Meconopsis grandis (mekonops wielki) to mocna bylina z rodziny Papaveraceae produkująca w czerwcu na wyprostowanych łodygach piękne, duże, niebieskie kwiaty, przypominające nasze rodzime maki. Nic w tym dziwnego, bowiem botanicznie należy do tej samej rodziny. Liście mekonopsów mają kształt lancetowaty i są wyposażone we włoski.

W naturze rośnie w Himalajach i osiąga wysokość od 30 do 150 cm. Na przestrzeni lat, w wyniku zapylania powstało wiele mieszańców.

Fritillaria uva-vulpis, (syn. Fritillaria assyriaca) czyli szachownica lisia należy do rodziny Liliaceae i ma subtelne, dzwonkowate, lekko odwinięte kwiaty, zawieszone na cieniutkich łodygach. Ich kolor można określić jako niezwykły, lekko "zakurzony", bordowo-brązowy, odsłaniający złote wnętrze i żółty margines. Ukazują się w kwietniu-maju i osiągają wysokość około 20 cm. Roślina ma lancetowate, szaro-zielone liście.

Te pochodzące z Iranu, Iraku i Turcji kwiaty cebulowe rosną dziko w niektórych miejscach w bardzo trudnych warunkach, a więc jako rośliny ogrodowe w warunkach specjalnie dla nich stworzonych powinny się czuć niezwykle dobrze. Są bardzo podobne do innej niewielkiej szachownicy, Frilillaria michailovskyi. Wg mnie są nieco mniejsze i brzydsze.

Fritillaria michailovskyi czyli szachownica Michajłowskiego pochodzi z północno-wschodniej Turcji i należy do małych szachownic. Jest bardzo interesująca ze względu na zapierającą dech w piersiach niespotykaną kombinację kolorów, które ukazują się w kwietniu-maju.

Z kwiatami roślina osiąga wysokość około 20 cm. Z daleka nie są one zbyt widoczne, mają kolor bordowoo-fioletowy z żółtą krawędzią i żółtymi pylnikami. Kwiaty tej szachownicy zwisają lekko i mają kształt dzwonkowaty z grubymi, woskowymi płatkami, które mogą się zmieniać od burgundu, fioletowego do prawie czarnego. Jej szaro-zielone, lancetowate liście to delikatne źdźbła tej samej wysokości co łodygi kwiatowe.

Najbardziej imponująca wśród szachownic jest Fritillaria imperialis czyli szachownica cesarska - elita tego gatunku, potocznie zwana cesarską koroną. Roślina należy do rodziny liliowatych (Liliaceae). Do Europy przybyła z Persji. W środowisku naturalnym występuje w Iranie, Afganistanie i północno-wschodnich Himalajach.

Po raz pierwszy zakwitła w 1576 r. w ogrodach cesarskich w Wiedniu. Ta wysoka na 60-100 cm roślina zwraca na siebie uwagę dość wczesnym kwitnieniem, bo już w kwietniu - maju oraz pięknymi, dzwonkowatymi kwiatami w kolorach: pomarańczowym (odmiana 'Aurora'), czerwonym ( odmiana 'Rubra'), żółtym (odmiana 'Lutea') lub pomarańczowo-brązowym (odm.''Orange Brillant'), a także charakterystyczną rozetą liści nad okwiatem.

Fritillaria meleagris, czyli szachownica kostkowata zawsze mnie intrygowała ze względu na wzór szachownicy, jaki ma na płatkach kwiatu. Zanim zadomowiła się w moim ogródku nie przypuszczałam, że to niezbyt duża roślinka, bowiem oglądane na zdjęciach jej dzwonkowate, zwisłe kwiaty wydawały mi się spore. Skąd ta nazwa? Otóż kształt kwiatu przypomina kubek do gry w kości - z łacińskiego słowo Fritillaria, a szachownica - to już wiadomo.

Paeonia tenuifolia, czyli piwonia delikatna jest znana ogrodnikom od dawna. W 1759 był to jeden z gatunków piwonii zidentyfikowanych i opisanych przez Linneusza, ale można było ją spotkać już wcześniej, bo na początku XVI w ogrodach niemieckich. W tym czasie była też produkowana w londyńskich szkółkach ogrodniczych w celach komercyjnych, skąd trafiła do Ameryki.

Pochodzi z Kaukazu w Rosji, jak również porasta dziko obszary na północ od Morza Czarnego i na zachód od Rumunii i Serbii.

Jest byliną o bulwiastych korzeniach, dorasta do wysokości 30-60 cm. Liście są pierzaste, wąskie, mocno powcinane, przypominają liście kopru. Kwiaty o średnicy 6-8 cm, ciemnoczerwone o pojedynczych płatkach wyrastają zawsze po jednym na każdym pędzie. Zakwitają w maju, wcześniej niż inne piwonie i kwitną 7-10 dni , chociaż na każdym pędzie jest tylko jeden kwiat, to przyrastająca co roku większa ilość pędów powoduje, że wyrasta w piękną bujną kępę.

Ophiopogon planiscapus 'Nigrescens' - konwalnik płaskopędowy jest członkiem rodziny liliowate ((Liliaceae) i dość dziwaczną rośliną, podobną do trawy, o czarnych, wiecznie zielonych liściach. Należy do najczarniejszych roślin w przyrodzie. Rodzaj Ophiopogon liczy 50 gatunków zimozielonych bylin występujących w naturze w Azji Wschodniej, zwłaszcza w Chinach i Japonii. Rośnie na niskich wzgórzach w zaroślach i lasach.

Znam je i uprawiam ją już od dawna, kiedy to spotkałam dość drogie okazy i nie żałuję, że je zakupiłam. Były one sztandarowym członkiem mojej kolekcji czarnych roślin. Do tej pory uważane są przez niektórych ogrodników za rośliny wymarzające, natomiast uważam, że są całkowicie mrozoodporne, bo mnie nigdy nie wymarzły, co najwyżej listki zmieniły kolor, ale odbiły wiosną. Zobaczymy co będzie w tym roku, po mroźnej i bezśnieżnej zimie.

Tę niebieską, z lekka falującą na wietrze chmurkę, dojrzałam kilkanaście lat temu u mojej działkowej sąsiadki. Dowiedziałam się, że jest to rutewka orlikolistna - Thalictrum aquilegifolium. Miła sąsiadka podzieliła swoją kępkę i od tej pory mam tę roślinę u siebie.

Rutewka orlikolistna (Thalictrum aquilegifolium) jest byliną i należy do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). W stanie dzikim występuje prawie na całym terenie Europy oraz znacznych terenach Azji.

Ze względu na walory dekoracyjne jest uprawiana w ogrodach, choć jeszcze dość rzadko. Mało kto wie, że kwiaty rutewki - szczególnie wieczorem - bardzo ładnie pachną zapachem zbliżonym do zapachu konwalii. Ciekawostką jest to, że kiedyś jej liści używano do barwienia wełny na żółty kolor. Musimy także pamiętać, że rutewka jest rośliną trującą.

Podophyllum hexandrum (syn. P. emodii) czyli stopowiec himalajski jest byliną, która pochodzi z Azji. Rośnie w Himalajach na wysokosci 2000 - 3500 metrów n.p.m. na wilgotnych, bogatych w próchnicę glebach na skraju lasów, w półcieniu lub w cieniu.

Do ogrodów trafił dzięki swemu dekoracyjnemu wyglądowi. Roślina wychodząca z ziemi ma liście zwinięte przy łodydze i skierowane w dół. Młode egzemplarze wytwarzają tylko jeden liść, a rośliny starsze mają ich dwa lub trzy. Liście rozwijając się przybierają kształt parasola, dodatkowo są na nich brązowe przebarwienia, które później zanikają.

Rannik zimowy (Eranthis hyemalis) sprawia, że z kolorów w ogrodzie możemy korzystać już w zimie. Dywany niskich, żółtych jak jaskry kwiatów otoczonych baterią drobnych listków, świetnie zdobią rabaty w czasie, kiedy są obok przebiśniegów jedynymi kwiatami w ogrodzie.

Te niskie, drobne roślinki kwitną na żółto w chłodnym czasie i najlepiej wyglądają posadzone grupkami pod drzewami i krzewami liściastymi. Wcześniej zakwitają w pełnym słońcu. Są taką "ulotną" radością, która szybko przemija, znikając po przekwitnięciu. Ich jaskrawożółte kwiatki otwierają się w słońcu zimą, a zamykają o zmierzchu. Część gatunków ranników (E. albiflora i E. pinnatifida) mają kwiatki białe. Ciekawe odmiany ranników: Eranthis hyemalis "Guinea Gold" o dużych kwiatach i brązowawych liściach, Eranthis hyemalis "Flora Plena" o kwiatach pełnych.