgnacji jeśli rosną na właściwym stanowisku i mają dużą wartość ozdobną w okresie kwitnienia. Kwitną około miesiąca, a największe nasilenie przypada w maju. Aby wydłużyć maksymalnie ten okres dobieramy odmiany o różnej porze kwitnienia: wczesne, średnie i późne.

To fascynujące rośliny, które mają wielu miłośników i kolekcjonerów, dlatego postanowiłam szczegółowo przybliżyć i zebrać w jednym miejscu sekrety ich uprawy. Jak o nie dbać aby obficie kwitły - najpopularniejsze pytanie, jakie się pojawia odnośnie irysów.

Kosaćce (Iris) ze względu na różnorodność gatunków i odmian oraz możliwości ich wykorzystania należą niewątpliwie do jednych z najbardziej lubianych bylin ogrodowych. Wśród nich znajdziemy rośliny na rabaty, skalniaki, do obsadzania oczek wodnych, a także na kwiat cięty.

Bogactwo form i subtelność barw kosaćców zauważyli już starożytni Grecy, którzy kwiaty te nazwali imieniem bogini tęczy - Iris. W warunkach naturalnych kosaćce rosną w strefie umiarkowanej półkuli północnej.