Formowane cisy to jedne z moich ulubionych roślin iglastych do każdego ogrodu. Są eleganckie, luksusowe, mają ładny kolor, stanowią idealne tło oraz przegrodę. Uwielbiam cisy wszelkich kształtów.
Zarówno lite, zielone ściany, jak też topiary czyli roślinne rzeźby. W każdej postaci dają mocną strukturę zimą. Oszronione lub ośnieżone wyglądają zjawiskowo.
Jednak, aby takie formy otrzymać, cisy wymagają cięcia. Aby uzyskać oczekiwany efekt, praca musi być długofalowa. Będzie trwała miesiące, a nawet lata. Niektórzy ogrodnicy boją się cięcia cisów, przez co doprowadzają te krzewy do zagłady i ostatecznie są usuwane z ogrodu. Dlatego nie obawiajcie się cięcia, bo jest ono konieczne, aby utrzymać roślinę w żywotnym stanie.
Najpierw wymienię rodzaje cięcia:
- cięcie odmładzające
- cięcie pielęgnacyjne
- cięcie formujące
Cięcie odmładzające czyli radykalne, stosuje się przy bardzo starych i przerośniętych egzemplarzach. Polega na znacznym zmniejszeniu wielkości cisa, które wiąże się z przycięciem nawet do samej ziemi, albo pozostawieniem wyłącznie strategicznych gałęzi. Wtedy na krzewie pozostają w zasadzie gołe pnie.
Żywopłoty można odmładzać stopniowo, najpierw jedną stronę, a w następnym sezonie - drugą.
Cis doskonale znosi takie mocne cięcie i dość szybko się odbudowuje. Przerośnięty i niezgrabny krzew, któremu nadamy właściwą formę - odbije niebawem ze starego drewna. Pokryje się zielonymi "pędzelkami i od razu będzie wyglądał lepiej.
Powody takiego cięcia mogą być następujące: cis zasłania widoki i musi zostać obniżony, cis ma "nijaką" formę i mógłby wyglądać bardziej zgrabnie, cis został uszkodzony podczas długotrwałych opadów śniegu i pokłada się na chodnik lub dom, zmieniła się nasza koncepcja, co do wykorzystania cisa i chcemy mu nadać inne przeznaczenie, albo zderza się z innymi drzewami rosnąc w zbyt mocnym zagęszczeniu. W czasie cięcia, w środek krzewu dostanie się sporo światła, co będzie stymulowało wzrost.
Przy zapewnieniu odpowiedniej pielęgnacji po cięciu (podlewanie, ściółkowanie kompostem i ewentualnie dodatkowo podsypanie szybko działającym nawozem), cis będzie odbudowywał się od nowa, stanie się świeży, ozdobny i do zastosowania w ogrodzie przez kolejne wiele lat. Bo to roślina wybitnie długowieczna.
Termin cięcia odmładzającego - bardzo wczesna wiosna, zanim ruszą soki i zaczną zawiązywać się nowe przyrosty. Cięcie letnie tak radykalne może być niebezpieczne dla cisa. Nie polecam, gdyż młodziutkie przyrosty nie zdążą zdrewnieć i mogą przymarznąć.
Cięcie pielęgnacyjne i formujące polega na systematycznym (nawet dwa razy w roku) przycinaniu cisów, dzięki czemu są gęste, mocne i zdrowe. Cisy w żywopłocie powinny być cięte zarówno w pionie jak i w poziomie, aby stworzyły regularną bryłę. Stanowią wtedy zwartą przegrodę, a dla ptaków doskonałe miejsce do budowy gniazd.
Topiary tniemy zgodnie z własną koncepcją. Forma dowolna uzależniona od fantazji ogrodnika.
Terminy cięcia pielęgnacyjnego i formującego : wczesna wiosna i koniec czerwca, gdy tegoroczne, delikatne i jasnozielone przyrosty staną się mocniejsze i ciemnozielone.
Postępowanie w czasie cięcia
Ponieważ w użyciu są ostre, czasem mechaniczne nożyce, zaleca się dużą ostrożność. Grube konary tniemy piłą. Narzędzia powinny być ostre, aby nie poszarpać gałązek. Konieczne jest noszenie grubych, ochronnych rękawic oraz użycie stabilnych drabin lub rusztowań. Przyda się druga osoba do pomocy, podawania i odbierania narzędzi, a także do asekuracji.
Przewidywane cięcie naszych cisów w ogrodzie pokazowym Ogrodowisko - w marcu 2019 roku. Efekty będą na pewno rewelacyjne, bowiem cisy rosną w tym miejscu już od dwóch lat. Są systematycznie przycinane i formowane. Próbujemy stworzyć postać zwierzęcą na wierzchołku stożka oraz różne inne atrakcyjne formy. Mamy także młode, cisowe żywopłoty. W trzecim roku na pewno pokażą na co je stać.
Uzupełniające artykuły:
Fot. i tekst - Danuta Młoźniak - Gardenarium
Kopiowanie zabronione
Piękne:) Mam posadzonych kilka cisów w ogrodzie, jakich nie wiem bo sadziłam maluszki marketowe po 5 zł;) Rosną bardzo szybko:) Są ładne, zastanawiam sie czy w takim ogrodzie naturalistycznym jak mój zostawić je nie cięte tylko lekko korygowane, czy coś więcej z nimi robić?
Możesz formować jakąś abstrakcyjną figurę, bądź nawet postać zwierzęcą. Będzie pasować do stylu ogrodu. Pamiętasz jak Monty Don formował z cisa swojego psa o imieniu Nigel?
Danusiu, przy okazji cięcia cisów chciałabym zapytać o inny problem. Mam 2 cisy nie wiem jakie. Po posadzeniu 10 lat temu długo nie rozrastały się i raczej marniały.
Zaryzykowałam i przesadziłam w inne miejsce. Były paskudne, ale nie chciałam ich wyrzucać. Siedziały cicho ze 3 lata i nagle od 2 lat zaczęły nabierać urody. Ale mam je posadzone w bardzo nieatrakcyjnym miejscu. Po prostu są schowane. One nie są wysokie – jakieś 100 cm, ani szerokie – 70-100 cm x 40-50 cm. Są takie spłaszczone z powodu miejsca jakie mają do dyspozycji.
Chciałabym je przesadzić, ale boję się. Czy miałabyś jakąś radę dla mnie?
Danusiu, a które cisy nadają się do formowania np. w stożki? - na co należy zwracać uwagę przy zakupie, by móc potem takie egzemplarze formować?
Pięknie, pięknie i jeszcze raz pięknie, są to formy które bardzo lubię
Bogusławie, dziękuję za komentarz. Wiem, wiem, uwielbiamy takie formy.
Katarzyno, najbardziej nadają się rośliny uzyskane z siewek, mające jeden przewodnik i gałązki na boki. Trzeba takie wychwycić wśród innych w szkółce.
Materiał z sadzonek z reguły jest na żywopłoty dobry. Ma wiele gałązek ale wszystkie idą do góry, czasem są szerokie a czasem kolumnowe wręcz.
Pestko, oczywiście że mam radę, Przesadzić i posadzić w dobrze oświetlonym miejscu. Wyrównać gdy będą razem obok siebie. Możesz zrobić z nich prostopadłościan przegradzający rabatę w poprzek lub zasłaniający coś, albo tło dla rzeźby, poidełka itp.
Mam "wiekowego" cisa, którego formuję...co wiosnę i pod koniec lata przeprowadzam cięcie formujące...Jest tak gęsty, że nie ugina się nawet pod znacznym ciężarem...W moim wątku str.438...
Cis jest przecudowny, byłam, widziałam, ile lat już go formujesz?
Dzięki Danusiu za słowa uznania, to dla mnie najcenniejsza opinia... Cis rośnie u mnie ok.17 lat...gdy go dostałam był drapakiem "pożal się Boże"...uratowałam go i odwdzięcza się...
Wygląda wspaniale, to nietypowa figura, mało widziałam takich.
Danusiu i ja wpadam z pytaniem. Mam dwa cisy jeden starszy dobry do formowania , jeszcze myslę nad formą i drugi posadzony w donicy przy drzwiach wejściowych od strony północnej. Ma szansę przetrwać? Rośnie tu drugi rok donica jest ocieplona a cis sprawia wrażenie miniaturowego. Chcę go także kształtować. pozdrawiam
Cis w donicy ma szansę, choć pewności nie ma. Uprawa w donicach jest ekstremalna i nieprzewidywalna, jeśli chodzi o zimowanie. Nigdy nie wiesz co będzie. Można próbować.
UF, dziękuję. Nabieram odwagi dzięki Tobie, Danusiu. Będzie przesadzanie :)
Szokujące że tak można ostro ciachać a one się odbudowują... muszę cioci pokazać artykuł to może pozwoli mi obciąć ogromnego cisa u siebie :);)
Tak, cis jest jedną z najlepszych roślin do takiego cięcia. Ale zdjęcia mówią same za siebie. Po cięciu odżywiaj roślinę i podlewaj, żeby miała siłę odrastać. Zabuduje się, oczywiście nie w jeden rok, ale efekty będą zadowalające.
Danusiu ale wstrzeliłaś się z tematem. Właśnie tych informacji mi brakowało. Wszystko uporządkowane w jednym miejscu. Ogród pokazowy oczywiście obserwuje i czekam ma marcowe prezentacje. Pozdrawiam.
W marcu pewnie będzie ostre cięcie, spektakularne.
Ja na jesień 2016 roku ścięłam trzy stare cisy które nigdy nie były przycinane i myślę, że miały co najmniej 4 metry, do wysokości 50 cm. Praktycznie został rozgałęziony pieniek. Dwa pięknie się odrodziły, trzeci trochę odchorował ale pod koniec sezonu ładnie się zazielenił i dogania pozostałe.
To wspaniała wiadomość.Cis ma wielką wolę odradzania się z pnia.
Witam, Po przeczytaniu komentarzy nasunęło mi się pytanie: czy chcąc stworzyć obwódkę z cisa Farmen należy przycinać każdą gałązkę, czy też ciąć tylko w pionie i poziomie? Podobne wątpliwości mam w kwestii cisa Stricta Viridis (posadzony co 40 cm). Będę wdzięczna za podpowiedź.
Witam. Pani Danusiu kupiłam cisy xmedia densiformis, na etykiecie nie było informacji, że to będą niewielkie drzewa, odkryłam to po powrocie do domu odpalając internet. W założeniu miałam z nich stworzyć figury geometryczne duże "klocki", czy uda mi się cięciem je ujarzmić i utrzymać w ryzach, aby nie stały się drzewami.Jeśli tak to w jakich odległościach powinnam je sadzić? Będę ogromnie wdzięczna za odpowiedz.Pozdrawiam
Odmiana 'Densiformis' rośnie nieco pokracznie i poziomo. Da się ujarzmić i nie wyrosną w duże drzewa. Cisy są do tego idealne, niezależnie od odmiany.
Bardzo dziękuję za odpowiedz, kamień z serca. Zatem lecę je sadzić :)
Czym najlepiej ściółkować żywopłot z cisa. Mam szpaler z cisa Hicksii i duży dylemat co nasypać na ziemię. Czytałam o drobnej korze, ale mam wątpliwość czy nie zakwaszę za bardzo ziemi.
Witam,
mam do obsadzenia krótki żywopłot o wysokości około 2m. Planuję kupić Cis Pospolity - Hixi (Taxus Baccata - Fastigiata). Rośliny mają ok 100cm. Mam dwa pytania.
1) Ile lat może mieć taka roślina? Czytałem, że od 6 roku przyrost cisów jest znacznie większy (ok 15-20cm) 2) Czy do czasu osiągnięcia docelowej wysokości powinienem przycinać go w pionie lub poziomie?
W 2019r. wiosną, po tym artykule, zakupiłam 10 malutkich najzwyklejszych cisów. I rzeczywiście teraz widzę, że one się różnie układają. Niektóre mają gałązki bardziej poziome, czyli są szansą na stożki, a inne są bardziej rozczapierzone, czyli może kulki? W czerwcu zacznę je kształtować i zobaczymy za parę lat, co z tego wyjdzie :)