Już niedługo Święta Bożego Narodzenia. Ich wyjątkowość tkwi nie tylko w tradycji, ale także w atmosferze, w jakiej przygotowujemy dom. Wielką rolę odgrywa w nim choinka.

Jest nieodłącznym i tradycyjnym elementem Bożego Narodzenia. Najlepiej, aby była żywa, prawdziwa i powinna wzbudzać powszechny zachwyt. Oczywiście każdy ma jakieś swoje preferencje, ale czasem warto się przyjrzeć, co proponują np. floryści, albo już jesienią poszukać ciekawego egzemplarza.

Aby nadać choince indywidualny charakter sami malujemy bombki lub pieczemy i wieszamy ciastka. Przemyślane rozwiązania pozwolą nam na zaoszczędzić czas i uniknąć w ten sposób totalnego chaosu.

Warto czasem coś zmieniać w dekoracjach, aby co roku dom nie wyglądał identycznie i aby samo dekorowanie sprawiało nam przyjemność. Już sam fakt robienia czegoś nowego jest ekscytujący.

Świąteczne dekoracje i typowe choinki świerkowe i jodłowe nigdy nie odejdą do lamusa, bo zawsze będą miały wielką rzeszę zwolenników, ale powoli wkraczają inne rośliny, zwłaszcza do nowoczesnych aranżacji i wcale nie muszą mieć kształtu prawdziwej choinki.

Mogą mieć kształt zupełnie nieregularny, albo wręcz przeciwnie - stożka, kuli, kuli na pniu lub nawet strzyżonego "bałwanka". W ogrodowych centrach znajdziemy wielki wybór nowych gatunków i odmian. Warto rozejrzeć się za nimi już jesienią, gdy jest jeszcze w czym wybierać. W okresie świątecznym nie można już na to liczyć.

Dzisiejszy artykuł przedstawia różnorodne, ciekawe iglaki, które polecam do ogrodu i jako nietypową choinkę do domu. Po jej wykorzystaniu zachowajmy krzew do wiosny i posadźmy go na rabacie.

Jeśli kupimy takie drzewko czy krzew, podlejmy go i przechowamy w ogrodzie do świąt, na tydzień lub dwa przed wstawimy do domu jako dekorację, a wiosną możemy z powodzeniem wsadzić z powrotem do ogrodu. Ważne, aby niezbyt długo to trwało, bo roślina się rozhartuje i zacznie w cieple rosnąć. A to już może być niebezpieczne dla jej przetrwania.

Najważniejsze zalety iglaków to żywiczny zapach, całoroczna zieleń, bogactwo kształtów oraz kolorów, zwłaszcza zimą.

Szczególnie polecam wiele iglastych form karłowych, dzięki czemu zmieszczą się w domu w donicach i w dekoracjach donicowych na zewnątrz, a także w małych ogródkach frontowych. Ich pokrój znacznie wyróżni się, bo są to odmiany stożkowe, kuliste, szczepione na pniu, poskręcane, zwisające i parasolowate lub w kształcie wachlarza. Na świąteczną choinkę najmniej nadają się iglaki o pokroju zwisającym lub płożącym.

Iglaki mają ogromne bogactwo kolorów od zielonego, po niebieski i żółty, a nawet pomarańczowy. Istnieją też odmiany w ciapki, jakby je ktoś pochlapał wapnem lub kolorową farbą. Niektóre zmieniają kolor wraz z porami roku, wtedy z reguły najbardziej atrakcyjne są zimą, kiedy pod wpływem mrozu nabierają szczególnie żywych barw, doskonale kontrastujących z zielenią ogrodu i bielą śniegu.

Podstawowa kolorystyka iglaków

Iglaki zielone mają kilka odcieni. Jasnozielone stworzą tło dla kolorowych bombek, szyszek czy łańcuchów. Ciemnozielone będą kontrastowały z bielą. Możemy je przystroić w owoce lub zasuszone listki i kwiaty.

Przykładowe gatunki zielone:

• Abies balsamea "Nana" - jodła balsamiczna
• Cryptomeria japonica "Globosa Nana"- szydlica japońska
• Picea abies "Acrocona" - świerk biały
• Picea abies "Nidiformis"* - świerk biały
• Picea glauca "Laurin"- świerk biały
• Picea mariana "Nana" - świerk czarny
• Pinus mugo "Humpy" - sosna kosodrzewina
• Taxus baccata "Wojtek" - cis odm. kolumnowa
• Thujopsis dolabrata - żywotnikowiec japoński
• Thuja occidentalis "Danica" - żywotnik zachodni odm. kulista
• Tsuga canadensis "Jedeloh" - choina kanadyjska odm. karłowa

Iglaki srebrzyste i niebieskie są chyba najładniejsze i najbardziej niezwykłe, zwłaszcza zimą. Dobrze będą się komponować z purpurą i bielą., a jeśli ktoś lubi - to z żółtym.

Przykładowe gatunki niebieskie:

• Abies lasiocarpa "Compacta" - jodła górska
• Picea glauca "Sanders Blue" - świerk biały
• Picea pungens "Glauca Globosa" - świerk kłujący odm. karłowa
• Picea pungens "Prostrata" - świerk kłujący
• Picea pungens "Iseli Fastigiate" - świerk kłujący
• Picea sitchensis "Papoose" - świerk sitkajski

Iglaki złocistożółte i pomarańczowe stosujemy wtedy gdy dom wydaje nam się ciemny i nudny. Nic prostszego, aby to zmienić. Postawmy złociste krzewy iglaste, które rozweselą zimowe widoki i przyciągną wzrok. To wspaniała dekoracja domu. Do takich choinek pasują dekoracje fioletowe lub białe.

Przykładowe gatunki złociste:

• Abies nordmanniana "Golden Spreader" - jodła kaukaska
• Chamaecyparis lawsoniana "Pygmaea Argentea" - cyprysik Lawsona
• Chamaecyparis obtusa "Nana Lutea" - cyprysik japoński
• Chamaecyparis obtusa "Nana Aurea" - cyprysik japoński
• Chamaecyparis pisifera "Filifera Aurea" - cyprysik groszkowy
• Cryptomeria japonica "Sekkan" - szydlica japońska
• Juniperus chinensis "Plumosa Aurea" - jałowiec chiński
• Pinus mugo "Winter Gold" - sosna kosodrzewina
• Platycladus orientalis "Aurea Nana" - tuja wschodnia
• Taxus baccata "Elegantissima" - cis pospolity
• Taxus baccata "Semperaurea" - cis pospolity odm. złocista
• Thuja occidentalis "Rheingold" - żywotnik zachodni

Iglaki fioletowe są dość rzadkie. Ten najbardziej atrakcyjny odcień ma kulista tuja wrzosowata, która przebarwia się na ten kolor pod wpływem niskich temperatur. Latem jest nieco szara, ale potem nabiera urody i zimą pięknie zdobi niespotykanym odcieniem. Pasują do niej dekoracje delikatnie różowe i perłowe. Jałowce najmniej nadają się na choinkę i mogą być używane do wysokich donic lub postawione na stole.

Przykładowe gatunki fioletowe:

• Thuja occidentalis "Ericoides" - tuja wrzosowata
• Chamaecyparis thyoides "Rubicon"- cyprysik żywotnikowaty
• Juniperus horizontalis "Bar Harbor" - jałowiec płożący
• Juniperus horizontalis "Blue Chip" - jałowiec płożący
• Juniperus horizontalis "Plumosa" - jałowiec płożący
• Juniperus horizontalis "Prince of Wales"- jałowiec płożący
• Juniperus horizontalis "Youngstown"- jałowiec płożący
• Juniperus horizontalis "Yukon Belle" - jałowiec płożący

Iglaki brązowe lub rude - wiele gatunków zmienia kolor z zielonego na brązowy lub rudy, a nawet złocisto-rudy. Stanowią one obok iglaków żółtych ciekawy akcent, zwłaszcza na ciemnej ścianie.

Przykładowe gatunki brązowiejące:

• Juniperus horizontalis "Limeglow" - jałowiec płożący
• Microbiota decussata - mikrobiota syberyjska

Ozdobą iglaków oprócz igieł są także kolorowe szyszki, które szczególnie zimą są widoczne na drzewach.

Do takich okazów zaliczę karłowy świerk serbski (Picea omorika 'Nana'), który ma fioletowe szyszki. Jodła koreańska Abies koreana 'Bonsai Blue') ma mnóstwo fioletowych szyszek już w młodym wieku .

Jak postępować z żywą choinką?

Nietypową choinkę (ale także taką, jaką zwykle kupujemy) wybieramy jesienią. Najlepiej, aby nie była kopana wprost z gruntu, tylko miała 100% korzeni. Sprawdzamy, czy wielkość doniczki jest wystarczająca, w razie potrzeby przesadzamy do większej. W okresie jesieni utrzymujemy stałą wilgotność. W okresie zimy ustawiamy w zacisznym miejscu, a tuż przed świętami ustawiamy w chłodnym garażu, aby nieco odtajała i aby stopniał śnieg. W tym roku pogoda jest łaskawa i rośliny bez problemu na razie mogą stać w ogrodzie.

Dobieramy odpowiednią osłonkę, najlepiej wysoką i wstawiamy choinkę z doniczką w której rosła. Ziemię maskujemy szyszkami, kamykami lub mchem. Dekorujemy lub nie. Powinna stać w jasnym miejscu i najbardziej chłodnym.

W domu systematycznie ją podlewamy. Iglak nie może stać w cieple więcej niż 10 dni, a najlepiej maksymalnie tydzień, ponieważ zacznie rosnąć i wtedy jest już na stracenie.. Po świętach ustawiamy choinkę w pomieszczeniu bliskiemu 0 stopni C, aby stopniowo przyzwyczaić drzewko do niskich temperatur. Na wiosnę wsadzamy je do ogrodu i podlewamy.

Artukuł został opublikowany w aktualnej Werandzie nr 12/2015

Moje ogrodnicze książki

Fot. Danuta Młoźniak - Gardenarium

Artykuły uzupełniające:

• Dekorowanie domu na święta
• Galeria ozdób świątecznych - bombki
• Ochrona i świąteczne dekorowanie roślin w ogrodzie