Opowiem dziś o ogrodach wertykalnych, które wyglądają jak z odległej przyszłości, a są już dziś dostępne. Technologie ogrodnictwa poszły daleko naprzód. Są niezwykłe. Powstają zawsze wtedy, kiedy szukamy nowych, skutecznych sposobów dodatkowej powierzchni uprawy. Sprawdza się wtedy znane przysłowie: "Potrzeba matką wynalazków". Nie tak dawno temu zastosowano metodę "zielonych dachów" - teraz zaś czas na "zielone ściany".

Nie wszystkie rośliny wymagają gleby. Niektóre żyją jako epifity w koronach drzew, na stromych skałach, a potrzebne do życia składniki uzyskują z powietrza. Tak też powstał pomysł sztucznych zielonych ścian. Z tą różnicą, że woda i minerały dostarczane są automatycznie przy pomocy systemu nawadniającego, a rośliny mają korzenie umiejscowione w specjalnych modułach, umocowanych pod ścianą uchwytami.

Cercis czyli judaszowiec to małe, wielopniowe drzewo, z rodziny Fabaceae (motylkowate), trzeciej z kolei, najliczniejszej rodziny na ziemi po astrowatych i storczykowatych. Judaszowiec produkuje skupiska pięknych różowych, białych lub karmazynowo-purpurowych kwiatów na gołych gałęziach, na samym początku wiosny, zapewniając atrakcyjną niespodziankę.

Po ich przekwitnięciu pojawiają się liście w kształcie serca. Mimo, że kwiaty są najbardziej dramatyczną i uderzającą częścią rośliny, liście są także bardzo piękne nie tylko ze względu na kształt, ale też kolor. Zapewniają wspaniałe efekty wiosną, a latem tło dla kwitnących roślin. Niektóre z nich odbijają światło, podczas gdy inne są półprzezroczyste, a przeświecające przez nie słońce tworzą wspaniały, liściasty gobelin.

Irysy to wspaniała i malownicza grupa bylin. Ich nazwa oddaje piękno, miękkość oraz bogate kolory. Były i są bardzo popularne wśród licznych malarzy. Jeśli spojrzymy na obrazy Moneta, zrozumiemy ich różnorodność botaniczną. Claude Monet był pionierem impresjonizmu, jego spostrzeżenia i spojrzenie na temat tych roślin zostały zachowane do dnia dzisiejszego na licznych obrazach.

Kwiaty irysów są dekoracyjnym symbolem wiosny i występują w wielu kolorach, w tym niebieski, fioletowy, biały, żółty, pomarańczowy i różowy, a także w wielobarwnych mieszankach. Jako posłańcy bogów, mają swoją symbolikę. Fioletowy prezentuje mądrość, biały czystość, niebieski wiarę, a żółty oznacza pasję. Irysy są niskie, średnie i wysokie, dzięki czemu ich zastosowanie w ogrodzie jest niezwykle wszechstronne. Można nimi wyczarować prawdziwą eksplozję kolorów, stosując głównie mieszańce irysów brodatych i irysy syberyjskie. Są po prostu niezawodne.

Irysy bródkowe ( Iris barbata, Iris germanica) to najpopularniejsza i najbardziej ozdobna grupa irysów kłączowych. Zaryzykuję stwierdzenie, że każdy je uprawiał bądź uprawia.

Posiadają kilka ważnych zalet. Są odporne, łatwe w uprawie i pielęgnacji jeśli rosną na właściwym stanowisku i mają dużą wartość ozdobną w okresie kwitnienia. Kwitną około miesiąca, a największe nasilenie przypada w maju. Aby wydłużyć maksymalnie ten okres dobieramy odmiany o różnej porze kwitnienia: wczesne, średnie i późne.

To fascynujące rośliny, które mają wielu miłośników i kolekcjonerów, dlatego postanowiłam szczegółowo przybliżyć i zebrać w jednym miejscu sekrety ich uprawy. Jak o nie dbać aby obficie kwitły - najpopularniejsze pytanie, jakie się pojawia odnośnie irysów.

Kosaćce cebulowe dzielą się na trzy grupy, pochodzące od trzech gatunków: kosaćca żyłkowanego (Iris reticulata), bucharskiego (Iris bucharica) i hiszpańskiego (Iris xiphium). Pęd mają przekształcony w cebulę, która służy jako magazyn substancji potrzebnych do życia i przetrwania. Cechą charakterystyczną tych kosaćców są czterokanciaste liście.

Niewiele z nich nadaje się do uprawy w ogrodzie. Zakwitają dość wcześnie (pod koniec marca), a nasz klimat jest po prostu zbyt mroźny, aby można je było uprawiać w gruncie. Najlepszym irysem do uprawy w ogrodzie jest Iris reticulata i jego mieszańce.

Spośród wszystkich kosaćców cebulowych, to właśnie mieszańce mają w ogrodnictwie największe znaczenie praktyczne. Są dość powszechnie uprawiane na kwiat cięty i cebulki kwitnące w doniczkach. Ich kwiaty przybierają różne odcienie niebieskiego, fioletu, są też żółte i białe.

Najsłynniejsze storczyki Phalaenopsis są powszechnie znane jako "ćmówki", ponieważ ich trwałe, zaokrąglone kwiaty na smukłych, długich łodygach wyglądają jak ćmy w locie. Są w sprzedaży w wielu różnych rozmiarach i kolorach. Wyhodowano wiele setek mieszańców, a handel nimi jest ogromnie popularny ze względu na łatwość uprawy.

Bezwonne kwiaty pojawiają się nawet trzy razy w roku i trwają kilka miesięcy. Mogą być w paski, cętkowane, nakrapiane, dwubarwne i w plamy, a także czysto białe i inne. Białe należą do ulubionych kwiatów ślubnych. Rozmiar i połączenia kolorów zależą od ich pochodzenia. Znani światowi hodowcy ciągle krzyżują nowe odmiany, celem uzyskania coraz to nowych rzadkości, które na początku uzyskują znaczne ceny. Handlowa produkcja prowadzona jest przy pomocy metod "in vitro" dzięki czemu powtarza się cechy roślin matecznych.

Szybki wzrost drzew liściastych, w tym grabu (Carpinus betulus), buka (Fagus sylvatica), lipy (Tilia) oraz kilku innych nieco mniej popularnych drzew sprawia, że to idealne rośliny do tworzenia dużych elementów konstrukcyjnych w ogrodzie, znanych powszechnie jako "zielona architektura".

Zaliczamy do niż strzyżone żywopłoty, przegrody, labirynty, zielone altany, szpalery i tunele. Są potrzebne do wydzielenia spokojnych, osłoniętych od wiatru zakątków, stworzenia gęstej, chroniącej przez hałasem i kurzem ściany, utworzenia w słonecznym ogrodzie chłodnej altany, urokliwego przejścia do innej części ogrodu, a także dla ozdoby, jako spokojne i równe tło dla roślin kolorowych i kwitnących.

Rannik zimowy (Eranthis hyemalis) sprawia, że z kolorów w ogrodzie możemy korzystać już w zimie. Dywany niskich, żółtych jak jaskry kwiatów otoczonych baterią drobnych listków, świetnie zdobią rabaty w czasie, kiedy są obok przebiśniegów jedynymi kwiatami w ogrodzie.

Te niskie, drobne roślinki kwitną na żółto w chłodnym czasie i najlepiej wyglądają posadzone grupkami pod drzewami i krzewami liściastymi. Wcześniej zakwitają w pełnym słońcu. Są taką "ulotną" radością, która szybko przemija, znikając po przekwitnięciu. Ich jaskrawożółte kwiatki otwierają się w słońcu zimą, a zamykają o zmierzchu. Część gatunków ranników (E. albiflora i E. pinnatifida) mają kwiatki białe. Ciekawe odmiany ranników: Eranthis hyemalis "Guinea Gold" o dużych kwiatach i brązowawych liściach, Eranthis hyemalis "Flora Plena" o kwiatach pełnych.

Iford Manor w hrabstwie Wiltshire, w pobliżu miasta Bath, słynie z pięknego włoskiego ogrodu położonego w dolinie rzeki Frome. Odwiedziłam go w czerwcu. Dom, a właściwie dwór jest zbudowany w malowniczym, choć trudnym położeniu, bo na stromym wzgórzu z widokiem na dolinę. Ma XVIII-to wieczną fasadę i wchodzi się do niego przez utwardzony dziedziniec.

Ogród Peto Garden ma powierzchnię około 1,2 hektara i został zaprojektowany przez architekta krajobrazu i ogrodnika Harolda Ainsworth Peto, który mieszkał tu od 1899 do 1933 roku, pracując w ogrodzie cały czas. Podczas licznych podróży zgromadził wiele architektonicznych elementów sztuki włoskiej, francuskiej i hiszpańskiej. Ogród jest w nienagannym stanie, ma ciekawe położenie i posiada unikalne osie widokowe, tarasy, schody, zbiorniki wodne i posągi oraz fantastyczne widoki na dolinę. W 1998 roku przyznano mu zaszczytną nagrodę "Ogród Roku".

Prawie każda roślina w środowisku naturalnym może być przez niektóre szkodniki uszkadzana. To przecież część naturalnej równowagi. Jednostronna kontrola chemiczna roślinnych szkodników zagraża nie tylko płodności gleby, ale także naszemu zdrowiu. Szkodniki nie muszą zdominować naturalnego ekosystemu, ze względu na obecność swoich naturalnych wrogów. W zdrowym środowisku, wolnym od pestycydów, z rodzimymi roślinami, pojawią się zawsze owady pożyteczne, nasi ogrodowi sprzymierzeńcy, które przyjdą nam z pomocą.

Celowe wykorzystanie owadów do powstrzymywania szkodliwej działalności innych owadów to jeden z rodzajów kontroli biologicznej, a historia stosowania tej metody sięga przynajmniej IV wieku n.e. kiedy to w Chinach mrówki były celowo manipulowane w celu zwalczania szkodników owoców cytrusowych. Znany jest sposób budowania mostów wykonanych z gałęzi drzew, takie swoiste "autostrady" przez korony drzew, które umożliwiały szybsze dotarcie mrówkom do szkodników.